|
HIV/AIDS ve KADIN
1980’lerin başında HIV/AIDS salgını henüz yeni başlarken, HIV pozitif erkek sayısı kadın sayısından çok daha fazlaydı. Ancak o dönemden bu yana HIV pozitif kadın oranı sürekli biçimde yükselmektedir.
Bugün HIV pozitif insanların hemen hemen yarısını kadınlar ve genç kızlar oluşturmaktadır. Salgının bu anlamda ‘feminizasyonu’ Sahra Güneyi Afrika’da çok belirgindir. Bu bölgede HIV pozitif olanların yaklaşık yüzde 60’ı kadın ya da kızdır; bölgede 15-24 yaş grubundaki nüfus alındığında, bu yaş grubunda enfeksiyonlu kişilerin yüzde 75’ini gene kadınlar ve kızlar oluşturmaktadır.
HIV/AIDS salgınının kadın nüfusu daha fazla etkilemesinin ardındaki nedenler arasında yoksulluk ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği yer almaktadır. Ekonomik güçlüklerle daha ağır biçimde karşı karşıya olan kadınlar ve kızlar, fuhuş ve kaçakçılık gibi yollara daha kolay düşmekte, bu da onların en azından güvenli seks yapmalarını önlemektedir.
Ayrıca, kadınlar para, temel ihtiyaç maddeleri ve diğer temel hizmetler karşılığında daha yaşlı ya da varlıklı kişilerle ilişkiye girmenin cazibesine de kapılabilmektedirler. Bu anlamda ‘çıkar’ seksi HIV kapma riskini daha da artırmaktadır.
HIV/AIDS’in en fazla etkilediği bazı ülkelerde hayli yerleşik olan kadınlara karşı şiddet, ayrıca cinsel konular ve HIV kapma gibi konuları perdeleyen sessizlik kültürünün ardındaki sosyal tabular da kadınların ve kızların enfeksiyon kapma riskini artırmaktadır. Ayrıca, kadınlar ve kızlar HIV enfeksiyonu kapmaya erkeklerden daha yatkındırlar; çünkü, cinsel ilişki sırasında virüsün erkekten kadına geçme olasılığı, kadından erkeğe geçme olasılığından iki kat daha yüksektir.
HIV/AIDS’in kadınlar arasında görece daha hızla yayılması Sahra Güneyi Afrika’da çocukların kimsesizlik biçimini de değiştirmiştir. Şimdi, AIDS yüzünden annesini yitiren çocuk sayısı, gene aynı nedenle babasını yitiren çocuk sayısını aşmıştır. Sahra Güneyi Afrika’da AIDS’den en fazla etkilenen ülkelerde anne ve/ya da babasını yitiren çocuklar arasında annesini yitirenlerin oranı yüzde 60 iken bu oran Asya, Latin Amerika ve Karayip bölgesinde yüzde 40’tır.
Bir çocuğun annesini yitirmesi ile babasını yitirme sinin yol açabileceği sonuçların hangi farklılıkları gösterebileceği konusunda tam bir açıklık olmamakla birlikte, son dönemde yapılan hanehalkı araştırmaları, Afrika’nın güneyindeki ülkelerde, baba çekip başka bir yere gitme eğiliminde olduğundan annelerini yitiren çocukların babalarını bu anlamda babalarını da yitirebildiklerini göstermektedir.
Kadınlar ve kızlar, enfeksiyonlu kesimin çoğunluğunu oluşturmanın ötesinde salgının yükünü başka yönlerden de ağır biçimde taşımaktadırlar.
Birçok ülkede kadınlar aile yaşamının sürdürücüleri ve bekçileridir. Aileden biri hastalandığında, bu kişinin bakımını üstlenen kadındır. Bu yük, son derece kapsamlıdır ve yaşla da ilgili değildir. Hasta yakınlara bakma ya da yitirilen geliri telafi etme gereği duyulan ailelerde bunlar için okuldan ilk alınanlar kız çocuklar olmaktadır. Böylece kızların eğitimi ağır bir darbe almakta, bunun ötesinde HIV/AIDS’in nasıl geçtiği, bundan nasıl korunulabileceği gibi bilgilere ulaşmak da olanaksızlaşmaktadır. Kuşkusuz bu enfeksiyon riskini de artırmaktadır.
