Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Aktif Makale Türk Vatandaşlık Hukuku

Yazan : Seyyid Burhaneddin Kamacı [Yazarla İletişim]

TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKU

1.Türk Vatandaşlık Hukukun Kapsamı
Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybedilmesi hallerini düzenlemesini ayrıca vatandaşlık hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usullerin yürütülmesini kapsar.

2.Türk Vatandaşlığının Aslen Kazanılması
Bir kişinin doğumu anında ve doğumu dolayısıyla vatandaşlık kazanmasıdır. Türk Vatandaşlık Kanunu vatandaşlığın aslen kazanılmasında soy bağı esası ve doğum yeri esasını kabul etmiştir.

2.1.Soy Bağı Esasına göre Türk vatandaşlığının aslen kazanılması
2.1.1.Evlilik birliği içinde doğan çocuk
Evlilik birliği içinde Türk vatandaşı anne veya babadan doğan çocuk Türkiye içinde doğma şartı aranmaksızın Türk vatandaşlığını doğumla kazanır.
2.1.2. Evlilik birliği dışında doğan çocuk
Türk vatandaşı anne ve yabancı babadan doğan çocuk Türk vatandaşlığını doğumla kazanır. Türk vatandaşı baba ve yabancı anneden doğan çocuk soy bağının kurulması yoluyla Türk vatandaşlığını kazanır. Soy bağının kurulması evlenme ile, soy bağının idari yoldan düzeltmesi yoluyla, tanıma ve babalığın hükümle tahakkuk etmesi yoluyla kurulur.

2.2.Doğum Yeri Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Aslen Kazanılması
Yabancı anne ve babadan Türkiye içinde doğmuş olan çocuk herhangi bir sebepten ötürü başkaca bir ülkenin vatandaşlığını kazanmamışsa, doğumdan itibaren Türk vatandaşı sayılır. Doğum yeri belli olmayan fakat Türkiye içinde bulunmuş çocuk aksi sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır ve Türk vatandaşlığını kazanır.

