Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2003/13566, Karar: 2004/8290

Davaya konu sözleşmenin varlığının HUMK m.288 uyarınca yazılı belge ile ispatı gerekmektedir. Tarafların karşılıklı olarak tanık dinlenmesi hususunda zımni muvafakatlarının bulunması ve dinlenen tanıkların sözleşmenin varlığını beyan etmeleri karşısında sözleşme var olarak kabul edilmelidir. Yalnız bu ahvalde davaya konu makbuzların, her taşıma öncesi ve sonrasında verilip verilmediği, davalı tarafın imza ve kaşesini taşımayan bu makbuzların ücretin ödenmediğine karine teşkil edip etmeyeceği, ma...

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, Esas: 2007/2937, Karar: 2007/5876

Eser Sözleşmelerinde eserin yapılıp teslim edildiğini ispat mükellefiyeti yükleniciye; bedelin ödendiğini ispat mükellefiyeti iş sahibine aittir. Kapalı faturanın ödemeye karine teşkil ettiği hususunda yasal bir düzenleme yoktur. Bu sebeple TTK m.1 uyarınca işin yapıldığı yer ve civarında kapalı faturanın ödemeye karine teşkil edip etmediği, bu konuda ticari bir teamülün olup olmadığı hususu, mahalli ticaret odasından sorulması gerekir. Bu yönde bir ticari teamülün varlığı halinde iş sahibinin b...

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 1998/9960, Karar: 1999/1865

Fatura içeriğindeki malın davalı tarafından alındığı ispat edilmişse de; üzerinde vade tarihi ve vade oranı yazılı olan faturaların, davalıya tebliğ edilip edilmediği ve işbu hususların davalı kabulünde olup olmadığı ispat edilmemiştir. Ülkemizdeki ekonomik şartlardan mütevellit taksitli satışlarda "vade farkı (ilk satış bedeline belirli oranlarda ilave yapılarak, ödeme tarihinde işbu oranlar dikkate alınarak mal bedelinin belirlenmesi)" uygulamasına rastlanmaktadır. Vade farkı konusunda tarafla...

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2003/11, Karar: 2003/5784

TTK m.1/2 uyarınca ticari örf-adet ve teamül olup olmadığının kabulü için, bu hususun, işin yapıldığı yerin Ticaret Odasından sorulması gerekir.

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, Esas: 2004/2462, Karar: 2004/5190

TTK m.1 uyarınca hakkında ticari hükümler bulunmayan bir hususta mahkeme, ticari örf ve adete, teamüllere göre karar verebilir. Taraflar arasında yapılan işin sözleşmeye bağlanmaması konusunda, işin yapıldığı yerde ticari örf-adet, teamül oluşmuşsa bu ahvalde HUMK m.293 gereği (Halin icabına ve iki tarafın vaziyetlerine nazaran senede raptı müteamil olmayan muameleler) şahit dinlenmesi kabul edilebilecektir. Konunun sorulduğu Ticaret Odasınca "GENELLİKLE sözleşme yapılmadığının" belirtilmesi hal...

Yargıtay 11.HD. 1976/3837E. 1976/3840K.

Senetteki yırtılmanın ödemeyi gösterip göstermediğini mahkeme örf ve adetlere göre araştırabilir.

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas-Karar: 1093-7267

Ticari mümessil sıfatını haiz kişinin ticari işletme adına çek keşide etmesi halinde, mümessilin Ticaret Sicilinde tescil edilip edilmediğine bakılmaksızın, ticarethane çekten dolayı mes’uldür. TTK nda temsil konusunda bir hüküm olmadığından Borçlar Kanununun temsile ilişkin hükümleri uygulanır (İnceleyiniz: TTK m.590 ve m.690).

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2002/ 13363 E. 2003/ 2691 K.

Ticari şirketlere kayyım tayininde sulh hukuk mahkemelerinin görevli olduğuna ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, işin mahiyeti dikkate alınarak, ticari şirketlere kayyım tayininde asliye ticaret mahkemelerinin görevli olması gerekir.

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 1996/ 2915 E. 1996/ 4767 K

Ticari bir hüküm bulunmayan ticari işlerde, mahkeme ticari örf ve adet olarak yerleşen teamüle göre karar vermelidir. Kapalı fatura, ödeme konusunda bir karinedir.

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2002/14711 E. 2003/ 1355 K.

