|
BELEDİYE AVUKATLARININ MALİ SORUNLARI
Şanlıurfa Belediyesi Hukuk İşleri Müd.V.
Kamu avukatı, devletin bünyesi içerisinde kadrolu olarak görev yapan; hakim ve savcılarla aynı eğitimi almış, onlar gibi devletin ve kurumların işleyişinin hukuka uygunluğunu sağlayan,vekaletini yürüttüğü,değeri trilyonları bulan sayısız dosyanın hukuki sorumluluğunu taşıyan kişidir.
“Elde kesin bir rakam bulunmamakla birlikte, kamuda halen çalışan avukat sayısı 2000 civarındadır ve bunların 1240 kadarı genel bütçeli kurumların avukatlığını yapan hazine avukatıdır; geriye kalanı ise, özel bütçeli kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapmaktadır.”[1]
Biz çalışmamızda belediyede memur statüsünde çalışan avukatların sorunlarını dile getirmeye çalışacağız.
a-Ek Gösterge sorunu:
Stajını yapan bir avukat, devlet memuriyetine 9 uncu dereceden başlamakta ve 3 yılda bir terfi etmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek I sayılı cetveline göre, 1. derecedeki avukatın ek göstergesi 3000dür ve avukatlar makam tazminatı almamaktadır.
Birinci sınıfa yükselen hakim ve savcıların ek göstergesi 7600 rakamına çıkarılmışken, 1. derecedeki bir kamu avukatının ek göstergesi yıllardır 3000 rakamında kalmıştır. Kamu avukatları, zaman içinde ek göstergelerine dokunulmayan ender meslek mensuplarından biridir. Bırakın hakim ve savcıları, bir kamu avukatının ek göstergesi, mimar, mühendis, müfettiş, doktor, diş hekimi, eczacı, veteriner ve biyolog gibi meslek mensuplarından bile daha düşüktür. Zira bu sayılanlardan en düşük ek göstergeye sahip olanların ek gösterge rakamı 3600'dür.
b-Vekalet Ücretinde limit sorunu:
Vekalet ücreti kamu avukatlarının kanayan yarasıdır.Bir çok meslekte döner sermayeden alınan paylar maaşları geçerken, kamu avukatlarının karşı taraftan tahsil ettikleri ve belediyeye hiç bir yük getirmeyen vekalet ücretine limit konulmasının ve bu limitin de komik derecede düşük tutulmasının açıklaması bulunmamaktadır. Bir uzman doktor, döner sermayeden bir aylık maaşının 5 katı miktarında pay alabilirken, bir kamu avukatının alabileceği yıllık vekalet ücreti aylara bölündüğünde, yaklaşık maaşının üçte birine denk gelmektedir Avukatlık Kanunu'nun 164/son maddesinde, karşı tarafa yükletilecek vekalet ücretinin avukata ait olacağı düzenlenmiş olmasına rağmen, hala limit uygulamasından tamamen vazgeçilmiş değildir.
657 sayılı Kanunda öngörülen bu sınır bakımından, uygulamada farklı durumlar karşımıza çıkmakta ve kamuda çalışan bazı avukatlar sınırlı avukatlık ücreti alırken diğer bazı avukatlar limite tabi tutulmamakta ve bunlar çalıştıkları kurumların çıkarttığı yönetmelikler çerçevesinde avukatlık ücretinin tamamını almaktadırlar[2].
Avukatlık Kanunumuzun 164 üncü maddesinin son fıkrası, 2001 tarihli 4667 sayılı Kanunla değiştirilmiş ve “Dava sonunda, kararla Tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez” halini aldıktan sonra bu hüküm, uygulamada çeşitli davaların konusunu oluşturmuştur ve oluşturmaya devam etmektedir[3]. Bu tartışmaların önüne geçmek ve uygulamada birliktelik sağlamak amacıyla Avukatlık Kanunu’nun 164. maddesinin sonuna “Bu hüküm, Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde aslî ve sürekli olarak çalışan avukatlar içinde geçerlidir.Ancak dava sonunda kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücretinindağıtımına ilişkin esaslar bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde kurumlarca çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir ”fıkrasının eklenmesinin doğru olacağı görüşündeyiz.
c- Özel Hizmet Tazminatı sorunu:
657 sayılı Kanundaki düzenlemeye göre de, bu Kanunda belirtilen en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının, Klinik Şefi, Klinik Şef Yardımcısı, Başasistanlık görevini yapanlar ile Uzman Tabipler için % 215 ine, diğer dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim veren okul mezunları için % 145 ine; Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda görev yapanlardan, dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim veren okul mezunları için % 168’ine kadar özel hizmet tazminatı ödenmesi öngörülürken, kamu avukatları için % 135'ine kadar ödenmesi, kamu avukatlarının bu konuda da en düşük ödeme alan meslek grubu olduğunu göstermektedir.
d-Görev, Makam ve Temsil Tazminatı sorunu:
Kamu avukatları, makam ve temsil tazminatı alamamaktadırlar.Ayrıca norm Kadroya göre sadece Büyükşehir Belediyelerine Hukuk Müşavirliği kadro verilmiştir.Oysa en azından 81 il belediyesine Hukuk Müşavirliği kadrosu verilmeliydi.Bu durum gerek fiili çalışma döneminde gerekse emeklilik döneminde avukatların eş değer veya benzer görevlerde bulunanlara kıyasla önemli ölçüde düşük ücret almalarına ve mağduriyetlerine sebep olmaktadır. Hazine avukatlarına keşif ücreti ödenirken ne yazık ki aynı keşfe giden belediye avukatına ayrıca keşif ücreti de ödenmemektedir.
