Yabancı bir ülke resmi makamlarından alınan bir belge veya kararın Türkiye’de geçerli olabilmesi için o yabancı kararın (ör: mahkeme kararı) veya belgenin (ör: noter senedi) düzenlendiği ülkede bulunan Türk konsolosluğu veya makamı tarafından onaylanması (tasdiki) gerekir.
Örneğin Küba Devletinden aldığınız idari veya adli bir belgenin Türkiye'de hüküm ifade etmesi için bu resmi belgenin Küba'da bulunan Türk Büyükelçiliği veya Konsolosluğundan mutlaka onaylanması şarttır.
Bunun aksi de böyledir. Yani Türkiye’de alınan bir mahkeme kararı veya belge yabancı bir ülkede (ör: Almanya) geçerli olması için mutlaka o ülkenin Türkiye’deki konsolosluğu tarafından tasdik edilmesi şarttır.
Buna da örnek verirsek Türkiye'den alınan bir noter belgelesinin Brezilya'da kullanılmak istenmesi halinde bu noter belgesinin Türkiye'deki Brezilya Büyükelçiliğince mutlaka oanaylanması gerekir.
İşte ülkeler yabancı kaynaklı bu belge ve kararların diğer ülkede geçerliliği konusunda bu kendi dış misyonlarınca onaylama şartını kaldırmak üzere 05.10.1961 tarihinde “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkındaki La Haye Sözleşmesi” adında bir çok uluslu sözleşme hazırlamışlar ve bu tasdik (onay) şartını kaldırmak istemişlerdir.
Bu sözleşmenin amacı; “Sözleşmeye taraf ülkelerden birinde düzenlenen resmi belgelerin diplomasi veya konsolosluk temsilcileri tarafından onaylanmadan yani bu prosedür atlanarak, sözleşmeye taraf diğer bir ülkede kullanılmasını sağlamaktır” şeklinde ifade edilmiştir. Diğer bir deyişle, sözleşmeye taraf ülkeler arasında kullanılacak resmi belgelerde vatandaşlara kolaylık getirilmekte.
Sözleşmeye göre taraf ülkelerde alınan karar ve belgeler diğer ülkede geçerli olması için kulanılacak ülke temsilciliğinin onayına gerek olmadan sadece belge veya kararı düzenleyen ülkenin yetkili makamınca tasdik ettiği ve adına “Apostille“ (tasdik) şerhi denilen şerhi verdiğinde diğer ülkede geçerli olacaktır. Bu manada şerh ile “Bu apostille ile birlikte bu evrak gerçek ve doğrudur, içeriği doğrudur. Uluslararası kullanılabilir” denmektedir.
APOSTİLE SÖZLEŞMESİNE (1961 La Haye) HANGİ ÜLKELER DAHİLDİR?
Bu sözleşmeye zaman içerisinde alfebetik sıraya göre;
1- Amerika Birleşik Devletleri
2- Almanya
3- Andora
4- Antigua
5- Arjantin
6- Arnavutluk
7- Avustralya
8- Avusturya
9- Azerbeycan
10- Bahamalar
11- Barbados
12- Burbuda
13- Belerus
14- Belçika
15- Beliza
16- İngiltere
17- Bosna – Hersek
18- Bostvana
19- Brunei Sultanlığı
20- Bulgaristan
21- Cook adaları
22- Çek Cumhuriyeti (Çekya)
23- Çin Halk Cumhuriyeti (Hong Kong ve Makou)
24- Danimarka
25- Dominik
26- Ekvador
27- El Salvador
28- Ermenistan
29- Estonya
30- Fiji
31- Finlandiya
32- Fransa
33- Grenada
34- Grenadines
35- Güney Afrika
36- Güney Kore
37- Gürcistan
38- Hırvatistan
39- Hindistan
40- Hollanda
41- Hunduras
42- İrlanda
43- İspanya
44- İsrail
45- İsveç
46- İsviçre
47- İtalya
48- İzlanda
49- Japonya
50- Karadağ (Montenegro)
51- Kazakistan
52- Kolombia
53- Kuzey İrlanda
54- Lesotho
55- Letonya
56- Liberya
57- Lihtenştayn
58- Litvanya
59- Lüksemburg
60- Macaristan
61- Makedonya
62- Malevi
63- Malta
64- Marşal Adaları
65- Mauritius
66- Meksika
67- Moldova
68- Monako
69- Namibya
70- Niue
71- Norveç
72- Panama
73- Polonya
74- Portekiz
75- Romanya
76- Rusya Federasyonu
77- Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia
78- Saint Vincent
79- Samoa
80- San Marino
81- Seyşeller
82- Sırbistan
83- Slovakya
84- Slovenya
85- Surinam
86- Svaziland
87- Tonga
88- Trinidad ve Tobago
89- Türkiye
90- Ukrayna
91- Venezuela
92- Yeni Zelanda ve
93- Yunanistan taraf olmuştur.
