|
Büyükşehir Belediyesi Yasa tasarısına göre oluşacak devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonunun dikkat etmesi gereken hususlar Av .M.Lamih ÇELİK Şanlıurfa Belediyesi Hukuk İşleri Müdürü13 ili Büyükşehir olmasıyla ilgili tasarı ile devir,tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulacaktır. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. Bu komisyon yasa resmi gazetede yayınlanır yayınlanmaz görevine başlayacaktır. Bu komisyonun oldukça zor bir görevi bulunmaktadır. Daha önce yapılan devirlerde meydana gelen tereddütler nedeniyle İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün çok sayıda görüş vermiş ve bunları resmi sitesinde yayınlamıştır. Bu görüşlerin devirlerin tarafı olacaklara kolaylıklar sağlaması için özeti yapılmıştır. Bu görüşler ve diğer tecrübelerde göz önüne alınarak devir konusunda ayrıntılı bir genelgenin çıkarılması uygun olacaktır. 1.Devredilecek hizmetlerle ilgili olarak personel devrinde fiilen çalışan değil kadroda gözüken esas alınacağından belediyeler fiili durumu yansıtan bir kadro düzenlemesi yapmaları gerekmektedir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 12.5.2005 tarih ve 81240 sayılı görüşü“Büyükşehir belediyesine devredilecek hizmetlerle ilgili olarak yapılacak personel devrinde, bu hizmetlerde fiilen çalışanların değil, birimdeki kadro durumunun dikkate alınmasının uygun olacağı, ayrıca sözleşmeli ve geçici personelin de devrinin yapılabileceği değerlendirilmektedir. “2. Standart bir Devir protokol örneği bulunmamaktadır. Ancak bir örneğin oluşturulması faydalı olacaktır. Bu konuda Türkiye Belediyeler Birliği öncülük edebilir. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 12.5.2005 tarih ve 81240 sayılı görüşü“Devir protokolleri ile ilgili olarak bakanlığımızca belirlenmiş bir standart bulunmamakta olup, protokollerin ilgili tarafların meclislerinde görüşülerek karara bağlanmasının uygun olacağı düşünülmektedir. “ 3. İlçe belediyelerin kendi araç ve personeli eliyle yürütmekte oldukları ulaşım hizmetlerine ilişkin personel ve araçlar büyükşehir belediyelerine devredilecektir. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05/04/2007 tarih ve 8806 sayılı görüşü“5216 sayılı Kanuna, Ek Madde 2 eklenerek; birleşme, katılma veya 5216 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi gereğince büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin yürütmekte olduğu su, kanalizasyon, katı atık, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere bina, tesis, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları ile bu hizmet dallarında çalışmakta olan memur, sözleşmeli personel ve işçilerin büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşuna devredileceği hükme bağlanmıştır.Bu çerçevede belediyelerin kendi araç ve personeli eliyle yürütmekte oldukları ulaşım hizmetlerine ilişkin, personel ve araçlar da büyükşehir belediyelerine devredilecektir.Devir işlemleri kesinleşene kadar söz konusu hizmetler, ilgili belediyesince yürütülmeye devam olunacaktır.Ayrıca, büyükşehir belediyesi sınırlarına giren belediyelerin, kanunların verdiği yetkiye dayanarak, gerçek ve tüzel kişilere ruhsat, imtiyaz ve kiralama yoluyla yaptırdıkları ulaşım hizmetlerine ait haklar, ruhsat ve sözleşmesinde öngörülen süre ve hat güzergâhı ile sınırlı olmak şartıyla herhangi bir işleme gerek kalmaksızın büyükşehir belediyesi toplu taşım ve ulaşım sistemine dahil edilecektir.”4. Devir alınması gereken hizmetlerin Büyükşehir belediyeleri tarafından teslim alınması zorunludur.Aksi halde hizmetteki aksamadan sorumlu olacaktır.