|
SİYASİ PARTILER YASASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA
(Mevcut yasa ve demokratikleşme önerisi)
Av.Naim Demirci
Halen yürürlükte olan, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun demokrat olmadığı ve lider sultası yarattığı yönünde çeşitli toplum örgütleri ve basından eleştiriler gelmektedir. Bu kapsamda, işbu yazının birinci kısmında mevcut yasal düzenlemeye yer verilmiş ve yazının ikinci kısmında ise yeni yapılacak yasada olması gereken düzenlemelere yer verilmiştir.
1.KISIM MEVCUT YASAL DÜZENLEME
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 22.4.1983 tarihinde kabul edilmiş ve 24.4.1983 tarih ve 18027 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğü girmiştir. Yasa, 12.8.1999 tarih ve 4445 sayılı yasa ile, 21.5.1987 tarih ve 3370 sayılı yasa ile, 2.1.2003 tarih ve 4778 sayılı yasa ile, 31.3.1988 tarih ve 3420 sayılı yasa ile, 28.3.1986 tarih ve 3270 sayılı yasa ile, 23.5.1987 tarih ve 3377 sayılı yasa ile, 31.7.1998 tarih ve 4381 sayılı yasa ile, 25.12.1993 tarih ve 3945 sayılı yasa ile, 27.6.1984 tarih ve 3032 sayılı yasa ile, 12.8.1999 tarih ve 4445 sayılı yasa ile, 19.6.1992 tarih ve 3821 sayılı yasa ile, 26.3.2002 tarih ve 4748 sayılı yasa ile, 24.3.1992 tarih ve 3789 sayılı yasa ile, 7.8.1988 tarih ve 3470 sayılı yasa ile, 31.10.1990 tarih ve 3673 sayılı yasa ile, 10.6.1983 tarih ve 2893 sayılı yasa ile, 9.4.1987 tarih ve 3349 sayılı yasa ile, 17.5.1990 tarih ve 3648 sayılı yasa ile, 27.10.1995 tarih ve 4125 sayılı yasa ile, 29.4.2005 tarih ve 5341 sayılı yasa ile yasama iradesi ile değişiklerlere uğradığı gibi, Anayasa Mahkemesi'nin 16.7.2003 tarih ve 2002/104 Es. 2003/72 sayılı kararı ve 1.4.2003 tarih ve 2003/21 Es. 2003/13 sayılı kararı ve 12.12.2000 tarih ve 2000/86 Es. 2000/50 sayılı kararları ile de yargı iradesi ile değişikliklere uğramıştır.
Gerek yasama, gerekse yargı organları bu kadar çok değişikliği uğrayan bir yasanın sorunlu olduğu ve bu değişikliklerle bütünlüğünü kaybetmiş olduğu izahtan varestedir. Bu nedenle, bütünlük arz eden, demokrat ve çoğulcu bir düzenleme içerir yeni bir yasanın gerekliği doğmaktadır.Yürürlükte bulunan, siyasi partiler yasasının, 3.bölüm "Merkez teşkilatı" ve 7.Bölüm "Siyasi Partilerin Seçimlere Katılması ve Adayların Tespiti"ne ilişkin maddeleri hatırlama babında aşağıda yer almaktadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Merkez Teşkilatı Partilerin genel merkez teşkilatı:
Madde 13 – (Değişik: 21/5/1987 - 3370/3 md.) Siyasi partilerin merkez organları büyük kongre, genel başkan ile diğer karar, yönetim, icra ve disiplin organlarından ibarettir. Bu organların isimleri ve üye sayıları tüzüklerinde gösterilir. Parti tüzüğünde, partinin gayesine uygun olarak, danışma ve araştırma amaçlı ihtiyari kurullar da teşkil olunabilir. İhtiyari kurulların görev ve yetkileri ile üyelerinin sayısı ve seçilme usulleri tüzüklerinde gösterilir. Büyük kongre:
Madde 14 – Siyasi partinin en yüksek organı büyük kongredir. Büyük kongre, seçilmiş üyeler ile tabii üyelerden oluşur. Seçilmiş üyeler, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının iki katından fazla olmamak kaydıyla, parti tüzüğünde gösterilen şekilde ve sayıda il kongrelerince seçilen delegelerdir. Tabii üyeler; parti genel başkanı, merkez karar ve yönetim kurulu ile merkez disiplin kurulu üyeleri ve partinin üyesi olan bakanlar ve milletvekilleridir. Taşıdıkları sıfat dolayısıyla büyük kongre üyesi olan kimseler, ayrıca il kongrelerince delege olarak seçilemezler. Parti genel başkanını, partinin merkez karar ve yönetim kurulu ile merkez disiplin kurulu üyelerini gizli oyla seçmek; partinin tüzük ve programında değişiklik yapmak; partinin gelir - gider kesinhesabını kabul ve merkez karar ve yönetim kurulunu ibra etmek veya kesinhesabı reddetmek; kanunlar, parti tüzük ve parti programı çerçevesinde toplumu ve Devleti ilgilendiren konularla kamu faaliyetleri ve parti politikası hakkında genel nitelikte olmak şartıyla temenni kararları veya bağlayıcı kararlar almak; kanunun veya parti tüzüğünün gösterdiği sair hususları karara bağlamak; partinin kapanmasına veya başka bir partiyle birleşmesine ve böylece hukuki varlığı sona erecek partinin mallarının tasfiye veya intikal şekline dair kararlar vermek, büyük kongrenin yetkilerindendir. (Değişik: 28/3/1986 - 3270/3 md.) Büyük kongre parti tüzüğünün göstereceği süreler içerisinde toplanır. Bu süre iki yıldan az üç yıldan fazla olamaz. Olağanüstü toplantılar, genel başkanın veya merkez karar ve yönetim kurulunun lüzum göstermesi veya büyük kongre üyelerinin en az beşte birinin yazılı istemi üzerine yapılır. (Değişik: 21/5/1987 - 3370/4 md.) Parti kurucuları seçilmiş delegelerin % 15'inden fazla olmamak kaydıyla, parti üyelikleri devam ettiği müddetçe, ilk büyük kongre dahil büyük kongrenin tabii üyesidirler. Parti kurucuları seçilmiş delegenin % 15'inden fazla ise tabii delegelerin kurucular arasından nasıl seçileceği siyasi partilerin tüzüklerinde gösterilir. Parti kurucuları ilk büyük kongreyi, partinin tüzelkişilik kazanmasından başlayarak iki yıl içinde toplamak zorundadırlar. Büyük kongre ilk toplantısını yapıncaya kadar, bu kongrenin yetkilerini kurucular kurulu kullanır. Partinin genel başkanı ile yaş kaydı aranmaksızın kuruculuk şartlarını haiz merkez karar ve yönetim kurulu ile merkez disiplin kurulu üyeleri ve milletvekilleri, bu kurulun tabii üyeleridir. Büyük kongrenin toplantı yeter sayısı, büyük kongre üye tamsayısının salt çoğunluğudur. İlk çağrı üzerine yapılan toplantıda toplantı yeter sayısı bulunamıyorsa, ikinci çağrı üzerine yapılacak toplantıda toplantı yeter sayısı aranmaz. Büyük kongrenin karar yeter sayısı, kanunda veya parti tüzüğünde daha büyük bir sayı gösterilmediği hallerde, hazır bulunan üyelerin salt çoğunluğudur. Parti tüzük ve programında değişiklik yapılmasına ilişkin olan veya parti politikasını ilgilendiren konularda karar alınmasına dair teklifleri karara bağlamak için, bunların genel