Listede görüldüğü gibi başta Suudi Arabistan, Ürdün, Kuveyt, Irak, Suriye gibi arap ülkeleri başta olmak üzere Küba ve Kuzey Kore gibi sosyalist ülkeler, Madagaskar, Kenya, Çad, Gambiya gibi Afrika ülkeleri Tayland, Papua Yeni Gine gibi uzakdoğu ülkeleri sözleşmeye taraf olmamışlardır. Dolayısıyla bu ülkelerden alınan adli, idari veya ticari belgelerin geçerliliğinde (arada iki sözleşme olmadıkça) mutlaka o ülkedeki Türk dış temsilciliğinin onayı gerekecektir.
Türkiye ise bu sözleşmeyi, 8.5.1962 tarihinde imzalamış ve 20.06.1984 tarih ve 3028 sayılı Kanun ile onaylamış ve bu Kanun, 16.09.1985 gün ve 18517 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 29.09.1985 tarihinde Türkiye açısından yürürlüğe girmiştir.
APOSTİLE ŞERHİ NASIL OLUR? NERELERDEN ALINABİLİR?
Apostile şerhi kullanılacak belgeyi veya kararı düzenleyen ülkenin yetkili makamı tarafından sözleşmenin 4. maddesinde belirtildiği gibi bizzat belgenin veya buna eklenecek bir kâğıdın üzerine konulur. Şerh, istenilen dilde olabilir ancak tasdikin başlığı mutlaka Fransızca olarak yazılmak ve en az 9 cm. kenarlıklıkare biçiminde olmak zorundadır.
Ülkeler ve hatta eyaletlere ayrılmış ülkelere göre Apostile verecek tasdik makamları farklılıklar göstermektedir. Örneğin Almanya’da mahkeme kararlarına ve Alman noter belgelerine o kararı veren mahkemenin veya noter’in bağlı bağlı olduğu eyalet mahkemesi başkanı (Landgericht) Apostile şerhini verirken, Türkiye’de idari belgeler için; illerde Vali, vali yardımcısı veya Hukuk işleri müdürü, ilçelerde Kaymakam, adli belgeler için ise Ağır ceza mahkemesi bulunan mahkemelerdeki adli yargı Adalet komisyon başkanları tarafından APOSTİL şerhi verilmektedir.
Hangi ülkenin hangi tür belgeler için hangi yetkili makamlarının Apostille vereceği sözleşmeye üye ülkeleri de gösteren https://www.hcch.net/de/states/hcch-members internet sitesinden öğrenilebilirsiniz.
APOSTİLLE ŞERHİNE GEREK OLMAYAN ÜLKELER HANGİLERİDİR?
Zaman içerisinde Türkiye 1961 La haye sözleşmesine üye veya değil bazı ülkelerle yaptığı iki sözleşmelerle bu Apostille şerhi şartını da karşılıklı olarak kaldırmıştır.
Örneğin Türkiye ile AVUSTURYA arasında 01.03.1954 tarihli Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesine ek olarak 16.09.1988 tarihinde yapılan anlaşmanın 15.maddesiyle “Her iki ülkenin birinde bir mahkeme veya noter tarafından düzenlenen veya tasdik edilen evrakın diğer ülkede yeniden tasdik edilmesine gerek yoktur” denilerek iki taraflı olarak Apostile şartını kaldırmışlardır. Dolayısyla Avusturya mahkemesince verilen bir karar veya Avusturya noterince düzenlenen bir evrak Apostille şerhi alınmadan sadece Türkçeye tercüme edilerek ve bu tercümenin tasdiki ile Türkiye’de geçerli olacaktır.
Türkiye ayrıca Avusturya dışında;
12.04.1988 tarihli sözleşmenin 13.maddesi ile POLONYA,
02.11.1992 tarihli sözleşmenin 12.maddesiyle (sadece adli makamlar önündeki işlemlerde) AZERBAYCAN ile de ikili sözleşmeler yaparak karşılıklı olarak Apostile şerhi/belge tasdik şartını kaldırmıştır.
Ayrıca 1961 La Haye sözleşmesine taraf olmayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Türkiye arasında yapılan ve 07.01.2003 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Adalet ve İçişleri alanında işbirliği anlaşmasının 27/2 maddesi gereğince de karşılıklı olarak belge tasdik muafiyeti getirilmiştir.
Av. Şerif Yılmaz
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Apostile Nedir? Hangi Ülkelerden Apostile Şerhi İstenmez?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Şerif Yılmaz'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
Şu ana dek 3 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi :
3 okuyucu (100%) makaleyi yararlı bulurken,
0 okuyucu (0%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
4583
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :
* Son okunma 59 dakika 6 saniye
önce.
* Ortalama Günde 2,19 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 8090, Kelime Sayısı : 891,
Boyut : 7,90 Kb.
*
1 kez yazdırıldı.
*
1 kez indirildi.
*
1 okur yazarla iletişim kurdu.
* Makale No : 2035
Apostile Nedir? Hangi Ülkelerden Apostile Şerhi İstenmez?
