|
Bu çalışmamızda 1136 sayılı Avukatlık yasasının 163...175 maddeler arasında yer alan Avukatlık Sözleşmesi hükümleri ve mevzuatı incelenip konu ile ilgili Meslek kurallarında yapılması gerektiğini düşündüğümüz değişiklik önerilerini sunmaya çalışacağız.
(Değişik: 02/05/2001 - 4667/76 md.) Avukatlık sözleşmesinin kapsamı
Madde 163 – Avukatlık sözleşmesi serbestçe düzenlenir. Avukatlık sözleşmesinin belli bir hukuki yardımı ve meblağı yahut değeri kapsaması gerekir. Yazılı olmayan anlaşmalar, genel hükümlere göre ispatlanır. Yasaya aykırı olmayan şarta bağlı sözleşmeler geçerlidir.
Avukatlık ücret tavanını aşan sözleşmeler, bu Kanunda belirtilen tavan miktarında geçerlidir. İfa edilmiş sözleşmenin geçersizliği ileri sürülemez. Yokluk halleri hariç, avukatlık sözleşmesinin bir hükmünün geçersizliği, bu sözleşmenin tümünü geçersiz kılmaz.
Söz konusu maddenin 2. fıkrasının ilk cümlesinde tavanı aşan sözleşmelerin tavan miktarında geçerli olacağı söylenmiş ikinci cümlede ise ifa edilen sözleşmenin geçersizliği ileri sürülemez denmiş.Madde bu hali ile tavan miktarını aşan sözleşmenin ifa edilmesi halinde avukatlık ücret sözleşmesini eksik borç haline getirip, Borcun ifa edilmesi halinde tavan miktarını aşan sözleşmelerin Muhakeme yolunu tıkamaktadır.Böylelikle tavan miktarı aşan sözleşmelerin ifasını mümkün hale getirmektedir.Bu durumun hukukun genel kuralları ile bağdaşmayacağı kanısındayız.
Avukatın hapis hakkı ve avukatlık ücretinin rüçhanlı bulunması:
Madde 166 – Avukat, müvekkili tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı nispetinde elinde tutabilir.
(Değişik: 02/05/2001 - 4667/79 md.) Avukat, sözleşme ile kararlaştırılan ve hakim tarafından takdir olunan ücretinden dolayı, kendi çalışması sonucunda müvekkilin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para yahut alınacak mallar üzerinde diğer alacaklılara nazaran rüçhan hakkını haizdir. Rüçhan hakkı,vekaletnamenin düzenlenme tarihine, vekaletname umumi ise iş sahibi adına ücret konusu işten dolayı ilk yapılan resmi baş vurma tarihine göre sıra alır. İş sahibinin iflası halinde avukatın vekalet ücreti alacağı da rüçhanlıdır. Ancak, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 206. maddesinin birinci fıkrası hükmü saklıdır.
Bir ilamın cebri icra yoluyla infazına girişildiğinde, icra dairesi, takip talebinde bulunan tarafın ilamda adı yazılı olan avukatına, icra emri ile aynı zamanda düzenliyeceği bir bildiriyi, gideri takip talebinde bulunandan alınmak suretiyle, derhal tebliğ eder. Bu bildiri tebliğ edilmedikçe icranın sonraki safhlarına geçilemez. Avukata yapılacak tebliğin giderleri hakkında 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 59. maddesi hükmü uygulanır.
Avukatın ölümü halinde, mirasçılarına intikal eden avukatlık ücreti alacakları da, avukat alacakları gibi rüçhanlıdır. Şu kadar ki, üçüncü fıkrada yazılı bildirim zorunluğu bu kimseler hakkında uygulanmaz.
45- Avukat “hapis hakkı”nı alacağı ile oranlı olarak kullanabilir.
*
Bu konuda Avrupa hukukunda üç sistem mevcut olup birincisi hapis hakkını tanıyan sistem (Alman Sistemi),ikincisi hapis hakkını ret eden sistem(Fransız ve Belçika Sistemi),üçüncüsü hapis hakkını daraltarak kabul eden sistem(İtalyan sistemi) dır.Türk sistemi hapis hakkını tanıyan sistemin içerisinde yer almaktadır.Kanunda – ‘Avukat, müvekkili tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı nispetinde elinde tutabilir.’hükmü yer almaktadır.Bizce İtalyan sistemine uyularak İtalyan yargıtayının da aldığı kararda olduğu gibi ücretlerin eksik ödendiği gerekçesi ile dava dosyası ve müşterilerin vesikalarını avukatın elinde tutmaması hapis hakkının bu evraklar üzerinde bir hapis hakkı tanımaması daha uygun olacağı kanısındayız.Ancak avukat mesleki kanun hükümlerinin öngördüğü biçimde kendi haklarını himaye amacı ile ve fakat yalnız amacın sıkı sıkıya gerektirdiği bir süre için ilgili vesika ve şeyleri elinde tutabilmelidir.Bizim kanunumuz bu yönde olmayıp hapis hakkını genişletici şekilde evraklar üzerinde de hapis hakkını tanımaktadır.
