|
1. Elektronik Tebligat Nedir?
e-Tebligat, Tebligat Kanunu’nda tebliğ çıkarmaya yetkili kılınan merciler tarafından elektronik ortamda hazırlanmış olan tebligatların değiştirilemez ve inkar edilemez bir şekilde kayıtlı elektronik posta yoluyla alıcılarına iletilmesidir.
e-Tebligat sistemine, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile tüzel ve özel tüm kişiler üye olabilecektir. Bu sistemde Tebligat Kanunu’nda tebliğ çıkarmaya yetkili kılınan merciler elektronik tebligat gönderebilecek olup, muhataplar elektronik tebligat alabileceklerdir(1).
2. Elektronik Tebligatın Yasal Dayanağı Nedir?
Kayıtlı Elektronik Posta sitemi ile ilgili yasal düzenleme 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yer almıştır:
TTK 18/3“Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır.”
TTK 1525/2 “Kayıtlı elektronik posta sistemine, bu sistemle yapılacak işlemler ile bunların sonuçlarına, kayıtlı posta adresine sahip gerçek kişilere, işletmelere ve şirketlere, kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülüklerine, yetkilendirilmelerine ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş ay içinde yayımlanır.”
Elektronik Tebligat ile ilgili olarak Tebligat Kanununa da hüküm eklenmiştir:
“Elektronik Tebligat”
MADDE 7/a – Tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılabilir.
Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur.
Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır.”
Elektronik Tebligat ile bağlantılı tüm mevzuat linki aşağıdadır:
Ticaret Kanunu
Tebligat Kanunu
Elektronik Tebligat Yönetmeliği
Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi ile İlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere İlişkin Tebliğ
Kayıtlı Elektronik Posta Rehberi ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Adreslerine ilişkin Tebliğ
İşlem Sertifikasına İlişkin Usul ve Esaslar ile ilgili Kurul Kararı
3. ”Kayıtlı elektronik posta” (KEP) nedir?
Kayıtlı elektronik posta (KEP), elektronik iletilerin, gönderimi ve teslimatı da dâhil olmak üzere kullanımına ilişkin olarak hukukî delil sağlayan, elektronik postanın nitelikli şeklidir.
4. Elektronik Tebligat herkese zorunlu bir uygulama mıdır?
Tebligat Kanunun 7. Maddesi uyarınca, anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur, ancak gerçek kişiler ve sayılanlar dışında kalan tüzel kişilerin elektronik tebligat sistemine dahil olması, şimdilik kendi isteklerine bağlıdır.
5. Elektronik imzanın elektronik tebligat sistemindeki yeri nedir?
Elektronik tebligat sistemini kullanabilmek için e-imza kullanmak gereklidir.
E Tebligat Yönetmeliğinin 8. Maddesine göre, “Gönderici, e-tebligatı, güvenli elektronik imzalı olarak, İdare tarafından sunulan e-tebligat posta hesabı vasıtasıyla gönderir.”
İlgili Yönetmeliğin genelinde, e-imza ile gerçekleştirilmesi gereken işlemler adım adım anlatılmıştır.
Kayıtlı E Posta Hizmet Sağlayıcıları tarafından verilen hizmete e-imza hizmeti dahil değildir. E-imzanın Elektronik İmza Hizmet Sağlayıcılarından edinilmesi gerekmektedir.
6. Elektronik Tebligat Sistemi Nasıl Çalışır?
Elektronik Tebligat Yönetmeliği madde 8 ve devamı hükümlerine göre, Sistem, göndericinin e-postayı doğrudan muhataba iletmesi şeklinde işlememektedir. E-posta önce Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcıya (KEPHS) ulaşmakta, buradan muhataba iletilmektedir. Bu sistem, ispat ve güvenlik nedenleri ile getirilmiştir. Sistem aşağıdaki şekilde işlemektedir:
-Tebligatı çıkaran merci ya da kişi, mesajını kayıtlı elektronik posta ile KEPHS’a iletir.