Tacir olan taraflarca kararlaştırılan ücret ve cezanın fahiş olduğu ileri sürülerek indirime tabi tutulması istenemez ise de uygun düştüğü ölçüde Borçlar Kanunu'nun genel hükümleri TTK m. 1 gereğince tüm ticari sözleşmelere uygulanır. Buna göre BK'nın genel hükümleri, ticari sözleşmelerle kararlaştırılan cezai şart hakkında da uygulanacaktır.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2001/ 1590 E. 2001/ 3376 K.

TTK m. 1 atfı ile, Borçlar Kanunu'nun 98 ve 44. maddeleri gereğince karşılıklı kusur halinde taraflar kusurları oranında zarara katlanmalıdır.

Yargıtay İBGK. 1931/26 E. 1931/36 K.

Özü: Ticaret Kanunu'nda bazı hukuki işlemlerle ilgili açık hüküm olmaması ticari teamülün gözardı edilerek doğrudan Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanmasını gerektirmez.

YARGITAY İBGK. 1947/15 E. 1947/22 K.

Özü: Genel Olarak, serbest meslek sahiplerinin yaptığı muameleler ticari muamele sayılmaz.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas: 2007/10-358 - Karar: 2007/337

Kararın özü : Hataya veya kasta dayalı, şeklen gerçekleşmiş bir tasfiyenin kaldırılmasının gerek o işlemi gerçekleştirenlerce, gerekse bundan zarar görenlerce istenebilmesi Borçlar Hukukunun temel kurallarından biridir. Buna yönelik düzenlemeye TTK. hükümlerinde yer verilmemişse de, TTK.nun 1. maddesi yollaması ile Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde, hataya dayalı bir hukuki işlemin düzeltilmesine olanak tanınması kaçınılmazdır ( Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.01.1999 gün ve 1999/10-1-1 s...

09.11.2005 Tarihli Türk Ticaret Kanunu Tasarısı madde 1 ve Gerekçesi
A) Kanunun uygulama alanı I - Ticarî hükümler Madde 1 - (1) Türk Ticaret Kanunu, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun ayrılmaz bir parçasıdır. Bu Kanundaki hükümlerle, bir ticarî işletmeyi ilgilendiren işlem ve fiillere ilişkin diğer kanunlarda yazılı özel hükümler, ticarî hükümlerdir. (2) Mahkeme, hakkında ticarî bir hüküm bulunmayan ticarî işlerde, ticarî örf ve âdete, bu da yoksa genel hükümlere göre karar verir. Madde Gerekçesi: Tasarının 1 inci maddesi, 29/06/...

Türk Ticaret Kanununun 1. maddesine göre, ticari bir uyuşmazlığın çözümünde aşağıdaki şekilde hareket edilir: İhtilaflarda öncelikle Emredici (amir) hükümler nazara alınır. Amir hükümler, taraflarca ileri sürülmemiş bulunsa bile mahkemece HUMK.76 dairesinde re'sen tatbik edilir. İkinci olarak tarafları bağlayan bir özel hukuk sözleşmesi varsa, bu sözleşme hükümleri nazara alınır. Üçüncü olarak, Türk Ticaret Kanununda düzenlenen konu ile ilgili hükümlere bakılır. Dördüncü olarak, hakk...

"Türk Ticaret Kanunu, Türk Medeni Kanununun ayrılmaz bir cüz'üdür. Bu kanundaki hükümlerle, ticari işletmeyi ilgilendiren ticari işlere dair diğer kanunlarda yazılı hususi hükümler, ticari hükümlerdir. Hakkında ticari bir hüküm bulunmıyan ticari işlerde mahkeme, ticari örf ve adete, bu dahi yoksa umumi hükümlere göre karar verir."

Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

III - TİCARİ İŞLER:

       Bu kanunda tanzim olunan hususlarla bir ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer bir müesseseyi ilgilendiren bütün muamele, fiil ve işler ticari işlerdendir.

 2  İçtihat    2 Bilgi    1  Ses Dosyası   

IV - TİCARİ DAVALAR VE DELİLLERİ:

       1. UMUMİ OLARAK:

       21 inci maddenin birinci fıkrası gereğince her iki taraf için ticari sayılan hususlardan doğan hukuk davaları ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın:
1. Bu kanunda;

       2. Medeni Kanunun, rehin mukabilinde ikraz ile meşgul olanlar hakkındaki 876 ila 883 üncü maddelerinde;

       3. Borçlar Kanununun, bir işletmenin satılması veya diğeriyle birleştirilmesi hakkındaki 179 ve 180, rekabet memnuiyetine dair 348 ve 352, neşir mukavelesi hakkındaki 372 ila 385, itibar mektubu ve itibar emri hakkındaki 399 ila 403, komisyona dair 416 ila 429, ticari mümessiller ve diğer ticari vekiller hakkındaki 449 ila 456, havale hakkındaki 457 ila 462, vedia hakkındaki 463 ila 482 nci maddelerinde;

       4. Alameti farika, ihtira beratı ve telif hakkına mütaallik mevzuatta;

       5. Bu kanunun 135 inci maddesinde yazılı ticarete mahsus yerler hakkındaki hususi hükümlerde;

       6. Bankalar ve ödünç para verme işleri kanunlarında; tanzim olunan hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır. Şu kadar ki; her hangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmiyen havale, vedia ve telif hakkından doğan davalar bundan müstesnadır.