Yetişkin çocukları AIDS yüzünden hastalandıklarında ya da öldüklerinde yükü üzerine alanlar arasında daha yaşlı kadınlar da vardır. Salgın daha çok sayıda yaşama mal oldukça, geriye kalan çocukların bakımını üstlenenler de bu yaşlı kadınlar olmaktadır.
Aile gelirini kazanan başlıca kişi hastalandığında ya da öldüğünde, geriye kalanların daha azla yetinmeleri gerekecektir. Ailenin yiyeceğini sağlamak ve barınacağı yeri gözetmek genellikle kadınların işidir ve kadınlar kazandıkları sınırlı gelirle bunların üstesinden gelemeyebilirler. Böylece, aralarından bazıları ‘çıkar’ seksine yönelmekte, başkalarıyla ilişkiye girerek yiyecek ve diğer temel ihtiyaç maddelerini sağlamaya çalışmaktadır.
Kocalarını, babalarını ve erkek kardeşlerini AIDS yüzünden yitiren kadınlar, özellikle de mülkiyet haklarının baba tarafından devredildiği kültürlerde yaşayanlar, bu kez ailenin sahip olduğu toprağı ve diğer varlıkları da yitirmektedir. Bazı durumlarda ise kadınlar HIV taşıdıkla rını kocalarına söylediklerinde bu haklardan yoksun bırakılmaktadır.
Kadınlar, bunların dışında, HIV/AIDS’le ilgili damgalanmalara da daha fazla maruz kalabilmektedir. HIV testi genellikle önce kadınlara uygulanmakta, enfeksiyonun asıl kaynağı erkek olsa bile test sonucunda kadınlar aileye, haneye ya da topluluğa bu hastalığı bulaştırdığı için suçlanabilmektedir. HIV pozitif kadınlara karşı öç alıcı girişimlerde bulunulduğundan, hastalığın aynı zamanda şiddeti körüklediğini gösteren örnekler de artmaktadır. Böyle bir şiddete maruz kalma korkusu yüzünden bazı kadınlar ve kızlar testlerden, eğer enfeksiyonlu iseler de tedaviden kaçınmaktadırlar.
Kadınlar arasında istihdam oranlarının düşüklüğü de, enfeksiyon durumlarında kadınların sağlık sigortasından yararlanma ya da tedavi masraflarını karşılama olanaklarının sınırlı olduğu anlamına gelmektedir.
HIV/AIDS’li kadın sayısındaki çarpıcı artışın başlıca nedenlerinden birinin toplumsal cinsiyet eşitsizliği olduğu düşünüldüğünde, önleyici program lar hazırlanırken toplumsal cinsiyete duyarlı yaklaşımlara başvurulması büyük önem taşımaktadır.
Kadınların, enfeksiyondan korunmalarını sağlayacak bilgi ve araçlara erişimlerinin sağlanması gerekir. Önümüzdeki yıllarda gelişmekte olan ülkelerde antiretroviral tedavi imkanlarına kavuşması beklenen milyonlarca kişinin en az yarısının kadınlar olması gerekir. Toplulukların, kadınların enfeksiyon için testi önündeki engelleri aşmaları, HIV pozitif çıkmaları halinde de şiddete maruz bırakılmaları gibi sorunların üstesinden gelmesi zorunludur.(1)
GİRİŞİMLER:
HIV/AIDS'e Son Sözleşmesi
Müslüman Toplumlarda Cinsel ve Bedensel Haklar Koalisyonu;nun hazırladığı ve imzaya açtığı bildiri Türkiye'deki kadın örgütlerinin de imzasına açılmıştır. (2)
Dünyadaki Kadınlarla HIV/ADIS'e Son Vermeye Yönelik Sözleşme adını taşıyan bildiri de kız çocuklarının ve kadınların insan haklarının güvence altına alınmamasının HIV/AIDS salgınını tetiklediğine vurgu yapılıyor.
1-Dünyadaki Kadınlarla HIV/ADIS'e Son Vermeye Yönelik Sözleşmesine göre
• Cinsel haklar ve doğurganlık hakları HIV/AIDS'e ilişkin politikalarda, programlamada ve kaynak dağılımında ihmal edilen önemli bir önceliktir.