başkan, merkez karar ve yönetim kurulu veya büyük kongre üyelerinin en az yirmide biri tarafından ileri sürülmüş olması gerekir. Kanunlar, parti tüzük ve parti programı çerçevesinde toplumu ve Devleti ilgilendiren konularla kamu faaliyetleri konularında karar alınmasına dair teklifleri karara bağlamak için bu tekliflerin büyük kongrede hazır bulunan üyelerin üçte biri tarafından yapılmış olması şarttır. Bu teklifler, büyük kongrece seçilecek bir komisyonda görüşüldükten sonra, komisyon raporuyla birlikte incelenir ve karara bağlanır. Genel başkan:
Madde 15 – Parti genel başkanı, büyük kongrece gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa, üçüncü oylamada en çok oy alan seçilmiş sayılır. (Değişik: 28/3/1986 - 3270/4 md.) Genel başkan en çok üç yıl için seçilir.Partiyi temsil yetkisi genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine aittir. Parti genel başkanı, merkez karar ve yönetim kurulunun tabii başkanıdır. Parti tüzüğü, genel başkana görevinin yerine getirilmesinde ve yetkilerinin kullanılmasında yardımcılık etmek üzere genel başkan yardımcısı ve genel sekreter adlarıyla gerekli gördüğü sayıda yardımcılar öngörebilir. Bunların ne suretle seçileceği, görev ve yetkileri parti tüzüğünde gösterilir. Genel başkanlığın herhangi bir sebeple boşalması halinde, büyük kongre toplanıncaya kadar, merkez karar ve yönetim kurulu partiyi temsil yetkisini kendi içinden seçeceği bir üyeye tevdi eder ve en geç kırkbeş gün içerisinde büyük kongreyi toplantıya çağırır. Merkez karar, yönetim ve icra organları:
Madde 16 – (Değişik: 21/5/1987 - 3370/5 md.) Siyasi partilerin merkez karar, yönetim ve icra organları parti tüzüğünde belirtilen isim, şekil ve sayıda kurulur. Büyük Kongrece seçilecek merkez organlarının herbirinin üye sayısı 15'den az olamaz. Bu organlar iki büyük kongre arasında, parti tüzük ve programına ve büyük kongre kararlarına uymak şartıyla, partiyi ilgilendiren hususlarda karar almak ve alınan kararları uygulamak yetkisine sahiptirler. Merkez karar organı, zorunlu sebepler dolayısıyla büyük kongrenin toplanamadığı hallerde, partinin hukuki varlığına son verilmesi ve tüzük ve programının değiştirilmesi dışındaki bütün kararları alabilir. Parti işlerini düzenleyen parti iç yönetmelikleri merkez karar organı tarafından yapılır. Merkez karar ve yönetim organlarının üyeleri büyük kongrece seçilir. Diğer merkez organlarının seçim usul ve esasları parti tüzüğünde belirtilir. Parti genel başkanı merkez karar, yönetim ve icra organlarının herbirinin de başkanlığını yapar. Büyük kongrece seçilen merkez organlarının herbirinin üyeleri büyük kongrenin ve büyük kongre yetkilerini kullanan kurucular kurulunun tabii üyeleridir. Organların toplanma ve çalışma usulleri, görev ve yetkileri, birbirleriyle münasebetleri parti tüzüğünde gösterilir. Merkez disiplin kurulu:
Madde 17 – Siyasi partinin merkez disiplin kurulu, bu Kanunda ve parti tüzüğünde gösterilen şekilde kurulur. Bu kurulun üye sayısı yediden az olamaz.