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 7.4.2005 tarih ve 2005/36 nolu Genelgesi “5216 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi çerçevesinde büyükşehir belediyesine dahil olan belediyelerce daha önce yürütülmekte olan su-kanalizasyon, ulaşım, mezarlık gibi hizmetlere dair tesis, araç-gereç, personel, hak, alacak ve borçların bazı büyükşehir belediyelerince devir alınmasına rağmen, bazılarında henüz devralınmamıştır. Daha önce ilgili belediyeler tarafından yürütülen ve büyükşehir belediyelerine dahil olduktan sonra büyükşehir belediyelerinin görevleri arasına giren hizmetlerin büyükşehir belediyeleri tarafından yerine getirilmesi kanuni bir zorunluluktur. Bu kapsamda ilgili hizmetler bakımından gerekli devirlerin personeli de kapsayacak şekilde iki belediye arasında protokole bağlanmak suretiyle sonuçlandırılması gerekmektedir. Devir alınması gereken hizmetlerin büyükşehir belediyeleri tarafından yürütülmemesinden kaynaklanan aksaklıklardan büyükşehir belediyeleri sorumludur.” 5.Komisyon kararını verdikten sonra itiraz üzerine yeniden toplanıp ikinci bir karar vermesi kural olarak mümkün değildir. İstisnai olarak yapılabileceği görüşündeyiz.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05/04/2010 tarih ve 53488 sayılı görüşü“Paylaştırma, Devir ve Tasfiye Komisyonu kararları hukuken geçerli olup, alınan kararlar doğrultusunda …. Belediyesi’nin …… Belediyesi’ne devretmesi öngörülen taşınır ve taşınmaz malların devrinin sağlanması ayrıca yeniden komisyon oluşturulmasına gerek olmadığı değerlendirilmektedir. “6.Taşınmazlar, mahallenin bağlandığı belediyeye devredilirken taşınmazların değeri oranında alacak borç paylaşımı yapılacaktır. Değerin belirlenmesinde kriter getirilmesi gerekmektedir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05/10/2009 tarih ve 53488 sayılı görüşü “……. Belediyesinden ayrılarak …….. ismiyle yeni kurulan bir ilçe belediyesine bağlanan mahallelerin nüfusları oranında, ….. Belediyesi ile ……. Belediyeleri arasında taşınır ve taşınmazlar ile alacak ve borçların paylaşımının yapılması esas olmakla birlikte; park yeri, alan, meydan, nikah salonu, çocuk bahçesi, hizmet binası ve sosyal tesis gibi taşınmazların mahallenin katıldığı belediyeye devredilmesi, bu taşınmazların değeri oranında alacak borç paylaşımının yapılması gerektiği değerlendirilmektedir .” 7.Köylere köylere hizmet götürme birliklerinin, tüzüklerindeki hükümlere göre tasfiye edilmesi gerekmektedir. Tüzüklerine hüküm yoksa Valilik tasfiye edecektir. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 01 / 09 /2009 tarih ve 54281 sayılı görüşü“Kanun gereği mahalli idare birimi vasfını kaybeden köylerin, üyesi bulundukları mahalli idare birliklerindeki üyelik sıfatı kendiliğinden düşeceğinden, üyelerin tamamı tüzel kişiliği kalkan köylerden oluşan köylere hizmet götürme birliklerinin, onaylanmış tüzüklerindeki hükümlere göre tasfiye edilmesi gerektiği, değerlendirilmektedir.” 8.Tüzel kişiliği sona eren belediyenin ticari şirketlerde sahip olduğu hisselerini katılacağı belediye kabul ederse devredebilir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 12/05/2009 tarih ve 12259-53916 sayılı görüşü“Belediyenin ortağı olduğu ticari şirketlerde sahip olduğu hisselerin belediyenin mal varlığı kapsamında değerlendirilerek iki belediyenin de istemesi durumunda, kendisinden ayrılmak suretiyle kurulan yeni belediyeye sahip olduğu Şirket hisselerini ücretsiz olarak devredilebileceği değerlendirilmektedir.” 10. Yeni kurulan belediyenin yapması gereken hizmeti diğer belediye yapıyorsa bedelini talep edebilir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 14/04/2009 tarih ve 9527-53800 sayılı görüşü “Yeni kurulan belediyelerde gerekli altyapının oluşmamasından dolayı, ilgili belediye tarafından yürütülmesi zorunlu olan temel belediye hizmetleri, diğer belediye tarafından yürütülüyor ise, bu durumda hizmeti yürüten belediyeye, hizmetin asıl sorumlusu olan belediye tarafından, 5393 sayılı Belediye Kanununun 67 ve 75 inci maddeleri uyarınca, belediyeler arasında yapılacak protokole istinaden yürütülen hizmetlerin bedeli dikkate alınarak gerekli ödemenin yapılması mümkün bulunmaktadır.” 