e-Derece Yükselmesi sorunu:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesindeki düzenlemeye göre bir çok meslek mensuplarına göreve başlarken ek dereceler verilmişken, kamu avukatlarına ek derece verilmemiştir. Mesela, mimar, mühendis, jeolog, hidrolog, fizikçi, doktor, eczacı, biyolog ... gibi bir çok meslekte göreve 8. dereceden başlanırken, avukatlıkta 9. dereceden göreve başlanılmaktadır. Bu da, ciddi manada kamu avukatları aleyhine haksızlık ve eşitsizliğe sebep olmaktadır. Yine Hakim ve Savcılar iki yılda bir derece alırken, kamu avukatları üç yılda bir derece almaktadırlar.
f- Baroya üyelik ve aidat sorunu:
Avukatlık Kanununun Ek 1 inci maddesine göre, kamuda çalışan avukatların baroya kaydının isteğe bağlı bırakılmış olması doğru değildir. Baro aidatlarının kamu avukatı tarafından değil çalışılan kamu kurum ve kuruluşu tarafından ödenmesi ve üye olma zorunluluğu getirilmelidir.Sayıştay baro aidatlarının belediye bütçesinden ödenemeyeceği görüşündedir.
g- Sorunların çözümü için devam eden çalışmalar:
1-Kamu Avukatları Kanunu Tasarısı Taslağı:
Ankara Barosu Kamu Avukatları Kurulu tarafından hazırlanmış bulunan “Kamu Avukatları Kanunu Tasarısı Taslağı kamudaki avukatların sorunlarını giderecek niteliktedir.[4]
Söz konusu taslakta ;Genel ve özel bütçeli kuruluşlar, kamu iktisadî teşebbüsleri, il özel idareleri, belediyeler, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel kanunla kurulmuş kamu kuruluşlarında çalışan, baroya kayıtlı kamu avukatları ve avukat ruhsatına sahip olmak şartıyla 1 inci hukuk müşavirleri, hukuk müşavirleri, hukuk işleri müdürleri ve uzman hukukçu unvanı ile çalışanları (ki, bunların tamamı, kamu avukatı olarak tanımlanmaktadır) kapsadığı belirtilen (m.2) Taslak’ta özet olarak; kamu avukatlarının 8 inci derecenin ilk kademesi ile işe girerek, 1 inci derecenin son kademesine kadar yükselebilecekleri (m.5); derecelerine göre 2600 ile 6400 ek gösterge üzerinden aylık alacakları (m.10); kamu avukatlarına 657 sayılı Kanuna göre ödenecek zam ve tazminatlara ek olarak en yüksek devlet memurun aylığının %120’si ilâ 200’ü arasında hukuk tazminatı ödeneceği (m.12); yürütülen dava ve icra takipleri nedeniyle tahsil edilen vekalet ücretlerinin tamamının, kurum içinde görev yapan tüm kamu avukatlarına eşit olarak dağıtılacağı (m.14); kamu avukatlarına harcırah, yol gideri ve tazminat verileceği (m.15) belirtilmekte; disiplin ve sicil işleri ayrıntılı olarak düzenlenmektedir (m.16-49).
2- Bir türlü yasalaşmayan bir Kanun Teklifi;
İzmir Milletvekili Sayın Bülent BARATALI’nın 2004 yılında meclis başkanlığına sunmuş olduğu kanun teklifi 01/11/2007 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu’na havale edilmiştir.Aradan geçen bunca zamana rağmen halen bu teklif ile ilgili olarak komisyon raporunu vermemiştir.
Teklifin içeriğinde;
-Ek göstergenin yeniden düzenlenerek 1.derece için 3600 ek gösterge öngörülmesi
-Halen %135 olan Özel hizmet tazminatının % 215 çıkarılması
-2000 göstergeli makam tazminatı verilmesine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.
Türkiye Belediyeler Birliği başta olmak üzere memur sendikalarını ve diğer ilgililerin bu taslağa ve kanun teklifine destek vermelerini ümit ediyorum.
Dipnotlar:
[1] Prof.Dr. Ejder YILMAZ ,”Kamuda Çalışan Avukatlar”
[2] Bu konuda bkz. Kürşat Kılıç, Kamu Avukatlarının Vekalet Ücreti Sorunu, Türk Hukuk, Ağustos 2007 s.35-37.
[3] Anayasa Mahkemesi bu hükmün Anayasa aykırı olmadığına karar vermiştir (Anayasa Mahkemesinin 3.3.2004 tarihli ve 8/28 sayılı kararı: Resmî Gazete 26.2.2005, sa.25739; 3.3.204 tarihli ve 126/127 sayılı kararı: Resmî Gazete 9.2.2005, sa.25732).
[4] Taslak metni için bkz.: http://www.ankarabarosu.org.tr/download/kamuavukatlari/KAMUHUKUKCULARIKANUNUTASLAGI.doc
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Belediye Avukatlarının Mali Sorunları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.M.Lamih Çelik'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Belediye Avukatlarının Mali Sorunları
