Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Aktif Makale Yeni Hal Yasasına Göre “özel Toptancı Halleri”

Yazan : Av.M.Lamih Çelik [Yazarla İletişim]

Yazarın Notu
• Leges Anayasa ve İdare Hukuku Dergisi Yıl: 1 Sayı: 1 (2014) Sayfa: 171-185 yayınlanmıştır.

YENİ HAL YASASINA GÖRE “ÖZEL TOPTANCI HALLERİ”


[
B]
Av.M.Lamih ÇELİK
Şanlıurfa Belediyesi Hukuk İşleri Müdürü
[/b]
• Leges Anayasa ve İdare Hukuku Dergisi Yıl: 1 Sayı: 1 (2014) Sayfa: 171-185 yayınlanmıştır.


Yaş sebze ve meyvenin insan sağlığına uygun olarak tüketiciye sunulması, üretiminden tüketimine kadar tüm aşamalarda kayıt altına alınıp kalite ve standart açısından yeterli denetim ve kontrol sürecinden geçirilmesini gerektirir. Üreticilerin ve üretimin gelişmiş ülkelerdeki standartlara entegrasyonu, yaş sebze ve meyvenin hem iç, hem de dış piyasaların talep ettiği çeşit, kalite ve standartlara ulaşması, üreticiden tüketiciye ulaşan zincirdeki kayıt dışılığın ortadan kaldırılarak bu alanda oluşan vergi kaybının ve sektördeki kayıt dışılığın neden olduğu haksız rekabetin engellenmesi, bu süreçte gerekli kontrol ve denetimlerin yapılmasıyla mümkün olabilecektir. Bu amaçla çıkarılan ve yeni Hal yasası olarak bilinen 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun resmi gazetenin 26 Mart 2010 tarih ve 27533 sayısında yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Kanunun uygulama yönetmeliği Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik adıyla 7 Temmuz 2012 tarih ve 28346 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmamızda yönetmelik hükümlerinden Özel toptancı haline ilişkin olanları ele alacağız.

a-Özel toptancı halinin kurulacağı yerin tespiti ve temini

İmar planında Toptancı hali olarak belirlenmiş alanlarda asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde ilgili belediyeden izin alarak gerçek veya tüzel kişiler toptancı hali kurulabilir.(Yönetmelik m.5) Toplam işyeri sayısı, 30 ila 100 olan toptancı halleri küçük, 101 ila 250 olan toptancı halleri orta, 251 ve üzeri olan toptancı halleri ise büyük toptancı hali olarak sınıflandırılır.(m.5/15) Toptancı halinde toplam işyeri sayısı otuzdan az olamaz.(m.9/3) Belediye adına özel toptancı halinin kurulmasına belediye meclisi karar verecektir.(Yönetmelik m.5/6) Belediye meclisi ,Toptancı halinin kurulmasında, malların arz ve talep derinliğinin bulunmasını, üretici ve tüketicinin korunmasını, toptancı hali sayısını ve bunların birbirlerine yakınlığını, üretici yoğunluğunu ve tüketici piyasasının büyüklüğü ile çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükleri dikkate alarak karar verir.(m.5/7) Toptancı hali kurulacak yerlerde, Coğrafi konumunun ve ulaşım imkanlarının uygun olması,Yerleşim alanının giriş veya çıkışındaki bir ana karayolu veya suyolu yakınında ya da demiryolu güzergâhında bulunması, Mesken ve işyerleri ile gıda güvenilirliği bakımından risk oluşturan tesis ve benzeri yerlere uzak olması,Kuru, iyi drene edilmiş ve su baskınlarına maruz kalmayacak yapıda olması vb özellikler aranır.(m.6) Şehir içinde kalan, çevreye, altyapıya ve trafiğe yük getiren, ulaşım imkânları ve alan büyüklüğü yetersiz olan ve uygun çalışma ortamı bulunmayan toptancı halleri, belediye meclisinin kararı ile başka bir alana taşınabilir. (m.15)