• Kız çocukların ve kadınların -cinsel baskı ve şiddete maruz kalmaksızın özgürce yaşama hakkı ve sağlık haklarını da kapsayan- insan haklarının güvenceye alınmaması salgını tetiklemektedir.
• Hastalığa son vermek için, cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı hizmetleri ve eğitimine evrensel ulaşımın sağlanması ve cinsel ve doğurganlık haklarının korunması zorunludur.
• Dünyanın her bölgesinde kadınlara HIV bulaşma oranının arttığı ve bu artışın kadınlar ve kız çocuklarında erkeklerden daha yüksek olduğu bir gerçektir.
• Kadınlar, özellikle de genç kadınlar ve kız çocuklar, haklarının ihlali ve ihmali, cinsiyet eşitsizliği, toplumsal, kültürel ve ekonomik etmenler, yaygın şiddet ve biyoloji yüzünden savunmasız durumdalar.
• Küresel salgına karşı çok-sektörlü tepkinin merkezinde kız çocukların ve kadınların güçlendirilmesi yer almalı.
İmzaya açılan bildirideki talepler cinsel haklar ve doğurganlık hakları açısından ele alınıyor.
Bildirideki talepler
Yüksek Riskin Yeniden Tanımlanması
Kadınların, özellikle de genç kadınlar ve kız çocukların ciddi risk altında olduğunun kabul edilmesi, ve tüm kadınların kapsamlı cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı hizmetlerinin bir parçası olarak, gizli gönüllü danışmanlık ve test (VCT), tedavi ve destek hakkının tanınması.
Karar Alma Mekanizmasının Genişletilmesi
Kararların kadınların gerçekliğini ve gereksinimini yansıtması için, HIV/AIDS'in bulaştığı ve tesir ettiği kadınlar ile kadın sağlığı ve hakları savunucularının özellikle en yüksek düzeylerdeki karar alma mekanizmalarına tam katılımının sağlanması.
Liderlik Uygulanması
Ayrımcılık ve cinsel şiddete karşı politikalar ve yasalar geliştirmek de dâhil olmak üzere, kadınların cinsel ve doğurganlık haklarını koruyarak, kadınlar için HIV/AIDS riskini ve yükünü azaltan sözlere ve somut eylemlere öncelik verilmesi.
HIV'e yönelik fonlara yatırım yapılması
HIV/AIDS için kapsamlı kaynakların tahsis edilmesi, ve bunların, aşağıda belirtilen konuları da içine alacak şekilde kadınları ve kız çocukları koruyan ve güçlendiren sağlık hizmetleri ve eğitimi için kullanımının izlenmesi:
• HIV/AIDS ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları önleme, danışmanlık, test, bakım ve tedavi (ya da yönlendirme) hizmetleri sunacak kapasitedeki kapsamlı cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı hizmetlerinin tüm kadınlar için erişilebilir olması;
• Erkek prezervatifi gibi, sübvanse edilen kadın prezervatifine de evrensel erişim ile mikrobisidler ve kadının uyguladığı diğer korunma teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması;
• Okula devam eden ve etmeyen tüm çocuklar ve gençlerin tam ve doğru bilgi alması, ve cinsel ve doğurganlık hakları, cinsiyet eşitliği ve beceri gelişimini teşvik eden kapsamlı cinsellik eğitimi.
HIV/AIDS Programlarının Güçlendirilmesi
HIV/AIDS programlarıyla tüm kadınların sağlığının ve haklarının korunması:
• Test olmama seçimine destek de dâhil olmak üzere, kadınların gizli gönüllü danışmanlık ve teste erişiminin ve durumun açıklanmasından doğabilecek şiddet, damgalama ve ayrımcılığa karşı korunmasının sağlanması;
• Tüm kadınlar ve kız çocukların yaşları, sağlık ve beslenme durumlarına uygun cinsel ve doğurganlık haklarını da içeren insan haklarının bütünüyle korunmasıyla, AIDS ve fırsatçı enfeksiyonların tedavisine adil ve sürdürülebilir erişiminin sağlanması; farklı yaşlara yönelik uygun tedavi yöntemi araştırmalarının ve bunların geliştirilmesinin artırılması ve yaş, cinsiyet ve bakımın sürekliliği açılarından tedaviye erişimin izlenmesi;
• Kadınların haksız bakım yükünü azaltmak için bakım ve desteğe ayrılmış olan fonların artırılması ve kullanılması.
