Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Aktif Makale Yeni Tck'da Kaçmaya İmkan Sağlama Suçu

Yazan : Ferhat Kılınç [Yazarla İletişim]
Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıf Ögrencisi

Makale Özeti
Makale Yeni TCK'da 294. Madde de düzenlenen kaçmaya imkan sağlama suçunun Eski TCK da ki düzenlemesiyle ile karşılaştırılması müzakere edilmesini, suçun manevi ve maddi unsurları bakımından incelenmesini nitelikli halleriyle ilgili yeni düzenlemenin ayrıntılarını içermektedir
Yazarın Notu
makaleyi 10.06.2009 tarihinde Doç. Dr. Recep Gülşene yaptığım seminer ödevi için hazırladım.

KAÇMAYA İMKAN SAĞLAMA(TCK-m.294 ,ETCK-m.301,302,303)
A.Genel Açıklamalar
Kaçmaya imkân sağlama suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanun’da Adliye’ye karşı işlenen suçlar arasında kabul edilmiştir. Adliyeye karşı suçlar Yeni Ceza Kanunumuzun 267-298 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Adliyeye karşı suçlar genel olarak yargının değişik ihlallere karşı korunmasını sağlamaktadır. Bu suçlardan bazıları dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı yargı organın korunmasını amaçlamaktadır. Bunlardan bazıları ise yargı organın bizzat kendi organları vasıtasıyla içerden ihlal edilmesine karşı cezai koruma getirmektedir.
Ceza Kanunumuz “Adliye Karşı Suçlar” bölümünde, genellikle adliyeye dışarıdan gelecek saldırılara karşı bir korunma sağladığı görülmektedir. TCK 294 teki kaçmaya imkân sağlama suçu da bu anlamda adliyeye dışarıdan gelecek saldırılara karşı korumayı amaçlayan bir suç tipidir.
ETCK’daki düzenlemede kaçmaya imkân sağlama suçunda imkân sağlanan kişiler sadece tutuklu ve hükümlüler iken YTCK da buna “gözaltına alınanlarda” eklenmiştir. Bununla birlikte ETCK da verilecek ceza tutuklu ve hükümlülerle birlikte aynı fıkrada düzenlenmişken YTCK da ise gözaltına alınan ve tutuklu ilk fıkrada hükümlünün kaçmasına imkân sağlama suçu ikinci fıkrada düzenlenmiştir.Yeni düzenleme suçun sistematiği ve suçlunun hakim durumuna göre yapılan bu ayrım YTCK da belirlilik kazandırmış daha açıklayıcı olmuştur.
Kaçmaya imkan sağlama suçu ETCK da 301,302 ve 303. Maddelerinde düzenlenmişken YTCK’da 294. Maddede toplanmıştır.Yeni düzenleme ceza normuna bütünsellik sağlamış olup uygulayıcılar için kolaylık kazandırmıştır.
B.Korunan Hukuksal Yarar
Korunan hukuki değer de kanun koyucu işlenen suç tipinde toplumun ve kişilerin yararlarının korunmasını ifade eder.Suçun işlenmesi bu hukuksal değere ya zarar veriri ya da zarar tehlikesi yaratır.
Kaçmaya imkan sağlama suçunda korunan hukuksal yarar adliyedir.İşlenen suç adliyenin kamu düzeninde üçüncü güç yargının vermiş olduğu hükme ,mevcut işleyen yargısal sürece yönelik bir saldırı nitelik taşımaktadır.Verilecek ceza saldırının önlenmesini,bağımsız yargı sürecinin işlerliğini,adalet sisteminin güvenirliğini sağlama gayesi taşır.Bu nedenle işlenen suç ta korunan hukuki değeri adliye olarak belirleyebiliriz.
C.Fail
Fail hukuki sonucu doğuracak olan kimse olarak tanımlanabilir.(TDK-Büyük Sözlük)Bu hukuki sonucu doğuracak olanlar ancak irade hareketine sahip olanlar olabilir.İrade hareket yeteneği ,yaşayan insana has bir özelliktir.Hareket yeteneği bulunmayan tüzel kişiler ,suç faili olamazlar.(TCK-20)
Ceza normunda suçun failini göstermek için genellikle,”her kim” ,”kimse”,”bir kimse” ve ya “kişi” terimleri kullanılır.
Kaçmaya İmkan Sağlama suçunun failli herkes olabilir.eğer suç gözaltına alınan ,tutuklu veya hükümlünün muhafaza veya nakli ile görevli kişilerin görevlerinin gereklerine aykırı hareket etmeleri halinde işlenmesi durumunda YTCK m.295(ETCK m.296) hükmü uygulanır.