Toptancı halinin kurulduğu yerin mevzuata uygun olmadığı tespit edilmesi halinde bakanlık veya belediye meclis kararıyla kapatılır.(m.16) Verimli çalışmayan toptancı halleri İlgili meslek örgütünün görüşü alınmak kaydıyla yetkili kişi veya organlarınca kapatılması kararı alınarak kapatılabilir.(m.16)
Belediye meclisi,özel toptancı halinin kurulmasına karar vermeden önce toptancı hali kuruluş komisyonu’nun raporunu sunmasını beklemeli ve raporu değerlendirerek karar vermelidir.(m.10) Karardan itibaren 1 yıl içerisinde özel hal kurma izni verilen kişilerce Toptancı hal projesi hazırlanır ve belediye encümenine sunulur. Belediye encümeni Toptancı hal projesini değiştirerek onaylayabilir.(m.11)

İmar planında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlarda bulunan mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar toptancı hali kurulmak üzere gerçek veya tüzel kişilere rayiç bedeli üzerinden doğrudan satış yoluyla devredilir. (m.7/1) Devredilen taşınmazların tapu kütüklerine; devir amacı dışında kullanılması, hukuken geçerli bir mazeret olmaksızın belirlenen sürede tesisin inşaatına başlanılmaması, inşaatın süresinde tamamlanmaması veya inşaat tamamlanmasına rağmen faaliyete geçilmemesi hâllerinde Hazinece geri alınacağına yönelik olarak şerh konulur. Bu şartlardan birinin gerçekleşmesi halinde, devredilen taşınmazlar Hazinece geri alınır. Devredilen taşınmazların devir amacında kullanıldığı, belirlenen sürede tesisin inşaatına başlanıldığı ve tamamlandığının veya faaliyete geçildiğinin belirlenmesi halinde, taşınmazların tapu kütüğünde bulunan şerh ilgili defterdarlık veya mal müdürlüğünün talebi üzerine kaldırılır.(m.7/2)

İmar planında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlarda özel mülkiyete ait arazilerin bulunması halinde, bu araziler toptancı hali kurulmak üzere- kamulaştırma bedeli işletmeci tarafından belediyeye ödenmesi şartıyla –belediye tarafından kamulaştırır.(m.8)

Özel toptancı halinin bulunduğu belediye sınırı ve mücavir alanlarında belediye toptancı hali olanların faaliyet alanı kurulu bulunduğu mevki, olmayanların ise bulunduğu belediye sınırı ve mücavir alanlarıdır.(m.5/11)

b- Özel toptancı halinde bulunması gereken asgari şartlar

Özel toptancı halinde ;
a) İş yerleri,
b) İdare binası,
c) Sebze ve meyve fiyatları ile uygun görülen diğer bilgilerin yayımlanması amacıyla, toptancı hal bünyesindeki bilgi işlem sistemine bağlı dijital fiyat panosu
ç) Bilgi işlem sistemi,
d) Gerekli görülen duyuruların yapılabileceği uygun ve yeterli kapasitedeki hoparlör sistemi ile kurulur.
e) toptancı halinin yeterli düzeyde aydınlatılmasına imkân sağlayacak aydınlatma sistemi
f) Can ve mal güvenliğinin sağlanması amacıyla, toptancı hallerinin kapasitesi göz önünde bulundurularak yeterli sayı ve özellikteki güvenlik kameraları uygun alanlara yerleştirilir.
g) Toptancı haline gelen araçlar ile halden çıkan araçlarda bulunan mallara ilişkin kontrol ve kayıt işlemlerinin yapılacağı bilgi işlem alt yapısına sahip yeterli sayı ve kapasitede kontrol kulübesi halin giriş ve çıkışlarına konulur. Toptancı halinin etrafı, insan ve mal girişine izin vermeyecek şekilde çevrilir.