Müslüman Toplumlarda Cinsel ve Bedensel Haklar Koalisyonu Önleme, tedavi ve bakıma evrensel erişim hedefine ulaşmak yolunda; kadınlar ve kız çocuklara ilişkin bu eylem gündemini, HIV/AIDS'e ilişkin Sorumluluk Beyanatı'nın 2006 incelemesine dâhil etmek, uluslararası topluluğun değerlendirmesi gereken önemli bir fırsat, olduğuna dikkat çekiyor.(3)
2-BM Kadının Statüsü Komisyonu (KSK) 51. Dönem Toplantısı 26 Şubat-9 Mart 2007(4)
KSK 51.dönem toplantısında; dört karar tasarısı kabul edilmiştir.
Bu tasarılardan biri Türkiye’nin karara ortak sunucu olduğu Kadınlar ve kız çocukları ve HIV/AIDS dir.
Yine 50..Oturumunda kabul edilen;
HIV/AIDS kapsamında bakım verilmesi de dahil olmak üzere sorumlulukların kadın ve erkek arasında eşit paylaşılması,konusu da ana tema olarak belirlenmiştir.
Kadının Statüsü Komisyonu Elli Birinci Oturum Sonuç Belgesi
5-Komisyon, HIV pandemisinin yaygınlaşması ve feminizasyonu (çoğunlukla kadınların bu hastalığa yakalanması) hakkındaki ciddi durumu gösteren ve cinsiyet eşitsizliklerinin ve kadına ve kız çocuklarına karşı her türlü şiddetin HIV/AIDS'e karşı savunmasızlıklarını arttırdığını kabul eden Haziran 2006 HIV/AIDS Hakkındaki Siyasi Deklerasyon'u memnuniyetle karşılar.
14-Komisyon, kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılık, istismar ve şiddetle mücadelesinde hükümetlerin öncelikli sorumluluğunu dikkate alarak, hükümetleri ve / veya Birleşmiş Milletler sisteminin ilgili fon, program, organ ve özel kurumlarını sorumlu vekilleri ve girişimleri ile birlikte uluslararası mali kurumları ve ilgili sivil toplum kuruluşları ve özel sektör de dahil bütün ilgili sivil toplum aktörlerini, şunlara davet eder
Sağlık:
a. Kız çocuklarının, uygulanabilir en yüksek sağlık standartları ve sürdürülebilir sağlık sistemleri ile sosyal hizmetlerden faydalanmalarını, bu tür sistemlere ve hizmetlere ayrımcılığa uğramadan erişime sahip olmalarını temin etmek için gerekli önlemlerin alınması; yeterli beslenme ve sağlık olanakları, bulaşıcı hastalıklar, ergenlerin özel ihtiyaçları, yeme bozuklukları, cinsel sağlık ve üreme sağlığı, doğum öncesi ve doğum sonrası bakım ve özellikle anneden çocuğa geçen HIV'nin önlenmesi konularında dikkat harcanması;
b. Kız ve erkek çocukları için insan ilişkileri, cinsel sağlık ve üreme sağlığı, HIV/AIDS de dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklar, erken hamileliğin önlenmesi konularının ele alındığı, kız ve erkek çocuklarının eşit hakları ve sorumlulukları olduğunun vurgulandığı, yaşlarına uygun kapsamlı bilgi, eğitim ve gizli danışmanlığın erişebilir olmasının, bunların okul müfredatlarında da yer almasının sağlanması;
HIV/AIDS
c. 2010 yılına kadar kapsamlı bir önleme, tedavi, bakım ve desteğin evrensel boyutta erişimine önemli ölçüde ulaşma amacına hizmet eden global çabanın bir parçası olarak; HIV/AIDS’ in önlenmesi, tedavisi bakım ve desteğinin kapsamlı bir şekilde sağlanması için oluşturulan politika ve programlarda, hamile kız çocukları, gençler ve ergen anneler de dahil olmak üzere HIV/AIDS riski altında olan, virüs taşıyan veya HIV/AIDS’den etkilenmiş olan kız çocuklarına, özel ihtimam ve destek verilmesinin sağlanması,