3.Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması
Kişinin doğumundan sonra ve doğumundan başkaca bir sebeple kazandığı vatandaşlığa sonradan kazanılan vatandaşlık veya müktesep vatandaşlık adı verilir. Kazanılan vatandaşlık asli vatandaşlık gibi süreklidir fakat geçmişe etkili değildir. Müktesep vatandaşlık kazanıldığı andan itibaren hüküm ve sonuç doğurur. Türk Vatandaşlık Kanunu müktesep vatandaşlığın üç yoldan kazanılmasını öngörmüştür.
3.1.Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılar gerekli şartları taşıyıp taşımadıkları il vatandaşlık inceleme başvuru inceleme komisyonu tarafından yapılır. Gerekli şartları taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda talebi uygun bulunanlar Bakanlık kararlı ile Türk vatandaşlığı kazanır. Talebi uygun görülmeyenlerin talebi reddedilir. Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması eşin vatandaşlığına tesir etmez. Ana veya babanın Türk vatandaşlığı kazandığı tarihte velayeti kendisinde bulunan çocukları, yabancı eşin izin vermesi ile Türk vatandaşlığını kazanır, izin vermez ise eşin mutad mesken hukuku uygulanır. Türk vatandaşlığını birlikte kazanan ana ve babanın çocukları da Türk vatandaşlığını kazanır. Yalnız kendileri ile Türk vatandaşlığı kazanmayan çocuklar ergin oldukları tarihten itibaren Türk vatandaşı olmak için başvuru yapmaları genel olarak vatandaşlığın kazanılmasına tabiidir.
3.1.1 Genel Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların kanunda belirtilen şartları taşıması gerekir.
Şartlar;
-Kendi milli hukukuna, eğer vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak
-Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek
-Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğine dair somut belirtiler taşımak
-Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden hastalık taşımamak
-İyi ahlak sahibi olmak
-Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek
-Türkiye’de kendisinin ve varsa bakmakla yükümlü olduklarının geçimini sağlayacak bir meslek sahibi olmak
-Milli güvenliğe ve kamu düzenine engel olacak bir hali bulunmamak
Bu şartlara ek olarak Bakanlar Kurulunun takdiriyle bulunduğu devlet vatandaşlığından çıkma şartı da aranabilir.
3.1.2. İstisna Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması
-Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen kişiler
-Vatandaşlığa alınılması zaruri görülen kişiler
-Göçmen olarak kabul edilen kişiler
Milli güvenliğe ve kamu düzenine engel teşkil etmemek şartıyla Bakanlık teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile Türk vatandaşlığını kazanırlar.
3.1.3 Yeniden Türk Vatandaşlığının Kazanılması
-Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler
-Süresi içinde seçme hakkını kullanmayanlar
Milli güvenliğe ve kamu düzenine engel durum teşkil etmemek kaydıyla Türkiye’de ikamet süresine bakılmasızın Bakanlık kararıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanırlar.
-Türk vatandaşlığı yetkili makam kararıyla kaybettirilenler, Bakanlar Kurulu kararıyla,
-Seçme hakkıyla Türk vatandaşlığını kaybedenler, Bakanlık kararıyla
Milli güvenliğe ve kamu düzenine engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması ve Türkiye’de üç yıl ikamet etmek şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanırlar.
3.1.4. Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşı ile evlenmek doğrudan Türk vatandaşlığı kazandırmaz. Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı kazabilmek için yabancının Türk vatandaşı ile başvuru tarihinden geriye doğru en az üç yıldır evli olan ve evliliği devam eden kişilerde, aile birliği içinde yaşama ve evlilik birliğine aykırı durumu bulunmama ayrıca milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunmayanlar Türk vatandaşlığını kazanabilir. Başvurudan sonra Türk vatandaşı olan eş ölürse birlikte yaşama şartı aranmaz. Ayrıca evlilik butlanla sakat olması halinde yabancı evlenmede iyi niyetli ise evlilik butlanla bozulsa dahi Türk vatandaşlığını devam eder.
3.2.Evlat Edinilme İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan çocuk, milli güvenlik ve kamu düzenine engel teşkil edecek hali bulunmaması şartı ile Türk vatandaşlığını kazanır.
3.3.Seçme Hakkı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Ana ve ya babasının çıkma izni ile Türk vatandaşlığını kaybeden eşin talebi ve Türk vatandaşı eşin izni ile Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ve çıkma izni ile Türk vatandaşlığını birlikte kaybeden ana ve babadan dolayı Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin oldukları tarihten itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanırlar.Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları, Türk vatandaşı olmak istediklerini yazılı beyan ettikleri takdirde Türk vatandaşlığını kazanırlar.
4.Türk Vatandaşlığının Kaybı
Türk vatandaşlığının kaybı Türk Vatandaşlık Kanununda üç yolla mümkün kılınmıştır.
4.1.Yetkilimi Makam Kararı İle Vatandaşlığın Kaybı
4.1.1.Türk Vatandaşlığından Çıkma
Anayasa madde 66 uyarınca Türk vatandaşı kişiler vatansız kalmamak şartıyla vatandaşlıktan çıkmakta özgürdür. Vatandaşlıktan çıkmak isteyen kişilerde,
-Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olma
-Yabancı bir devlet vatandaşlığı kazanmış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı emareler bulunmak
-Herhangi bir suç veya askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmama
-Hakıında herhangi bir mali ve cezai tahdit bulunmama