ğ) Malların ağırlığının tartılabileceği, ilgili mevzuata uygun yeterli sayı ve kapasitede ağırlık kontrol ünitesi toptancı halinin giriş ve çıkışlarına veya uygun görülecek alanlara yerleştirilir.
h) Toptancı halinde oluşan çöplerin kaldırılıncaya kadar tutulacağı çöp toplama yeri, toptancı halinin uygun bir yerinde oluşturulur,
ı) Tuvaletler, toptancı halinin kapasitesi göz önünde bulundurularak ihtiyacı karşılayacak sayıda ve özellikte olur.
i) Mal getirme, boşaltma ve yükleme işlerinin kolaylıkla yapılabilmesine imkân verecek yeterli alan, yol ve otopark bulunur.
j) Boş kap ve ambalajların muhafaza edileceği boş ambalaj depolama yeri, toptancı halinin uygun bir yerinde oluşturulur.
bulunması zorunludur.(m.9) Bu zorunlu tesisler dışında ihtiyaca göre belirlenecek diğer tesisler (lokanta,berber vs.), toptancı hal projesinde yer almak kaydıyla hal işletmecisince oluşturulabilir.Ancak yönetmelikte diğer tesislerin nasıl işletileceği veya devredileceğinde dair bir düzenleme yer almamaktadır.İşyerlerinin tabi olduğu hükümler uygulandığında uygulamada sorun olacağı açık olup bu konuya açıklık getirilmesi gerektiği görüşündeyiz.

İşyeri sayısı 100 den fazla olması halinde eğer işyerlerinde faaliyet gösterenlerin en az üçte birinin yazılı talebi üzerine soğuk hava deposu ile tasnifleme ve ambalajlama oluşturulması zaruridir. Ancak toptancı halinin bulunduğu yerdeki bu amaca yönelik faaliyet gösteren işyerleriyle sözleşme yapılarak bu hizmetlerin temin edilmesi halinde bunların kurulması gerekmez. Ancak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yetkilendirilmiş analiz laboratuarlarından alımına yönelik sözleşme yapılması halinde kurulması gerekmez. Soğuk hava depolarının oda ve depolama kapasiteleri belediye encümenince, laboratuvarlarda yapılacak analizler ise Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenir. Soğuk hava depolarının kapasitesi, orta toptancı hallerinde iki bin, büyük toptancı hallerinde ise beş bin metre küpten az olamaz. Özel toptancı halindeki işyerlerinin100 ve daha az ise bunları kurması veya hizmet alımı yapılması gerekmez.

İşyerlerinin tavan yüksekliği beş metreden, alan büyüklüğü ise küçük toptancı hallerinde elli metre kare, orta toptancı hallerinde seksen metre kare, büyük toptancı hallerinde yüz yirmi metre kareden az olamaz. .(m.9/3) İdare binası içinde, gerekli donanım ve teçhizata sahip ilk yardım merkezi ve yangın söndürme sistemi ile zabıta bürosu bulunur.(m.9/4) Bunları belediye encümeni belirler

c-Özel toptancı hal kurucularında aranılacak şartlar

Yönetmeliğin 12.maddesinde Özel toptancı hallerinin tüzel kişilerce kurulmasının esas olduğu belirtildiğinden belediye gerçek kişi ile tüzel kişinin talepleri arasında tercih yapmak durumda kaldığında bu hükme dayanarak tüzel kişiye öncelik tanıyabilir.

Özel toptancı halini kuracak tüzel kişinin Anonim şirket veya kooperatif şeklinde kurulması gerekir. Yönetmelikte Ödenmiş sermayesinin küçük ve orta toptancı halleri için en az beş yüz bin, büyük toptancı halleri için ise en az bir milyon Türk Lirası olması şartı konulmuştur.(m.12) Ancak 1 temmuzda 2012 tarihinde yürürlüğe giren Yeni Türk Ticaret kanununda “MADDE 332- (1) Tamamı esas sözleşmede taahhüt edilmiş bulunan sermayeyi ifade eden esas sermaye ellibin Türk Lirasından ve sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi yüzbin Türk Lirasından aşağı olamaz. Bu en az sermaye tutarı Bakanlar Kurulunca artırılabilir. “ hükmü yer almasına rağmen Anonim şirket için en az sermaye tutarı Bakanlar Kurulunca değil Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca artırılmıştır. /1/2012 tarihinden önce kurulmuş özel toptancı halleri için ödenmiş sermaye ile teminat miktarı yarısı oranında uygulanır.(Geçici madde 1/5)