Kaçmaya imkan sağlama suçu gözaltına alınan,tutuklu ve hükümlünün muhafaza ve ya nakli ile görevli kişiler tarafından işlenmesi halinde verilecek cezanın artırılması öngörülmüştür.(TCK m.294-f.5)
D.Mağdur
Her suçta bir mağdur bulunmaktadır. Mağdur suçun konusunun ait olduğu kimsedir. Örneğin, kasten öldürme suçunda konu insanın yaşamadır, mağdur ise ölen kimsedir.
Bir suçta ancak sadece gerçek kişiler mağdur olabilirler.Tüzel kişiler ,bir suçtan ancak zarar gören konumundadır.
Kaçmaya imkan sağlama suçunda mağdur belirli bir kimse değildir.Mağduru belirli olmayan suçlarda da toplumu oluşturan herkesin mağdur edildiği kabul edilir.Örneğin,devletin genel güvenliğine karşı suçlar(TK m.302),çevreye karşı suçlar(TCK.m 181),kamunun sağlığına karşı suçlar(TCK-m.185) bu nitelikteki suçlardır.
Kaçmaya imkan sağlama suçunda mağdur ilk olarak adliye düşünülebilir.Nitekim kanundaki düzenlemesi de adliye ye karşı suçlar şeklindedir.Ancak bu düzenleme bizi yanıltmamalıdır.Adliye karşı suçlar toplum düzenini bozan suçların kapsam alanındadır.İşlenen bu suçun toplumun genel menfaatini ihlal ettiği kabul edilmektedir.Bu nedenledir ki kaçmaya imkan sağlama suçunda mağdur adliye değil bu suç sonucunda menfaati ihlal edilen toplumdaki her gerçek kişi bireydir.
E.Fiil
aaa.Genel Olarak
Fiil insanın dış dünyaya yansıyan ihmali ya da icrai bir davranışıyla gerçekleştirilir.İnsanla ilgisi olmayan tabiat olayları suç olgusunu ilgilendirmez.
Dış dünyada değişiklik meydana getiren iradi insan davranışı ya bir şeyi yapmak,işlemek ya da yapmamak,işlememek şeklinde kendini gösterir.Kanun koyucu “yapma” ,”işleme” diyen,yasaklama kuralını bozan olumlu davranışlar icrai suçları oluşturur.İhmali suç ise kanunun kişiden beklediğinin yapılmamış olmasıdır.İhmali suçlarda failin sadece hareketsiz kalması yeterli değildir,önemli olan suç tipinde belirlenmiş olan hareketin yapılmamış bulunmasıdır.
İcrai suçlar sırf hareket suçları olabileceği gibi ,neticeli suçlar olarak da karşımıza çıkabilir.İhmali suçlar ise olumsuz hareketin yapılmasıyla gerçekleşeceğinden sırf hareket suçlarıdır.İhmal halinin cezalandırılabilmesi için bir zarar neticesinin ortaya çıkıp çıkmamasına bakılmaz,salt ihmalin yapılmasıyla suç tamamlanır.İcrai suçların ihmal ile işlenmesi mümkündür.İcrai bir hareketle işlenebilen bir suç,ihmali bir hareketle işlenmesi halinde “ihmal suretiyle icrai suçu” karşımıza çıkar.
Doktrinde ihmal suretiyle icra suçlarına,görünüşte ihmalli suçlar,gerçek olmayan ihmali suçlar,olumsuz hareketli icabi suçlar,garantörsel ihmali suçlar da denilmektedir
İhmal suretiyle icra suçlarında,belli bir neticenin gerçekleşmesini önlemek hususunda özel bir yükümlülük altında bulunan fail,bu neticenin gerçekleşmesine kendisi neden olmasa bile,oluşumunu engellemediği için ihmali davranışla suç işlemiş kabul edilir.Örneğin boğulmakta olan bir kimseyi kurtarmayan cankurtaran.
5237 sayılı TCK. 83 üncü maddesinin 1. Fıkrasında, ihmal suretiyle icra suçunun varlığı için üç tür yükümlülük kaynağı öngörmüştür; a)Kanun, b)Sözleşme ve c)Öngelen tehlikeli eylem
Hareketin icrai ve ya ihmali davranışla işlenmesi cezanın belirlenmesinde önem taşır.Nitekim bazı suçlarda ihmali davranışla işlenen suçlar icrai suçlara nazaran daha az ceza öngörülebilirken bazen de indirim sebebi olarak ta kanun koyucu hakime taktir yetkisi tanımıştır.Bazı suçlarda da eylemin icrai veya ihmali davranışla işlenmiş olması arasında bir yaptırım farkı öngörülmemiştir.Örneğin,işkence (TCK.m.94/5), terk(TCK.m.247/1)
bbb. Kaçmaya İmkan Sağlama Fiili
Yukarıdaki açıklamalardan sonra kaçmaya imkan sağlama filinin icraimi yoksa ihmallimi olduğu açıklayabiliriz.TCK-m.94/f.1 “gözaltına alınanın ve ya tutuklunun kaçmasını sağlayan kişi,bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur” demektedir.Gözaltına alınanın ,tutuklunun ya da ikinci fıkrada düzenlenen hükümlünün mevcut durumunda değişiklik meydana getirmelidir.Bu aynı zamanda suçun icrai bir hareketle işlenmesi gerekmektedir.