       Ticari davalarda dahi deliller ve bunların ikamesi Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerine tabidir.

       (Ek fıkra: 20/04/2004-5136 S.K. 1.mad) İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca, bu Kanunun Dördüncü Kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere Denizcilik İhtisas Mahkemeleri kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevresi Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenir.

 3  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

2. TİCARET MAHKEMELERİNİN İŞ SAHASI:

       Aksine hüküm olmadıkça, dava olunan şeyin değerine göre asliye hukuk veya sulh hukuk mahkemesi ticari davalara dahi bakmakla vazifelidir.

       Şu kadar ki; bir yerde ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin vazifesi içinde bulunan ve bu kanunun 4 üncü maddesi hükmünce ticari sayılan davalarla hususi hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere ticaret mahkemesinde bakılır.

       İkinci fıkrada yazılı hallerde, munhasıran iki tarafın arzularına tabi olmıyan işler hariç olmak üzere, bir davanın ticari veya hukuki mahiyeti itibariyle mahkemenin iş sahasına girip girmediği yalnız iptidai itiraz şeklinde taraflarca dermeyan olunabilir. İtiraz varit görüldüğü takdirde dosya ilgili mahkemeye gönderilir; bu mahkeme davaya bakmaya mecburdur; ancak, davanın mahiyetine göre tatbikı gerekli usul ve kanun hükümlerini tatbik eder. Ticari bir davanın hukuk mahkemesi, ticari olmıyan bir davanın ticaret mahkemesi tarafından görülmesi hükmün bozulması için yalnız başına kafi bir sebep teşkil etmez.

       Vazifesizlik sebebiyle dava dilekçesinin reddi halinde yapılacak muamelelere ve bunların tabi oldukları müddetlere dair usul hükümleri, iş sahasına ait iptidai itirazın kabulü halinde de tatbik olunur.

 3  İçtihat    2 Bilgi    1  Ses Dosyası   

BİRİNCİ KİTAP : TİCARİ İŞLETME

       BİRİNCİ FASIL : TACİR

       A - TİCARİ İŞLETME:

       I - UMUMİ OLARAK:

Ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseseler, ticari işletme sayılır.

       Tesisat, kiracılık hakkı, ticaret unvanı ve diğer adlar, ihtira beratları ve markalar, bir sanata mütaallik veya bir şahsa ait model ve resimler gibi bir müessesenin işletilmesi için daimi bir tarzda tahsis olunan unsurlar, mukavelede aksine hüküm bulunmadıkça, ticari işletmeye dahil sayılır.

 1  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

II - TİCARETHANE VE FABRİKA:

       Aşağıda yazılı veya mahiyetçe bunlara benziyen işlerle uğraşmak üzere kurulan müesseseler, ticarethane sayılır:

       1. Menkul malların satılmak veya kiraya verilmek üzere tedariki ve bunların aynen veya başka bir şekle sokularak satılması yahut kiraya verilmesi;

       2. Kıymetli evrakın satılmak üzere tedariki ve bunların satılması;

       3. Her çeşit imal veya inşa;

       4. Madencilik;

       5. Matbaacılık, gazetecilik ve kitapçılık, yayın, ilan ve istihbarat;

       6. Tiyatro, sinema, otel, han ve lokanta gibi umumi mahaller, hususi mektep ve hastane ve açık satış yerlerinin işletilmesi;

       7. Umumi mağazalar ve sair depo ve ambarların işletilmesi;

       8. Borsa ve kambiyo işleri, sarraflık, bankacılık;

       9. İçtimai sigortalar hariç olmak üzere sigortacılık;

       10. Kara, deniz ve havada, nehir ve göllerde yolcu ve eşya taşımak;

       11. Su, gaz ve elektrik dağıtma, telefon ve radyo ile haberleşme ve yayın;

       12. Acentelik, tellallık, komisyonculuk ve sair bütün tavassut işleri.

       Fabrikacılık, ham madde veya diğer malların makine yahut sair teknik vasıtalarla işlenerek yeni veya değerli mahsuller vücuda getirilmesidir.