Yeni Türk Ticaret Kanununda “Anonim şirketler, kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için kurulabilir. “(m. 331) hükmü konularak ana sözleşmeye her şeyin yazılmasını isteyen Ultra Vires yasağı kaldırılmış olmasına rağmen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ana sözleşmesinin amaç bölümünde toptancı hal kurmak ve işletmek ibaresine yer verilmesi şartını getirmiştir.(m.12/c) Yine Yönetim kurulu üyesi olacaklar için “26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; ….devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmaması” şartı getirilerek Türk Ticaret Kanunundaki şartlarla yetinilmemesi yanlış olmuştur. Tüzel kişi, Özel toptancı halini kurma talebini içeren dilekçesini belediyeye verir. Dilekçesine ,Ana sözleşmesini,Sermaye tutarının ödendiğine dair yeminli mali müşavir raporunu, Yönetim Kurulu üyelerinin aranılan şartlara sahip olduğuna ve bu kişiler ile şirketin mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumunun bulunmadığına ilişkin beyannameyi, En az iki yüz elli bin Türk Lirası tutarında belediye adına ve lehine düzenlenmiş teminatlar ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinde temerrüde düşülmesi halinde ilgili belediyeye bu tür teminatı alış ve satış, düzenleme ve transfer konusunda yetki veren bir gayri kabili rücu yetki belgesini, Kayıtlı olunan vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarası beyanını,Temsile yetkili olanların bu yetkilerini gösterir imza sirkülerini ve Toptancı hali kurulması ve işletilmesine ilişkin yönetim kurulu kararının onaylı örneğini eklemek zorundadır.(m.12) Anonim şirketin veya kooperatifin dilekçesi encümene sunulur.Belediye encümeni özel hal kurma izni verirse Toptancı halinin kurulacağı yeri belirleyen belediye meclis kararından itibaren 1 yıl içinde hal projesini encümene sunmazsa encümen tarafından verilen izin iptal edilir.(m.13)
Şehir içinde kalan, çevreye, altyapıya ve trafiğe yük getiren, ulaşım imkânları ve alan büyüklüğü yetersiz olan ve uygun çalışma ortamı bulunmayan toptancı halleri, belediye meclisinin kararı ile başka bir alana taşınabilir. (m.15)
Toptancı halinin kurulduğu yerin mevzuata uygun olmadığı tespit edilmesi halinde bakanlık veya belediye meclis kararıyla kapatılır.(m.16) Verimli çalışmayan toptancı halleri İlgili meslek örgütünün görüşü alınmak kaydıyla yetkili kişi veya organlarınca kapatılması kararı alınarak kapatılabilir.(m.16)
Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden veya Kanun ve bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini Bakanlığın yazılı uyarısına rağmen yerine getirmeyen toptancı hallerine, Bakanlık tarafından elli bin Türk Lirası idarî para cezası verilmiş ve söz konusu eylemin bir takvim yılı içinde tekrarı durumunda, toptancı halinin faaliyetleri aykırılık giderilene kadar Bakanlık tarafından durdurulur. Bakanlık bu yetkisini mahallin mülkî idare amirine devredebilir.(m.16) Faaliyeti durdurulan toptancı halleri, yeniden faaliyete başlayıncaya kadar hal statüsünü kaybeder ve bu toptancı halleri ile burada faaliyet gösterenlere ilişkin sistem üzerinden gerekli işlemler yapılır.Halin kapatılışı, en geç bir ay içinde ilgili belediye tarafından il müdürlüğüne bildirilir. Kapatıldığı bildirilen toptancı halinin kaydı, sistemden silinir.

d- Özel toptancı halinin Yönetimi

Özel toptancı halleri işletmecileri tarafından yönetilir ve buralarda hal yöneticisi ve diğer personel işletmeci tarafından istihdam olunur. (m.18)