11.Devredilecek memurlar eğer kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanacak ise memurlarda muvafakat alınması gerekir. Ancak eşdeğer kadroya atamada muvafakat gerekmez.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 17.10.2005 tarih ve 10428-82686 sayılı görüşü“5216 sayılı kanunun geçici 2. maddesi gereğince kayseri büyükşehir belediyesine dahil olan alt kademe belediyelerinin büyükşehire devredilen hizmetleri nedeniyle yapılan personel nakillerinde bazı memurların muvafakat vermediğinden bahisle, bu konuda ne işlem yapılacağına dair ilgi yazınız incelenmiştir. yazınızdan 657 sayılı devlet memurları kanununun 76. maddesi çerçevesinde naklen atama işlemi yapıldığı anlaşılmaktadır. ancak, aynı kanunun 74 üncü maddesi uyarınca naklen atamalarda kurumların muvafakatının yanı sıra kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atamalarda memurların isteği de şarttır. “ 12. Hangi cadde, sokak veya yolun hangi belediyenin hizmet alanında kaldığı ile ilgili karar alma yetkisi Büyükşehir belediye meclisine aittir. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05.11.2010 tarih ve 30215-53737 sayılı görüşü“Kanun hükümlerinin değerlendirilmesi neticesinde; büyükŞehir belediyesi hudutları içerisinde, büyükŞehir belediyesi ile ilçe belediyesi veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesi ile ilgili olarak ihtilaf çıkması durumunda, hangi cadde, sokak veya yolun hangi belediyenin hizmet alanında kaldığı ile ilgili karar alma yetkisi büyükşehir belediye meclisinde olduğu değerlendirilmektedir. “13.Kanunda devrine izin verilen hizmetleri ilçe belediyesine devredebilir diğerlerini ilçe belediye kabul etse bile Büyükşehir belediyesinin yapması gerekir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 05.04.2005 tarih ve 80950 sayılı görüşü“ 5216 sayılı Kanun haricindeki diğer kanunlarla bizatihi büyükşehir belediyeleri tarafından yürütüleceği belirtilen görevler ilçe kademe belediyelerince yapılamayacaktır. “14. Tüzel kişiliği sona ererek bir başka belediyeye mahalle olarak bağlanan belediyelerde kurulu Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlıkları diğeriyle birleşerek ortadan kalkacaktır.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 20.05.2010 tarih ve 14849-53349 sayılı görüşü “Tüzel kişiliği sona ererek bir başka belediyeye mahalle olarak bağlanan belediyelerde kurulu bulunan Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlıklarının, katıldıkları belediye içerisine birleştirilerek tek bir başkanlığa dönüştürülüp, 4081 sayılı Kanun hükmüne uygun olarak, yeni duruma göre Murakabe Heyeti Koruma Meclislerinin oluşturulması gerektiği değerlendirilmektedir. “15.Tüzel kişiliği sona eren köylere ait alacaklar dava konusu olmak şartıyla katıldığı belediye tarafından sulh yoluyla çözülebilir. Dava konusunun miktarına göre belediye meclisi veya encümeni karar verecektir. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 27/09/2010 tarih ve 26705-45151 sayılı görüşü“ ……..Belediyesi köy iken muhtarlıkça 442 sayılı Kanun kapsamında dağıtılan arsa bedellerinin tahsili belediyenin sorumluluğunda olup, bu alacaklar dava konusu olması kaydıyla miktarına göre belediye encümeni veya meclisince sulhen halline karar Verilebileceği değerlendirilmektedir. “16. Köyler ile belediye arasında bir devir protokolü yapılacaktır.