YEDİNCİ BÖLÜM Siyasi Partilerin Seçimlere Katılması ve Adayların Tespiti Parti adaylarının tespiti:
Madde 37 – (Değişik: 28/3/1986 - 3270/9 md.) Siyasi partiler, milletvekilliği genel veya ara seçimlerinde, adaylık için müracaat eden ve adaylığı uygun bulunanlar arasından, adayların tespitini; serbest, eşit, gizli oy, açık tasnif esasları çerçevesinde, tüzüklerinde belirleyecekleri usul ve esaslardan herhangi biri veya birkaçı ile yapabilirler. (Ek: 31/7/1998 - 4381/7 md.) Siyasi partiler, ön seçim ya da aday yoklaması yaptıkları seçim çevrelerinde, toplam olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının % 5'ini aşmamak üzere, ilini, seçim çevresini, aday listesindeki sırasını, ön seçim veya aday yoklaması tarihinden en az on gün önce Yüksek Seçim Kuruluna bildirmek koşuluyla merkez adayı gösterebilirler. Ön seçim ya da aday yoklaması yapılmayan yerlerde, siyasi partilerin merkez yoklaması veya diğer usullerden biri veya bir kaçı ile aday belirleme yetkileri saklıdır. Partilerin tüzüklerinde gösterilen merkez yoklaması dışındaki parti aday seçimleri seçim kurullarının yönetim ve denetimi altında yapılır. Partilerin tüzüklerinde herhangi bir seçim çevresinde bütün üyelerin iştiraki ile yapacakları ön seçimde bu Kanunun ön seçimlerle ilgili hükümleri uygulanır. Aday tespitinin yapılacağı gün, Yüksek Seçim Kurulu tarafından genel seçimlerden en az yetmişbeş gün önceki bir tarih olarak belirlenip ilan edilir. Seçime katılacak bütün siyasi partilerin tüzüklerindeki usullere göre il ve ilçelerde yapacakları aday tespitleri bütün yurtta aynı günde yapılır. Genel seçimler için kabul edilen seçim çevresi, aday tespiti için de esas alınır. Kontenjan adaylığı:
Madde 38 – (Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)Adayların tespitinde uygulanacak hükümler:
Madde 39 – 26 Nisan 1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri, önseçimlerde ve kullanılacak parti seçmen kütükleri hakkında da uygulanır. Siyasi partilerde aday adaylığı ve merkez adaylığı:
Madde 40 – (Değişik birinci fıkra: 28/3/1986 - 3270/11 md.) Siyasi partiler, Anayasa ve kanunlarda belirtilen şartlara aykırı olmamak kaydıyla adaylarda daha başka ne gibi şartlar bulunması gerektiğini tüzüklerinde gösterebilirler. Bir kimse, aynı zamanda, önseçimlerde ve merkez adaylığında değişik siyasi partilerden veya aynı partiden, aynı seçim için birden fazla seçim çevresinden önseçime katılamaz. Bir kimse, bir partiden önseçim veya merkez adaylığı yoklamasına katıldıktan sonra başka bir partiden merkez adayı gösterilemez ve partisinden istifa etmedikçe bağımsız aday olamaz. (Değişik: 25/12/1993 - 3945/1 md.) Mahalli teşkilatın yönetim kurulu başkan ve üyelerinden, görev yaptıkları yerden aday adayı olmak isteyenlerin görevlerinden istifa etmelerine ilişkin usul ve esaslar siyasi partilerin tüzüklerinde belirlenir. Bu hükümlere aykırı hareket edenlerin adaylığı Yüksek Seçim Kurulu tarafından iptal edilir. Siyasi partilerin genel başkanlığı; partilerinin, aday adayları listelerini ve seçim çevrelerini önseçimin yapılacağı tarihten en az yirmi gün önce saat onyediye kadar Yüksek Seçim Kuruluna ve ilgili il ve ilçe seçim kurullarına bildirir. Kurullarca ilgiliye bir alındı belgesi verilir. Bu bildirimden sonra adaylıktan çekilmek önseçime kadar dikkate alınmaz. Ancak, bu gibiler aday seçilmişlerse çekilmeleri hüküm ifade eder. Ölüm halinde de aynı hüküm uygulanır.2.KISIMÖNERİLEN DÜZENLEMEYeni bir siyasi partiler yasasının ilgili bölümlerinin, aşağıdaki şekilde bir düzenleme içermesini, ayrıntıların konunun uzmanları ve T.B.M.M. tarafından daha yetkin bir şekilde düzenlenebileceğini, belirtilen değişiklik teklifinin sadece bir fikir jimnastiği olarak not alınmasını ve ilgililere yararlı olmasını dilerim.