TCK-m.294/f.8 de ise suçun ihmalli davranışla işlenmesi halini düzenlemiştir.Fıkraya göre “ Gözaltına alınan, tutuklu veya hükümlünün, muhafaza veya naklî ile görevli kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmasından yararlanarak kaçması hâlinde, altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”Görevli kişinin ihmalli bir davranışı söz konusudur.Görevli görevinden kaynaklanan yeteri dikkat ve özeni göstermemiş olması gerekir.Kanun koyucu görevlinin ihmali davranışıyla hükümlünün kaçmasına imkan sağlandığı halde ceza alt sınırında indirim öngörmüştür.
F.Suçun Nitelikli Unsurları
Nitelikli unsurlar fiilin işleniş şekli,zamanı,yeri,failin ve mağdurun arasındaki ilişki,suçun konusu ve fiilin işlenmesinden güdülen amaç başlıkları altında suçun daha ağır ve ya daha hafif sayılmasını sonuçlayarak,cezanın artırılması ve ya eskitilmesini gerektiren genel duruma suçun nitelikli hali denmektedir.
TCK-m.294’ün ikinci fıkrasında hükümlünün kaçmasını sağlayan kişinin hükümlünün verilmiş ceza miktarına göre artırımını öngörmektedir.Bu durumda sağlayıcının müebbet hapis cezası ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına verilecek ceza artırıma tabi tutulacaktır.
Üçüncü fıkrada da kanun koyucu fiilin işleniş tarzına göre bir arıtım sebebi kabul etmiştir.Buna göre “bu suçların cebir ve tehtid kullanılarak işlenmesi halinde verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.Yine fiilin işleniş tarzına göre düzenlenen beşinci fıkra fiilin birden fazla kişi tarafından işlenmesini nitelikli hal olarak kabul edip cezanın arıtılmasını öngörmüştür.
Kaçmaya imkan sağlama suçu gözaltına alınan,tutuklu ve ya hükümlünün muhafaza ve ya nakli ile görevli kişiler tarafından işlendiği taktirde failin vasfından kaynaklanan nitelikli bir unsur vardır.Maddenin son fıkrasında bu durumu nitelikli bir hal sayıp verilecek cezayı üçte bir oranında artırmıştır.
Kanun koyucu kaçmaya imkan sağlayan kişiyle gözaltına alınan ,tutuklu ve hükümlünün arasındaki ilişkiyi düşünerekten maddenin altıncı fıkrasında bunu düzenlemiştir.Bu maddeye göre kaçmaya imkan sağlayan kişiyle imkan sağlanan kişi arasında üstsoy,altsoy,eş ve ya kardeş tarafından işlenmesi halinde verilecek cezayı indirime tabi tutulmuştur.
(Yararlanılan Kaynaklar: 1.Ceza Hukuk Özel Hükümleri-Artuk-Gökcen-Yenidünya/Turhankitabevi/Ankara 20072.Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku/Tezcan,Erdem,Önok/Seçkin Yayınevi/Anakara 20073. Ceza Hukukunda Sorumluluğu Kaldıran Nedenlerden Kaza, Mücbir Sebep, Cebir ve Tehdit/Doç. Dr. Recep Gülşen
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Yeni Tck'da Kaçmaya İmkan Sağlama Suçu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Ferhat Kılınç'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.


[Yazıcıya Gönderin] [Bilgisayarınıza İndirin][Arkadaşa Gönderin] [Yazarla İletişim]
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
» Makale Bilgileri
Tarih
16-06-2009 - 17:45
(5398 gün önce)
Yeni Makale Gönderin!
Değerlendirme
Şu ana dek 3 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi : 2 okuyucu (67%) makaleyi yararlı bulurken, 1 okuyucu (33%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
9613
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :  
* Son okunma 4 saat 41 dakika 5 saniye önce.
* Ortalama Günde 1,78 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 9388, Kelime Sayısı : 1088, Boyut : 9,17 Kb.
* 9 kez yazdırıldı.
* 8 kez indirildi.
* Henüz yazarla iletişime geçen okuyucu yok.
* Makale No : 1039
Yorumlar : 0
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
Makalelerde Arayın
Forumumuzdaki İlgili Mesajlar
Erken Bitirme, Üstten Ders Alma Hakkında.
Meliha - 01-07-2018 - 08:26
Yeni Hukuk Fakültesi Öğrencilerine Tavsiyeler
sametcanaslan - 10-03-2018 - 00:39
» Çok Tartışılan Makaleler
» En Beğenilen Makaleler
» Çok Okunan Makaleler
» En Yeni Makaleler
THS Sunucusu bu sayfayı 0,02949500 saniyede 15 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.