-KEPHS bu mesajı zaman damgası ile ilişkilendirilerek, muhatabın elektronik tebligat adresine iletir. KEPHS, zaman damgası bilgisi ve özetini muhataba iletmez, kendi sisteminde tutar.
-Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
-Hizmet sağlayıcılar, muhatabın adresine elektronik tebligatın iletilip iletilmediğine ve gecikme oluşmuşsa bu gecikmeye ilişkin kayıtlar da dahil tüm süreçlerin olay kayıtlarını tutar, bu bilgileri KEPHS sistemi vasıtasıyla tebligatı çıkaran kişiye derhal bildirir.
-Olay kayıtları günde en az bir defa olmak üzere zaman damgası eklenerek güvenli elektronik imzayla imzalanır ve erişilebilir şekilde arşivlerde otuz yıl süreyle saklanır.
-Hizmet sağlayıcılar, talep halinde elektronik tebligata ilişkin delil kayıtlarını yetkili mercilere elektronik ortamda sunmakla ve bu amaçla oluşturacağı sistemi hazır tutmakla yükümlüdür.
7. Elektronik Tebligat ile tebliğ tarihi nasıl belirlenecektir?
Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.Bu hükmün, yeni uygulanmaya başlanacak sistemde hak kayıplarına neden olmaması için Muhatap tarafından hizmet sağlayıcıya iletişim için diğer bir elektronik posta adresi bildirilmişse, elektronik tebligatın ulaştığı anda bu adrese, bilgilendirme mesajı gönderme ve Muhatap tarafından hizmet sağlayıcıya iletişim için kısa mesaj alma özelliği olan telefon numarası bildirilmişse, talep halinde ve ücreti muhataba ait olmak üzere bu telefon numarasına hizmet sağlayıcı tarafından elektronik tebligat bilgilendirme mesajı gönderilmesine ilişkin hüküm Elektronik Tebligat Yönetmeliğinin 10. maddesine eklenmiştir.
8. Kayıtlı e-posta adresleri nereden alınır?
KEP sistemine ilişkin hizmetler Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılar tarafından verilmektedir. KEP sistemi içerisinde bir elektronik iletinin gönderilmesi ve alınması dışında elektronik belgelerin saklanması, güvenli iletişim ve elektronik ortamda güvenilir üçüncü taraf hizmetleri gibi katma değerli hizmetler de sunulabilmektedir(2).
Ülkemizde KEPHS’ler, kayıtlı elektronik posta sistemini kuran ve işleten bir anonim şirketler ve PTT olabilecektir.
BTK’nın yayınladığı KEPHS listesi aşağıdaki linktedir:
http://www.tk.gov.tr/bilgi_teknolojileri/kayitli_elektronik_posta/kephs.php
9. Güncel durum nedir?Elektronik tebligat uygulaması başladı mı?
Henüz, KEPHS altyapı çalışmaları devam ettiğinden, uygulamada sistem kullanılmamaktadır. Elektronik Tebligat sistemini kullanması zorunlu şirketlerin Kayıtlı Elektronik Posta başvurularını yapmalarında fayda vardır.
Kayıtlı elektronik posta adresi almaları zorunlu kılınan şirketlerin, bunu edinmemeleri durumunda kendilerine, eski usullerle tebligat yapılır. Bu tebligatta ayrıca, müteakip tebligatların elektronik ortamda yapılacağı bildirilir.
10. Kayıtlı Elektronik Postanın bildiğimiz elektronik postadan farkı nedir?
KEP, elektronik postanın bilinen hizmetlerine ilave olarak, elektronik posta göndericisi ve alıcısı arasında;
* Gönderici tarafından gönderinin yapılıp yapılmadığına,
* Alıcıya iletilip iletilmediğine,
* Gönderinin Alıcının posta kutusuna ulaşıp ulaşmadığına
ilişkin delil hizmetleri sunmakta ve ihtiyaç duyulması halinde elektronik postaya yeniden erişilebilmesine imkan tanımaktadır. KEP sisteminin kullanıcısı olan gönderici, elektronik postanın kendisi tarafından gönderilmediğini ve aynı sistemin kullanıcısı olan alıcı ise kendisine ulaşmadığını iddia edememektedir. Bir elektronik postanın göndericiden alıcıya iletilmesi sırasında meydana gelen bütün işlemlere ilişkin KEP sisteminin tuttuğu kayıtlar delil mahiyetinde ve hukuki geçerliliğe sahip belgeler olarak kabul edilmektedir.(3)
11.Kayıtlı Elektronik Posta adresi nasıl belirlenecektir?Uzantısı nasıl olacaktır?