 2  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

III- TİCARİ ŞEKİLDE İŞLETİLEN DİĞER MÜESSESELER:

       Aşağıdaki işleri görmek üzere açılan bir müessesenin işlerinin hacım ve ehemmiyeti, ticari muhasebeyi gerektirdiği ve ona ticari veya sınai bir müessese şekil ve mahiyetini verdiği takdirde bu müessese de ticari işletme sayılır:

       1. Bir toprak sahibinin veya çiftçinin, mahsullerini olduğu gibi veya zirai sanatı dolayısiyle bir tezgahta şeklini değiştirerek satması;

       2. Esnaf veya güzel sanatlar erbabından birinin gerek bizzat gerek işçi çalıştırarak veya makine kullanarak eserler vücuda getirmesi ve bu eserleri satması.

       Bu hüküm, işlerinin mahiyetine göre,12 nci madde gereğince ticarethane veya fabrika olarak vasıflandırılamıyan diğer müesseseler hakkında da tatbik olunur.

 1  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

III - DONATMA İŞTİRAKİ:

       Tacirlere dair olan hükümler donatma iştiraki hakkında da tatbik olunur.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

II - HUSUSİ OLARAK:

       1. TİCARET KARİNESİ:

       Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Şu kadar ki; hakiki şahıs olan bir tacir, muameleyi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya muamele, fiil veya işin ticari sayılmasına halin icabı müsait bulunmadığı takdirde borç adi sayılır.

       Taraflardan yalnız biri için ticari iş mahiyetinde olan mukaveleler, kanunda aksine hüküm olmadıkça, diğeri için de ticari iş sayılır.

 1  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

İKİNCİ AYIRIM : CİRO

       A - POLİÇENİN DEVREDİLMESİ:

       Madde 593 - Her poliçe sarahaten, emre yazılı olmasa dahi, ciro ve teslim yolu ile devrolunabilir.

       Keşideci poliçeye: "Emre yazılı değildir." kelimelerini veya aynı manayı ifade eden bir kaydı dercetmişse, poliçe ancak alacağın temliki yolu ile devrolunabilir ve bu devir alacağın temlikinin hukuki neticelerini doğurur.

       Ciro, poliçeyi kabul etmiş olsun veya olmasın muhataba, keşideciye veya poliçe ile borç altına girmiş olanlardan her hangi birine de yapılabilir. Bu kimseler poliçeyi yeniden ciro edebilirler.

 1  İçtihat    1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

III - SALAHİYETLİ MAHKEME:

       Madde 950 - Donatan aleyhine, bu sıfatla, her hangi bir alacaktan dolayı, şahsan veya yalnız gemi ve navlun ile mesul olduğuna bakılmaksızın, geminin bağlama limanı mahkemesinde de dava açılabilir.

 1 Bilgi    1  Ses Dosyası   

Takas, ancak borçlunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vâki olur.

Bu takdirde iki borç takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sâkıt olmuş addolunur.

Hesabı cari meselesinde ticarete müteallik hususi taamüller bakidir.

 1 Bilgi   

İbra ve kabzı mutazammın senedatı gayri resmiye ile tüccarın muamelatı ticariyelerinden dolayı verdikleri senetlerin tarihi evvelki madde veçhile tahakkuk ettirilmese bile üçüncü şahıslara karşı muteber addolunur. Şu kadar ki hilafı ispat olunabilir.

Ticari muamelelerde teslim için bir zaman tâyin edilmiş olupta bayi temerrüt ederse müşterinin teslim talebinden vaz geçerek ademi ifa sebebi ila zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır.

Müşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen müddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lâzımdır.

 1 Bilgi   

Müşteri kat'i sipariş yapmış fakat semeni tâyin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı gün ve mahalde cari fiat üzerinden aktedilmiş sayılır.

Semen, mebiin veznine göre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur.

Ticarette bazı emtianın semenin gayri sâfi vezin üzerinden yahut muayyen bir miktar veya yüzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamüller mahfuzdur.

 1 Bilgi   

Ticari muamelelerde bayi, mebiin semenini tediyeden temerrüt eden müşteriden, bu semenle mebii diğerine hüsnü niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir.

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise, bayi, bunu diğerine satmağa muhtaç olmaksızın mebiin semeni ile tediye için muayyen olan vade gününün fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak üzere müşteriden talebedebilir.

 1 Bilgi