|
REKABET HUKUKUNDA UYUMLU EYLEM VE SONUÇLARI
A)GİRİŞ :Rekabet kuralları, sırf tüketici, üretici yahut satıcıyı korumayı baz almayıp, genel olarak rekabeti korumak amacıyla ortaya konmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti Devletinde, uygulanmakta olan serbest piyasa ekonomisine göre iştirakçiler rekabet kurallarına riayet etmekle yükümlü olup, devlet eliyle söz konusu denetleme yükümlülüğü Rekabet Kurumu Tarafından yerine getirilmektedir.
B)UYUMLU EYLEM :Piyasada yer alan, firmaların rekabet kurallarını ihlalini doğuracak nitelikte anlaşmanın ispat edilememesi durumunda, paralel eylem olarak da adlandırılan uyumlu eylem işlemine göre rekabet kurumu yaptırımına tabi olacaktır.
Rekabet kurulu tarafından yapılmış olan eylemin,UYUMLU EYLEM OLARAK KABUL EDİLMESİ halinde ilgili firma açısında diğer yaptırımlara kıyasen daha ağır sorumluluk yüklemekte olup,buna göre rekabet kurallarının ihlalini gerçeklemediğinin ispat yükü ilgili firmalar hakkında soruşturma açan REKABET KURULUNDA OLMAYIP,ilgili firmaların söz konusu davranış ve hareketlerinin UYUMLU EYLEM OLARAK yapılmadığının ispatı gerekmektedir.
C)TÜRK HUKUKUNDA UYGULAMASI:
Rekabet kurulu,17/07/2000 karar tarihli,3 gazetenin (Hürriyet,Milliyet,Sabah) uyumlu eylem içerisinde olduğunu zira paralel nitelikteki fiyat artışlarının söz konusu eylemlerinin uyumlu eyleme olarak değerlendirilmesi gerektiğine karar vermiştir.
3 Gazete söz konusu paralel fiyat artışının, gazete basım maliyetlerinin aynı olması sebebiyle doğal olduğu,dolayısıyla aralarında uyumlu eylem anlaşmasının olmadığını savunsa da rekabet kurulu tarafından söz konusu 3 gazetenin gazete basım maliyetleri farklı olsa da REKLAM GELİRLERİNİN birbirinden farklı olması sebebiyle HER ÜÇ GAZETENİN uyumlu eylem içerisinde olduğuna karar vermiştir.
D)UYUMLU EYLEMİN UYGULANMA ŞARTLARI:
Rekabet Kurulu,2005 Tarihli Maya Kararında, UYUMLU EYLEMİN UYGULANMA ŞARTLARINI BELİRLEMİŞTİR. Buna göre;
1)Taraflar arasında genellikle sözlü yada yazılı şekilde ifade edilen toplantılar,tartışmalar, bilgi değişimi veya araştırmalar içeren OLUMLU temaslar olmalıdır.
2)Bu temas, PAZAR DAVRANIŞINI etkileme ve özelikle bir teşebbüsün gelecekteki rekabetçi davranışının belirsizliğini önceden ortadan kaldırmayı amaçlaması gerekmektedir.
3)İlgili Teşebbüslerin ticari davranışlarını rekabetçi etkiler(Örneğin Rekabet Kurulu) tarafından belirlenmeyecek bir şekilde oluşturma yada değiştirme etkisi bulunmalıdır.
Söz konusu üç şartın birlikte var olması durumunda eylemlerin uyumlu eyleme olarak değerlendirilmesi söz konusu olacaktır.
E)SONUÇ :
Piyasa İştirakçileri tarafından etkin olarak değerlendirilmeden gerçekleşen dolaylı ve kesin olarak tespiti mümkün olmayan rekabete zarar verici,ortadan kaldırıcı,yahut hakim durum yaratacak söz konusu eylemler,REKABET KURULU TARAFINDAN Uyumlu Eylem Olarak Değerlendirilecek ve söz konusu eylemlerin haklarında soruşturma açılan firmalar tarafından yüklenen ispat yükü sebebiyle UYUMLU EYLEM olmadığının ispatı gerekecektir.
Rekabet Kurulu Tarafından her ne kadar, söz konusu eylemler konusunda yeterli delili bulunmasa dahi ispat yükünü soruşturma açılan firmalara yüklenmiş olması sebebiyle netice olarak ilgili firmalar yönünden ağır sonuçlar ortaya çıkardığı kabulü gerekmektedir.
AV.UĞUR HAKAN KAHRAMAN
REKABET KURUMUNUN 2005 TARİHLİ MAYA KARARINDA BİR KESİT
“…Oligopolistik pazarlarda faaliyet gösteren teşebbüsler arasında
gözlenen paralel davranışlar tarafların uyumlu eylem halinde olduklarına dair
önemli deliller olmakla birlikte, bunlar başka delillerle desteklenmeksizin tek
başlarına uyumlu eylemi göstermezler. Bu tip pazarlarda faaliyet gösteren
teşebbüsler önemli kararlar verirlerken rakiplerinin muhtemel tepkilerini
gözönünde bulundurmak zorundadırlar… ‘Oligopolistik bağımlılık’ olarak ifade
edilen bu özellik oligopolistik pazarlarda faaliyet gösteren teşebbüslerin
faaliyetlerinde paralelliklerin oluşmasına neden olabilmektedir…Ancak
oligopolistik pazarlarda faaliyet gösteren teşebbüslerin paralel davranışları
aralarında kurmuş oldukları doğrudan veya dolaylı bir iletişim ile sağlamaları
halinde tarafların uyumlu eylem içinde bulunduklarından bahsedilebilir…maya
üreticilerinin maya fabrika çıkış fiyatlarını birlikte belirlediklerine ilişkin iddia
ile ilgili olarak; her ne kadar bulgular soruşturma açılan teşebbüslerin
maliyetlerinden bağımsız paralel olarak arttırdıklarını ortaya koymakta ise de
pazarın oligopolistik yapısının fiyat artışlarında rakiplerin izlenmesi gibi
zorunluluğu gerekli kılması, maya üreticilerinin pazardaki fiyat belirsizliğini
yok edebilecek doğrudan ya da dolaylı bir iletişime rastlanılmaması maya
üreticilerinin maya satış fiyatlarına uyguladıkları artışlarının incelemeye alınan
dönem itibarıyla toptan eşya fiyat endeksindeki artışların altında gerçekleşmiş
olaması sebebiyle bu artışların bir uyumlu eylem neticesinde olmadığını ortaya
koymuştur…Bu durumu her biri ihmal edilemeyecek büyüklükteki az sayıda
üreticinin faaliyet gösterdiği, homojen bir malın sözkonusu olduğu ve
oligopolistik özellikler gösteren ekmek mayası pazarında gözlenen paralel fiyat
hareketlerini pazarın yapısından kaynaklanan, piyasanın ekonomik ve rasyonel
gerekçeleri olarak değerlendirmek mümkündür…”
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Rekabet Hukukunda Uyumlu Eylem Ve Örnekleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.Uğur Hakan Kahraman'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (https://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Rekabet Hukukunda Uyumlu Eylem Ve Örnekleri