A) PARTİ ORGANLARI VE TEŞKİLİ :Mevcut, Siyası Partiler Kanunu'nun 13 ve devamı maddeleri uyarınca, siyasi partilerin büyük kongre, genel başkan, merkezi karar organı ve disiplin organlarından teşekkül etmesi öngörülmüştür.Aynı organlar aşağıda belirtilen bir hiyerarşi ve düzenleme ile oluşumu değerlendirilebilecek bir çözüm olarak sunulmuktadır.Parti Organları ve teşkili ;
a) Parti Meclisi : Partinin, ilçe bazında yapılacak seçimlerle, parti üyelerinin belli bir oranının ( % 1 - %0 1 gibi) oluşturacağı partinin ana karar alma, genel başkan ve partinin diğer organlarını seçme organı olarak teşekkül eder.Parti meclisine, belli bir süre (en az beş yıl gibi) parti üyesi olan ve Anayasa ve Siyasi Partiler Yasası'na göre, siyasi partilere üye ve milletvekili olma şartlarını taşıyanların seçilebileceği, seçimlerin il/ilçe seçim kurulları denetimi altında yapılması gereklidir.
b) Merkez Karar Organı : Parti meclisi'nin her ilin temsili için, her ilden en az bir kişi olmak üzere, teşkil edeceği partinin karar organıdır. En fazla dört yıl için seçilebilir. Partinin, genel ilke ve politikalarını bu kurul saptar, koalisyon, iktidardan çekilmek, bakanları tayin etmek ve parti tüzüğü ile tesbit edilen hususlarda nihai kararları alır. Parti genel başkanı organın doğal başkanıdır.
c) Genel başkan : Parti meclisi tarafından, siyasi seçim süreleri ile uyumlu süreler (şu an için en fazla dört yıl) için seçilir. Parti tüzüğü ve Merkez karar organı'nın aldığı kararları icra etme yetkisine ve partiyi bu hususlarda temsil yetkisine haizdir. Belli bir dönemden fazla (en fazla üç dönüm aday olabilir gibi) aday olup olmayacağı tartışılabilinir.
d) Disiplin kurulu : Parti meclisi'nin yapacağı seçimle, en fazla dört yıl için seçilir. Üye sayısı, parti tüzüğü ile saptanır. Kararlarının seri alınması ve hukuka uygun olması için, üye sayısının (en az merkez karar organının 1/4 ile) sınırlı olduğu ve disiplin kurulunu oluşturan üyelerin en az yarısının hukukcu olması gerek şarttır. Disiplin kurulu kararlarına karşı, merkez karar organına (parti genel başkanı, merkez karar organı'nın doğal üyesi olması nedeni ile kararda imzası olacaktır.) ve merkezi karar organı kararlarına karşı da, görevli Ankara İdare Mahkemesi nezdinde itiraz hakkı bulunmalıdır.
B) MİLLETVEKİLİ ADAYLARI SEÇİMİ :Siyasi partilerin ve dolayısı ile Türkiye siyasetinin demokrasi kazanması için, milletvekili aday seçimlerinin aşağıdaki şekilde yasal düzenlemeye tabii olması gerektiği görüşündeyim.Partilerin milletvekili adayı seçmesi;Milletvekili adayları, partiye belli bir süre (en az beş yıl gibi) üye olan adaylar arasından, her il bazında yapılacak seçimlerle seçilirler, seçimler il/ilçe seçim kurulları denetiminde yapılır ve kesinleşen sonuçlar parti genel başkanlığı'na ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'na da bildirilir.İl bazında, seçime esas milletvekili sayısından fazla aday olması halinde;Partinin, il/ilçe/belde nezdindeki sandık kurulları nezdinde, o il milletvekili adaylığı için, o il/ilçe/belde esası ile siyasi partiye kayıtlı üyeler oy kullanabilmeli ve seçimler bağlı oldukları il/ilçe seçim kurulları denetimde yapılmalıdır. İlgili il milletvekili seçim sonuçları, parti il başkanlığı nezdinde ve il seçim kurulu denetimi ile toplanır. En fazla oy alan aday birinci sırada olmak üzere, oy sırası ile o ile ait milletvekili adayları ve sırası saptanmış olur. Bu sonuçların kesinleşmesi üzerine, İl seçim kurulu kesin sonuçları, ilgili parti genel başkanlığı'na ve bilgi için Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'na bildirir.