Özel Toptancı hal yönetim birimince yapılacak iş ve işlemler şunlardır(m.19):

a) Toptancı halini işletmek, halin çalışma dönemi veya günleri ile açılış ve kapanış saatlerini belirlemek, (Toptancı halinin açılış ve kapanış saatleri, mevsim şartları ve yöresel ihtiyaçlara göre toptancı hal yönetim birimince belirlenir. Bu belirleme yapılırken, halin yirmi dört saatin kesintisiz en az altı saatinde kapalı olması sağlanır. m.52)
b) Malların hijyenik şartlarda satışa sunulmasını sağlayıcı uygun çalışma ortamını oluşturmak,
c) serbest rekabetin ortadan kaldırılmasına, engellenmesine ve bozulmasına yönelik eylemleri önlemek için gereken tedbirleri almak,
ç) Toptancı halinde can ve mal güvenliğini koruyucu tedbirleri almak,
d)işyeri kiralama veya satın alma talebinde bulunanların beyan ettiği hususların doğruluğunu araştırmak,
f) Teminat işlemlerini yürütmek, teminatlara ilişkin bilgileri sisteme kaydetmek ve güncellemek, teminattan kesme ve ödemeye ilişkin bildirilen hal hakem heyeti veya mahkeme kararlarını yerine getirmek ya da getirilmesini sağlamak,
g) İşyerleri ile burada faaliyet gösteren üretici, üretici örgütü, komisyoncu ve tüccarlara ilişkin bilgileri sisteme kaydetmek, kayıtlı bilgileri güncellemek, sisteme kaydedilenlerin her biri için dosya açmak ve ilgili evrakı bu dosyada muhafaza etmek,
ğ) Haldeki diğer yerlerin ve buralarda faaliyet gösterenlerin kayıtlarını tutmak ve güncellemek,
h) Toptancı haline gelen araçlar ile halden çıkan araçlarda bulunan mallara ilişkin kontrol ve kayıt işlemleri ile bu bilgiler doğrultusunda stok kontrolünü yapmak,
ı) Sebze ve meyvenin cins, miktar ve fiyatları ile Bakanlıkça uygun görülen diğer bilgileri elektronik ortamda tutmak, bu bilgilerden istatistikler oluşturarak uygun görülenleri yayımlamak ve ilgili kurum ve kuruluşlarca istenilenleri vermek,
i) Bildirim işlemleri ile hal rüsumuna ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, bildirimciler tarafından iletilen analiz sonuçlarını aynı gün içinde sisteme işlemek,
k) Evrak, arşiv, demirbaş ve ayniyatlara ilişkin işlemleri yürütmek, defter ve kayıtları tutmak ve muhafaza etmek, belge ve yazışmaları usulü dairesinde dosyalamak ve saklamak,
l) Toptancı halin faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin her türlü mal ve hizmet satın alım işlemlerini ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yürütmek veya yürütülmesini sağlamak,
hal işletmecisince, bu maddede belirtilen görevleri yerine getirmek üzere hal yöneticisine bağlı gerekli hizmet birimleri oluşturulur ve yeterli sayı ve nitelikte personel istihdam edilir.
Bu belirtilen görev ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ihtiyaç duyulan bilgi işlem sisteminin kurulmasından ve lüzumlu diğer teknik donanımın sağlanmasından toptancı hali işletmecileri ile belediyeler sorumludur.
İdari düzenlemeler, Kanun, bu Yönetmelik ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı hükümler ihtiva edemez. İhtiva etmesi halinde kanun ve yönetmelik hükümleri uygulanır.
Bu Yönetmelik çerçevesinde, gerekli denetimleri yapmak ve mevzuata aykırı eylemleri tespit edilenler hakkında cezai işlem uygulamak veya uygulanmasını sağlamak belediye görevlisi olan hal zabıtası tarafından kullanılır.(m.14)