d. İstenmeyen gebelik, HIV virüsü ve cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklardan kendilerini korunma yeteneklerini artırmaları için; ergen kız çocuklarına ve genç kadınlara, cinsel sağlık ve üreme sağlığını da kapsayacak şekilde, kendi cinselliklerini anlamaları/tanımalarına yardımcı olacak gerekli bilginin sağlanması,
e. Yetişkin erkeklerin ve erkek çocuklarının, HIV/AIDS’in yayılmasında üreme, cinsellik ve çocuk yetiştirme ile ilgili meselelerde kadınlar-erkekler ile kız-erkek çocukları arasındaki eşitliğin geliştirilmesi konularındaki rol ve sorumluluklarını kabullenmeleri için eğitilmeleri;
f. HIV/AIDS’in feminizasyonunun temel ve altı çizilmesi gereken sebeplerinin belirtilmesi; ve HIV/AIDS'e yakalanmış, HIV/AIDS’ten etkilenmiş kız çocuklarına destekleyici ve topluma kazandırıcı çevrenin sağlanması için, uygun danışmanlık ve psikolojik destek sağlayacak, okula kaydolmalarını ve sığınma evleri ile beslenme, sağlık ve sosyal hizmetlere eşit erişimlerini temin edecek uygun tedbirlerin yanında HIV taşıyıcılığı ve ya AIDS hastalığı sebebiyle damgalanmayı, ayrımcılığı, şiddeti, sömürüyü ve su istimali azaltmaya yönelik etkili tedbirlerin alınması,
g. Küresel HIV/AIDS salgını bağlamında, hane sorumluluğunu üstlenen kız çocuklarının korunma, mali kaynaklara erişim, HIV/AIDS tedavisi de dahil olmak üzere sağlık ve destek hizmetlerine erişim, ve eğitime devam etme fırsatı gibi ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu ihtiyaçların karşılanması, yetimlere ve korumasız çocuklara özel ilgi gösterilmesi; kadınların ve kız çocuklarının kronik hastaların bakımı konusunda üstlendikleri eşitsiz yükü hafifletmek için erkeklerin evde hasta bakımı konusundaki sorumluluklarının arttırılması;
h. Önleme, tedavi, bakım ve desteğe erişimi engelleyen tüm yasal, düzenleyici, ticari ve diğer engelleri ortadan kaldırmak için global çabaları arttırmak; yeterli kaynakları tahsisi etmek,
i. Antiretroviral ilaçların, özellikle ikinci nesil ilaçların, kız çocuklarının erişimine uygun hale gelecek şekilde fiyatlarının düşürülmesi için ikili ve özel sektör girişimleri ile devletlerin gönüllü olarak sosyal kalkınmaya kaynak aktarımıyla ilgili yenilikçi finansman mekanizmaları sağlamaları adına girişimlerinin- ki bunlara ilaçların gelişmekte olan ülkelere makul fiyatlardan sürdürülebilir ve tahmin edilebilir bir temele dayanarak sağlanması da dahil desteklenmesi;
3-B.M:Genel Tavsiye No:15 (9.Oturum,1990)
AIDS'ın kontrolü ve önlenmesi için ulusal stratejilerde kadınlara yönelik ayrımcılıktan kaçınmak /Kadınlara Yönelik Ayrımcılığa Karşı Komite,
AIDS hakkındaki global endişe ve bunun kadın hakları uygulamasındaki hakimiyetinin potansiyel etkileri hakkında dikkatine sunulan bilgiyi gözönüne alarak,
Dünya Sağlık Organizasyonu ve diğer Birleşmiş Milletler Organizasyonları, HIV'le ilgili kişi ve kuruluşlarca hazırlanan rapor ve dokümanlar, özellikle kadınlarda AIDS'ın yaygınlaşmasının kadınların statüsü üzerindeki sonuçları hakkında komisyon genel sekreterliği notu ,1989 yılı 26-28 Haziran'da toplanan İnsan Hakları ve Uluslararası Konsorsiyumu Final Dokümanı dikkate alınarak,
AIDS'li insanlar ve HIV enfeksiyonlu kişilerle ilgili ayrımcılıktan kaçınma hakkında1988 13 Mayıs tarihli Dünya Sağlık Asamblesi önergesi,1989 yılı 2 Mart tarihli, sağlık alanında ayrımcılığa karşı İnsan Hakları Komisyonu 1989/11 önergesi ve özellikle 1989 yılı 30 Kasım tarihli AIDS,Çocuklar ve Kadınlara ilişkin Paris Bildirgesi dikkate alınarak,