Kayıtlı Elektronik Posta Rehberi ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Adreslerine İlişkin Tebliğ uyarınca,
-KEP hesabı adresleri “kullanıcı-tarafı@alan-adı-tarafı” formatında belirlenir.
-KEP hesabı adreslerindeki tüm alfabetik karakterler küçük olarak kullanılır.
-KEP hesabı adresinin “kullanıcı-tarafı”
a) Gerçek kişiler için;
“adı.soyadı.sayı”
formatında oluşturulur. “adı” ve “soyadı” alanları kişinin nüfus cüzdanı, pasaport, sürücü belgesi gibi kimlik yerine geçen geçerli resmi belgelerde yazıldığı haliyle kullanılır. Başvuru sahibinin birden fazla adının veya soyadının olması halinde, bitişik yazılmak üzere adlardan veya soyadlardan en az birinin açık şekilde verilmesi zorunludur. Başvuru sahibinin talep etmesi halinde kısaltılacak adın veya soyadın kimlik yerine geçen resmi belgeler ile uyumlu bir şekilde kısaltılması esastır. Belirlenen “adı.soyadı” isimli KEP hesabı adresi daha önce başka bir hesap sahibi adına oluşturulmuş ise hesap adının sonuna (.) ayıracı konularak başvuru sahibinin belirleyebileceği ve daha önce “adı.soyadı” alanı aynı olan başka bir KEP hesabı adresinde kullanılmayan “sayı” alanı ilave edilir. “sayı” alanı 0-9 arasındaki rakamlar kullanılarak serbestçe belirlenir.
b) Tüzel kişiler için;
1) “MERSİS No”,
2) “MERSİS No.X”
formatlarından biri ile oluşturulur. “X” alfa nümerik olacak şekilde isteğe bağlı olarak başvuru sahibi tarafından belirlenir.
-KEP hesabı adresinin “alan-adı-tarafı”:
a) Gerçek kişiler için “hsY.kep.tr” formatında,
b) Tüzel kişiler için:
1) “hsY.kep.tr”
2) “TüzelKişiAdı.hsY.kep.tr”
formatlarından biri ile oluşturulur.
- “TüzelKişiAdı” alanı, tüzel kişinin MERSİS’de kayıtlı bilgileri ile uyumlu olmak şartıyla açık şekilde ya da kısaltma yapılarak belirlenir.
- “hs” KEPHS’yi ifade etmek üzere kullanılan kısaltmadır. “Y” ise, KEPHS’nin yetkilendirilme tarihine göre Kurum tarafından belirlenen ve sadece KEP hizmetlerinde kullanılacak alan adında yer almak üzere KEPHS’ye verilen 01-99 arasında bir sayıdır.
-Yetkilendirilme tarihi aynı olan birden fazla KEPHS olması halinde, “Y” sayısı KEPHS’lerin MERSİS’de kayıtlı isimlerinin alfabetik sırası esas alınarak verilir.
-KEPHS’ler “Y” sayısı için Kuruma talepte bulunamaz.
1 http://www.ptt.gov.tr/?wapp=postalServices_tr&id=87922025-3E0F-46BC-8D1B-0F6AB7E0B8F4&upId=8EF0EF89-7E40-477D-B51F-314FF779D94A&open=8&im=7
2 http://www.tk.gov.tr/bilgi_teknolojileri/kayitli_elektronik_posta/index.php
3 http://www.tnbkep.com.tr/kep_nedir.php?CSRT=10952410429134692994
Avukat Özge EVCİ ERALP
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Soru Ve Cevaplar İle Elektronik Tebligat" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Özge Evci Eralp'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Soru Ve Cevaplar İle Elektronik Tebligat