Değişik: 02/05/2001 - 4667/80 md.) Anlaşmazlıkların hakem yoluyla çözümü
Madde 167 – Avukatlık sözleşmesinden ve vekalet ücretinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlıklar, hukuki yardımın yapıldığı yer barosu hakem kurulunca çözümlenir. Hakem kurulu, baronun bulunduğu yargı çevresinin en kıdemli asliye hukuk hakimi ile baro yönetim kurulunca seçilecek, yönetim kuruluna seçilme yeterliliğini taşıyan, iki avukattan oluşur. Kurula asliye hukuk hakimi başkanlık eder. Seçilen kurul üyelerinin görev süresi üç yıldır. Süresi sona eren üye, kurula yeniden seçilebilir.
Hakem ücretinin yarısının dava ile birlikte yatırılması zorunludur. Hakem kurulunca verilen ve kesinleşen karardan bir örnek, avukatın bağlı bulunduğu baroya gönderilir.
Hakem işlerinde 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 527, 529, 532, 533/1 ve 536. maddeleri dışında tahkime ilişkin hükümleri uygulanır. Hakem işleriyle ilgili diğer hususlar, Türkiye Barolar Birliğince çıkartılacak, Baro Hakem Yönetmeliğinde düzenlenir.
47- Ücret davası açacak avukat önce baro yönetim kuruluna bilgi verir. Bu konuda baro yönetim kurulunun görüşünü bildirme yetkisi vardır.
*
Avrupa hukukunda da anlaşmazlıkların hakem yolu çözülmesi hususu kabul görmüş bir sistemdir.Anayasa mahkemesi avukatın hasıl davaya iştirakini yasaklamıştır.Oysa İsviçre federal mahkemesi azami ücreti aşmamak koşulu ile bu konuya izin vermektedir. Her ne kadar etik anlamda bu konuda eleştiriler olsa da bizce hasıl davaya iştirak anlaşması azami ücreti aşmamak koşulu ile geçerli olması gerekmektedir.Burada asıl önemli olan ve hukukumuz ve avukatlar açısından büyük önem taşıyan mevzu ‘Avukatlık Sigortası’ olarak bilinen teminat sisteminin getirilmesi gerekmektedir.Fransa bu konuda bazı yenilikler getirmiş ve ‘Hukuki Sorumluluk Sigortası’ ,’Aciz Hali Sigortası’ ,’Teminat’ sigortası olarak bilinen yenilikler getirmiştir. Bu konuda hukukumuzda duyulan eksikliğin bir an önce giderilmesi yerinde olacaktır.
Avukatlık ücretinin belli bir işe hasredilmesi:
Madde 173 – Sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, kararlaştırılan avukatlık ücreti yalnızca avukatın üzerine almış olduğu işin karşılığı olup, mukabil dava, bağlantı ve ilişki bulunsa bile başka dava ve icra kovuşturmaları veya her türlü hukuki yardımlar ayrı ücrete tabidir.
Avukata tevdi edilen işin yapılması veya yapıldıktan sonra sonucunun alınması için gerekli bütün vergi, resim, harc ve giderler iş sahibinin sorumluluğu altında olup, avukat tarafından ilk istekte avukata veya gerektiği yere ödenir.
Bu harcamaların avukat tarafından yapılabilmesi için, yeteri kadar avansın iş sahibi tarafından verilmiş olması gerektir. Avukatın iş için yapacağı yolculuk masrafları ve bulunduğu yerden ayrılma tazminatı, anlaşma gereğince iş sahibi tarafından ayrıca ödenir. Bu giderler peşin olarak ödenmedikçe avukat yolculuğa zorlanamaz. Bu hükmün aksine sözleşme yapılabilir.
42- Avukat işle ilgili giderleri karşılamak üzere avans isteyebilir. Avansın işin gereğini çok aşmamasına, avanstan yapılan harcamaların müvekkile zaman zaman bildirilmesine ve işin sonunda avanstan kalan paranın müvekkile geri verilmesine dikkat edilir.
43- Müvekkil adına alınan paralar ve başkaca değerler geciktirilmeksizin müvekkile duyurulur ve verilir.
Müvekkille ilgili bir hesap varsa uygun sürelerde durum yazıyla bildirilir.
Avrupa avukatlık mevzuatında müvekkil hesabı adı ile bilinen bir sistem mevcut olup bu sistemde müvekkilden alınan avans ve masraflar bu hesaba yatmakta müvekkil adına alına her türlü parada gene bu hesaba yatmaktadır.Böyle bir uygulama vekil ve müvekkil arasında doğacak problemleri baştan çözmektedir.Sistemimizde mevcut olmayan bu uygulamanın mevzuatımıza eklenmesi yerinde olacaktır.
Stj.Av.Caner Arıcı - Stj.Av.Alparslan Ersoy Arda
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Avukatlık Sözleşmesi Hükümleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı A. Ersoy Arda'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Avukatlık Sözleşmesi Hükümleri