Dünya Sağlık Örgütü'nün 1 Aralık 1990 yılı Dünya AIDS gününün konusunu Kadın ve AIDS olarak ilan ettiğini dikkate alarak,
Şunu tavsiye eder;
a)Taraf devletlerin,özellikle kadınlar ve çocuklar ve AIDS'ın üzerlerindeki etkileri,HIV enfeksiyonu ve AIDS riski hakkında kamuoyunun farkındalığını arttıracak bilginin yaygınlaşmasında çabalarının yoğunlaşması,
b) AIDS'le mücadele programları kadın ve çocukların hakları ve ihtiyaçlarına ve özellikle onları HIV enfeksiyonuna açık hale getiren bazı toplumlarda kadını ikinci sınıf pozisyonunu tekrar etmesiyle ilgili faktörlere özel dikkat gösterilmesi,
c) Taraf devletler kadınların temel sağlık korumasına aktif katılımını sağlar ve HIV enfeksiyonunu önlemede, sağlık çalışanları,eğitimciler gibi kadınların da rolünü geliştirecek önlemler alır.
d) Tüm taraf devletler raporlarında Anlaşmanın 12. Maddesi bağlamında kadınların içinde bulunduğu durum üzerine AIDS'nın etkileri, hastalığa yakalanmış kadınların iaşe ihtiyaçlarına ilişkin çalışmalar ve AIDS'li kadınlara yönelik açık ayrımcılığın önlenmesi faaliyetleri hakkında bilgiye yer verirler(6)
Tecavüz ve diğer cinsel şiddet türlerinin saldırganlarının kanun önüne çıkarılmasını ve şikayetçilere saygılı bir biçimde muamele edilmesini sağlayacak şekilde cinsel saldırı yasalarında reform yapmaları;
Tecavüz kurbanlarının, HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar konusunda gereken tıbbi tedaviyi görmelerini sağlamaları;(7)gerekmektedir.
Sağlık Bakanlığı Verilerine Göre ((Ekim 1985 – Haziran 2006)Hiv Taşıyıcığı ve Kadın sayısı yaş gruplarına göre şöyledir:
YAŞ GRUPLARI----- ERKEK-- KADIN ----TOPLAM
0- -------------------13 --------4 ---------17
1-4 ------------------5 ---------11-------- 16
5-9 ------------------3--------- 8--------- 11
10-12-----------------3--------- 2 ---------5
13-14-----------------1--------- 1--------- 2
15-19-----------------23-------- 36---------59
20-24 ----------------142 ------163---------305
25-29--------- -------227-------127---------354
30-34--------- -------298 ------99----------397
35-39--------- -------251-------51----------302
40-49--------- -------279-------68 ---------347
50-59-------------- --148 ------60 ---------208
60+---------------- --69 --------25 --------94
Blmy--------- ------ -200 -------95 --------295
TOPLAM ----------- --1662------ 750- ------2412
Yararlanılan Kaynaklar
1-Af Örgütü Türkiye
2-Müslüman Toplumlarda Cinsel ve Bedensel Haklar Koalisyonu-Dünyadaki Kadınlarla HIV/ADIS'e Son Vermeye Yönelik Sözleşme
3- Ayşe Durukan BİA, 23 Mayıs 2006
4-BM Kadının Statüsü Komisyonu (KSK) 51. Dönem Toplantısı ve Raporu 26 Şubat-9 Mart 2007
5-http://www.kssgm.gov.tr/belgeler/51.oturumrapor.doc
6-B:M:Genel tavsiye Kararı No:15
7- Kadınlara Yönelik her tür Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Konulu BM Kongresi
8-Sağlık Bakanlığı Verileri
.
.
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Hiv/aids Ve Kadınlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.Habibe Yılmaz Kayar'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Hiv/aids Ve Kadınlar