şartları aranır. Bu şartları taşıyan kişilere Bakanlıkça çıkma izni veya çıkma belgesi verilir. Yabancı bir devletin vatandaşlığını kazanmak üzere Türk vatandaşlığından çıkmak için izin isteyenlerden talepleri uygun görülenlere Bakanlıkça, çıkma izin belgesi verilir. Çıkma izin belgesi karar tarihinden itibaren iki yıl geçerlidir. Bu geçerlilik süresi içinde ilgili yabancı devlet vatandaşlığı kazandığına dair bilgi ve belgeleri yurt içinde ikamet edilen yer valiliğine, yurt dışında ise dış temsilciliklere vermek zorundadır. Süresi içinde yabancı devlet vatandaşlığının kazanılamaması halinde çıkma izin belgesi geçersiz hale gelir. Verilen izin sonucunda yabancı devlet vatandaşlığı kazanıldığını veya önceden yabancı devlet vatandaşlığını kazandığını belgeleyenlere ise vatandaşlıktan çıkma belgesi verilir. Çıkma belgesi ilgiliye imza karşılığı verilir ve nüfus aile kütüklerindeki kayıtları kapatılır ve kayıp tarihinden itibaren yabancı statüsüne tabi tutulurlar.Türk vatandaşlığından çıkma şahsidir eş ve çocukları etkilemez ancak Türk vatandaşlığından çıkan eşin talebi ve Türk vatandaşı eşin muvafakat etmesi halinde çocukları da Türk vatandaşlığını kaybederler. Muvafakat verilmemesi halinde hakim kararına göre işlem yapılır. Türk vatandaşlığını birlikte kaybeden eşlerin çocukları da Türk vatandaşlığını kaybeder ancak bu kayıpta çocuk vatansız kalacaksa çocukların vatandaşlıkları kaybedilemez. Türk vatandaşlığını çıkma izni ile kaybeden kişiler sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımına ilişkin kanunlara tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler.
4.1.2.Türk Vatandaşlığını Kaybettirme
Resmi makamlarca kanunca vatandaşlığı kaybettirme sebepleri sayılan eylemlerde bulunan kişilerin vatandaşlıkları Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile vatandaşlıkları kaybettirilir. Vatandaşlığın kaybettirilmesine sebep olan eylemler;
-Yabancı bir devletin, Türkiye menfaatine uymayan herhangi bir hizmetinden bulunan kişilerden bu görevi bırakmaları için kendilerine yurt dışında dış temsilciliklerce, yurt içinde mülki idare amirlerince üç aydan az olmamak üzere verilen makul süre içinde kendi istekleriyle ile bu görevi bırakmayanlar
-Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde Bakanlar Kurulu izni olmaksızın kendi istekleri ile çalışmaya devam edenler
-İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar
Türk vatandaşlığın kaybettirilmesi hakkında Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazetede yayımlanır ve yayımlandığı tarihten itibaren hüküm doğurur. Kaybettirme kararları şahsidir, ilginin eş ve çocuklarının vatandaşlığına tesir etmez.
4.1.3.Türk Vatandaşlığa Alınmanın İptali
Türk vatandaşlığına alınma kararı ilgili kişinin yalan beyanı veya vatandaşlığını kazanmaya esas teşkil eden önemli hususların gizlenmesi sonucu verilmişse, vatandaşlığına alınma kararı iptal edilir. İptal kararı, karar tarihinden itibaren hüküm doğurur. Vatandaşlığı iptal edilen ilgiliye bağlı olarak Türk vatandaşlığı kazanan eş ve çocukların vatandaşlığı içinde iptal kararı uygulanır. İptal kararına karşı yargı yolu açıktır. İlgililerin gerekli görülen malların tasfiyesi varsa bunlar kararda belirtilir. İlgililer bu durumda iptal kararından itibaren bir yıl içinde mallarını tasfiye etmek zorundadır. Aksi halde söz konusu mallar hazinece satılıp bedelleri nam ve hesaplarına kamu bankası hesabına yatırılır. İptal kararı aleyhine yargı yoluna başvurulursa malların tasfiyesi dava sonuna bırakılır.
4.2.Seçme Hakkı İle Vatandaşlığın Kaybı
Seçme hakkı süreye tabidir. Seçme hakkı olan kişi ergin olduğu tarihten itibaren üç yıl içinde bu seçme hakkını kullanmalıdır. Seçme hakkıyla Türk vatandaşlığından ayrılma eşin vatandaşlığına tesir etmez. Çocukların vatandaşlığının kaybı için ilginin talebi ve diğer eşin muvafakatı şartı gerekir. Ana ve bana aynı anda seçme hakkıyla Türk vatandaşlığını kaybederse çocuklarda Türk vatandaşlığını kaybeder. Seçme hakkının kullanılabilmesi için ilginin bu hakkın kullanılmasıyla ilgilinin vatansız olmama şartı aranır. Seçme hakkı olan kişiler
-Ana ya da baba dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan yabancı ana veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar
-Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan doğum eri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar
-Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığı kazananlar
-Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan yabanacı ana veya babasının vatandaşlığını kazanlar
-Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanlar.
5. Türk Vatandaşlığının İspatı
Türk vatandaşlığının ispatı herhangi bir şekle tabi değildir. Nüfus kayıtları, nüfus cüzdanları, pasaport veya pasaport yerine geçen resmi belgeler aksi sabit oluncaya kadar karine teşkil eder. Bir kişinin Türk vatandaşı olup olmadığı konusunda şüphe olduğu takdirde bu durum Bakanlıktan sorulur.
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Türk Vatandaşlık Hukuku" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Seyyid Burhaneddin Kamacı'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.


[Yazıcıya Gönderin] [Bilgisayarınıza İndirin][Arkadaşa Gönderin] [Yazarla İletişim]
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
» Makale Bilgileri
Tarih
23-06-2011 - 02:17
(4662 gün önce)
Yeni Makale Gönderin!
Değerlendirme
Şu ana dek 2 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi : 2 okuyucu (100%) makaleyi yararlı bulurken, 0 okuyucu (0%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
15939
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :  
* Son okunma 4 saat 53 dakika 19 saniye önce.
* Ortalama Günde 3,42 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 12048, Kelime Sayısı : 1433, Boyut : 11,77 Kb.
* 9 kez yazdırıldı.
* 11 kez indirildi.
* 3 okur yazarla iletişim kurdu.
* Makale No : 1356
Yorumlar : 0
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
Makalelerde Arayın
» Çok Tartışılan Makaleler
» En Beğenilen Makaleler
» Çok Okunan Makaleler
» En Yeni Makaleler
THS Sunucusu bu sayfayı 0,04076004 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.