İl bazında, seçime esas milletvekili sayından az aday olması halinde;Yukarıdaki esaslar doğrultusunda, seçim yapılır, bu seçimde adayların sıraları belirlenmiş olur, sadece bir adayın olduğu hallerde seçim yapılmadan, bu durum, parti genel başkanlığı'na, bilgi için il seçim kuruluna bildirilir. Bu keyfiyet, il seçim kurulu tarafından, seçimlerin kesinleşmesi ile Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'na bildirilir.Parti Genel Başkanlığı kontenjan adaylığı;Türkiye çapında seçilecek milletvekili sayısının belli bir oranı ( en çok % 10 veya % 15 ile sınırlanmalı) ile sınırlı olarak, parti merkez karar organı milletvekili adayı gösterebilmesine karar verebilir.Bu adaylar için, belli bir süre parti üyesi olma şartı bulunmamakla birlikte, parti merkez karar organı bu adayların illere ve sırasının dağılımına da karar verir. Kontenjan adaylığı, tek bir ilin tüm milletvekili sayısını dolduracak şekilde kullanılamayacak ve her il için, parti tabanın da, kendi istedikleri adayı seçme/seçilme hakkı mevcut olacaktır. Bakiye milletvekili adaylığı için, il genelinde, kalan aday sayısı ve sırası için yukarıda öngörülen şekilde seçim yapılır. Kontenjan adayları, illeri ve sıraları ile ilgili parti il başkanlığına ve bilgi için ilgili il seçim kuruluna bildirilir. İl seçim kurulu bu keyfiyeti, yapılacak seçim sonuçları ile birlikte, seçilen/kontenjan milletvekili isim ve sıralarını seçim sonuçlarının kesinleşmesi üzerine bilgi için Yüksek Seçim Kurulu'na bildirecek şekilde düzenlenmesi yerinde olacaktır.Kamu ve özel kurumlar çalışanlarının adaylığı;Kamu ve özel kurum çalışanlarının, milletvekili adaylığı halinde, istifalarını seçilme şartına bağlı olarak, şartlı istifa müessesinin veya milletvekili adaylığı için Yüksek Seçim Kurulu tarafından öngörülen sürenin başından, seçim sonuçları kesinleşene kadar mazeret izinlisi olarak kabul edilmesi yönünde, ilgili yasalarda (Siyasi Partiler Kanunu, İş Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ) düzenleme yapılması yararlı olacaktır.Bu şekilde, seçilemeyen adayın, görevine sorunsuz olarak geri dönmesi sağlanacağı gibi, görevine geri dönememe tedirginliği nedeni ile, ülkeye yararlı olabilecek kişilerin, milletvekili aday olmamaları yönündeki kararlarınında değişeceğiı düşüncesini taşımaktayım.
C) İTİRAZLAR, YERLERİ VE SÜRELERİ :Yüksek Seçim Kurulu'na bildirim;Parti Genel Başkanlığı, partilerinin, il bazında seçilen ve kontenjandan yararlanan milletvekillerinin isimlerini, illerini ve sıralarını, aday seçimlerinin kesinleşmesi ile Yüksek Seçim Kurulu'nun saptayacağı süre içinde, Yüksek Seçim Kurulu'na bildirmesi ile partinin aday seçimleri sonuçlanmış olacaktır.Yüksek Seçim Kurulu'da, partilerin bildirdiği milletvekili aday listelerinin, il seçim kurullarından bilgi için, kendilerine gönderilen listeleri ile uyumlu olup olmadığını kontrol eder, değişiklik gördüğü kişi ve sıraları, belli bir süre ( 10 gün gibi) içinde düzeltmesi için ilgili parti genel başkanlığı'na göndermesi ve partinin bu süre içinde düzenleme yapmaması halinde, sözkonusu ilde seçime katılmaması veya il seçim kurulunun bildirdiği ve kesinleşen liste ile katılmış