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 3/8 /2006 tarih ve 54739 sayılı görüşü“Tüzel kişiliği feshedilen köylerin işlemin kesinleştiği tarihten itibaren sahip oldukları taşınır ve taşınmaz mal, hak, alacak ve borçlarının, mahalle olarak bağlandıkları belediyeye, iki idare arasında yapılacak bir protokol ile devredilmesi gerektiği değerlendirilmektedir. “17. Mahalle olarak Belediyeye bağlanan köylerin nakit para ile borç ve alacaklarının belediye bütçesine ne şekilde intikal edeceğine belediye meclisi karar vermelidir.T.C.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 10.3.2005 tarih ve 80652 sayılı görüşü“Mahalle olarak Belediyenize bağlanan köylerin nakit para ile borç ve alacaklarının belediye bütçesine ne şekilde intikal edeceği husususun belediye meclisince karara bağlanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. “18.Büyükşehir belediyesine devredilen hizmetlere ilişkin taşınmazların mülkiyeti de tapuda devredilecektir. Taşınmazlar üzerindeki yapının varsa Kredi ödemelerini Büyükşehir yapacaktır. Demirbaş olarak devredilen hizmette görülenler farklı birimde fiilen bulunsa bile devredilecektir.İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 9.11.2005 tarih ve 11588-82604 sayılı görüşü“ 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü kuruluş ve görevleri hakkında kanunun 26 ncı maddesi “bu kanunun 1 inci maddesinin 2 nci fıkrası gereğince bakanlar kurulu kararı ile su ve kanalizasyon işleri iski'ye verilecek belediye ve köyler ile yakın çevresindeki belediye ve köylerin istanbul belediyesine bağlanmaları halinde bu belediye ve köylerin mevcut su, kanalizasyon tesisleri ve bunlarla ilgili taşınır ve taşınmaz malları, hak ve borçları ve personeli tüm özlük hakları ile birlikte bir protokolle iski'ye devredilir.” hükmünü içermekte olup, bu kanunun ek 5 inci maddesi uyarınca 2560 sayılı kanun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacaktır. Öte yandan, su ve kanalizasyon hizmetleri büyükşehir belediyeleri tarafından yerine getirilecektir. Bu bakımdan, Büyükşehir belediyesi sınırlarına katılan belediyeler tarafından daha önce yürütülen su ve kanalizasyon hizmetlerine dair tesisler ve tesislerle ilgili taşınır ve taşınmaz mallar, personel, araç ve gereçler büyükşehir belediyelerine devredilecek olup, bu devirlerin kapsamına tesislerin üzerinde bulunduğu taşınmazlar dahil olduğu için mülkiyet devirlerinin de yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. “ İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 21.06.2005 tarih ve 5086-81539 sayılı görüşü“Büyükşehir belediyesine devredilmesi gereken su ve kanalizasyon, ulaşım, mezarlık, mezbaha, hal ve itfaiye hizmetleriyle ilgili olarak yapılacak personel devrinde, bu hizmetlerde fiilen çalışanların değil, birimdeki kadro durumunun dikkate alınmasının uygun olacağı, ayrıca sözleşmeli ve geçici personelin de devrinin yapılabileceği,devir yapılırken kanalizasyon alt yapı hizmetlerini iller bankası aracılığıyla yaptıran bayındır belediyesinin, bu bankaya olan alacak ve borçlarının devredilmesi gerektiği, devre konu hizmetlerin bünyesinde görülmesine rağmen, farklı iş ve işlemlerde kullanılan taşınır ve taşınmaz mallar, devir konusu tesislere ait görüldüğü için büyükşehir belediyelerine devrinin yapılması gerektiği, değerlendirilmektedir .
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Büyükşehir Belediyesi Yasa Tasarısına Göre Oluşacak Devir, Tasfiye Ve Paylaştırma Komisyonunun Dikkat Etmesi Gereken Hususlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.M.Lamih Çelik'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Büyükşehir Belediyesi Yasa Tasarısına Göre Oluşacak Devir, Tasfiye Ve Paylaştırma Komisyonunun Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