sayılacağı şeklinde bir düzenleme yapılması uygun olacaktır.Parti seçim sonuçlarına itiraz hakkı olanlar, itiraz süreleri ve itiraz yeri;Yüksek Seçim Kurulu'nun, bildirisi ile adaylar belli bir süre için (ilan tarihinden itibaren 30 gün gibi), adaylıklarını açıklama (parti genel başkanlıkları ve/veya parti il/ilçe başkanlıklarına) ve bu adayların (kontenjan adayları dahil) parti genel başkanlığı/il başkanlığı/ilçe başkanlığı nezdinde ilan edilmesinden itibaren, her parti üyesinin, ilan tarihinden itibaren belli bir süre içinde (üç gün gibi) parti genel başkanlıkları'na gönderilmek üzere, partinin il/ilçe başkanlıklarına, adaya yönelik (Yasaca, milletvekili adayı olmak için önşart olarak belirtilen şekil şartların eksikliği nedeni ile) itiraz hakkı tanınmalı ve parti genel başkanlıklarınca bu itirazlar hakkında belli bir süre içinde ( 7 / 10 gün gibi) karar vermeleri sağlanmalıdır. Parti genel başkanlıklarınca, verilen kararlar il seçim kuruluna bildirilmelidir.Partilerin, milletvekili adaylığına yönelik il bazında yapmış oldukları seçimlere de, seçim tarihinden itibaren 3 gün için her adayın, il / ilçe parti başkanları ile genel başkanlığın itiraz hakkı olmalı, bu itirazlar, il seçim kurullarına yapılır ve incelenir. İtirazların, belli bir süre içinde (7 / 10 gün gibi) karara bağlanması yönünde düzenleme yapılmalıdır.Parti genel başkanlıklarınca ve il seçim kurulları tarafından verilen kararlara karşı, kararın tebliğinden veya tebliğ edilmiş sayılmasından itibaren, ilgililer için, belli bir süre içinde ( 15 gün gibi) Yüksek Seçim Kurulu'na, itiraz hakkı tanınmalıdır. Bu itirazların, en kısa süre içinde sonuçlandırılması ve kararların kesin olması gereklidir.
D) SONUÇ :Toplumun çekirdeğini oluşturan "aile" benzeri, demokrasinin temelini de, "siyasi partiler" oluşturur. Siyasi partilerin kendi içinde tarafsız ve lider egemenliğinden arınmış ve çok sesli (çoğulcu, çoğunlukcu değil) bir idare mekanizmayı işletmeyi başarırlarsa, iktidara geldiklerinde de, artık refleks haline gelmiş bir şekilde, kadrolaşmaya yönelmeyen, lider merkezli değil, fikir merkezli olan ve çoğunluk değil çoğulculuk esasını ilke edinir bir şekilde ülkeyi idare edeceklerdir.Siyasi partilerin, aynı fikri ufak görüş farklıkları ile savunan kişilerin oluşturduğu bir fikir kulübü olarak düşünürsek, liderin değil fikrin arkasında gitmeleri gerektiği, tüm siyasi parti üyelerinin ana amaçı olursa, duruma göre fikir değiştiren ve parti amacı içinde görmedikleri lider fikirlerine karşı görüş sunma ve oy kullanma geleneğini de, başlatabiliriz.Bir kişinin inanmadığı bir fikri/yasayı sadece, lider emri diye, itirazsız kabül etmek siyasi partileri fikir kulübü olmaktan uzaklaştırıp, çıkar kulübü haline getireceğinden, farklı görüşlerin siyayi partiler yasası ile korunması gereklidir.Ülke olarak, şu an en çok ihtiyacını duyduğumuz husus, çoğunluğa dayanarak, dayatmalara başvurmak değil, çoğulcu ve demokrat olarak, azınlığa ve başka fikirlerin kendilerini ifade etme haklarına saygı gösterilmesinin sağlanmasıdır.
DAHA DEMOKRAT VE DAHA ÇOĞULCU PARTİLER VE TÜRKİYE DİLEKLERİMLE....
|
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :
"Siyasi Partiler Yasası Üzerine Çalışma" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Naim Demirci'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
|
|
Siyasi Partiler Yasası Üzerine Çalışma