Özel toptancı halindeki işyerleri , kiralama veya satış yoluyla işletilir. Özel toptancı halindeki işyerlerinin kiralanması veya satılması, özel hukuk hükümlerine göre yapılır.(m.28)

e- Özel toptancı hal yöneticisi


Belediyenin uygun görüşü alınarak şu şartlara sahip bir hal yöneticisi işletmeci tarafından görevlendirilir. Görevlendirilecek Hal yöneticisinin sahip olması gereken şartlar yönetmeliğin 20.maddesinde şöyle sıralanmıştır(1/1/2012 tarihinden önce hal yöneticisi ve yardımcısı olarak atanmış olanlarda 20 nci maddede belirtilen şartlar aranmaz. Geçici madde1/8);

a) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak,
c) Askerlikle ilgisi bulunmamak, askerlik çağına gelmemiş bulunmak, askerlik çağına gelinmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut erteletmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
ç) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak,
d) İllerdeki toptancı halinde görev yapacak hal yöneticisinin en az lisans, ilçe veya beldelerdeki toptancı halinde görev yapacak hal yöneticisinin ise en az lise mezunu olması zorunludur.
Görevlendirilen hal yöneticisi, sistem üzerinden yetkilendirilmesi amacıyla üç iş günü içinde il müdürlüğüne bildirilir.
Özel toptancı hallerin işletmecileri ile bunlarca istihdam olunan personel, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur. Bunlar, suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve toptancı haline ait para ve mallar ile her türlü evrak, tutanak, rapor, defter ve diğer belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılır.(m.51)


f- Hal zabıtası ve denetim

Toptancı halindeki işyeri sayısı 101den az ise 3, 101 işyerinden fazla ancak 251 işyeri sayısından az ise 15, işyeri sayısı 251 den fazla ise 30 hal zabıtasının belediyece görevlendirilmesi zorunludur. Özel güvenlikçi sayısının çok olması görevlendirilecek hal zabıtasının sayısını etkilemez.Bu gerekçeyle daha az zabıta görevlendirilemez. Toptancı halinde görevlendirilecek zabıtaların görev süresi altı aydan az olamaz ve bunlar toptancı halinde görev yaptığı sürece belediyenin diğer işlerinde çalıştırılamaz ve birimlerinde görevlendirilemez.(m.22)

Hal zabıtası ve hal yöneticisi ilgili kişilerden her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya yetkilidirler.(m.23) İlgililer ise istenilen bilgi, belge ve defterler ile bunların örneklerini noksansız ve gerçeğe uygun olarak vermek, yazılı ve sözlü bilgi taleplerini karşılamak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermekle yükümlüdürler(m.23/3) Özel hal yöneticisi işyerinden defterlerini istemesine rağmen ilgili vermezse özel hal yöneticisi sadece bunu için ceza tutanağı düzenleyip encümene gönderebilir.Hal zabıtası yönetmelik ekinde yer alan tutanakları 3 nüsha olarak düzenler ve ceza verilmek üzere encümene sunar. Tutanakların bir nüshası ilgiliye verilir, bir nüshası belediye encümenine sunulur, sabit nüshası dip koçan olarak saklanır.Tutanaklar, otokopili kağıtlara seri itibarıyla matbu cilt ve sıra numarası taşıyacak şekilde bastırılır. Tutanaklar, yetkili personele zimmet karşılığında verilir ve kullanılan ciltlerin dip koçanları teslim alınmadan yeni cilt verilmez. Tutanaklar üzerinde kazıntı ve silinti yapılamaz. Yanlış tanzim edilen tutanaklar, üzerine gerekli açıklama yapılmak suretiyle iptal edilir ve dip koçanlarıyla birlikte muhafaza edilir.

g- Özel toptancı halindeki işyerlerinin vereceği Teminat (m.31)

Özel toptancı hallerinde faaliyet gösterenler, ticarî güvenin sağlanması ve tarafların haklarının korunması amacıyla teminat verir. teminat, nakit olarak verilebileceği gibi bu tutara eşit olarak banka teminat mektubu, Hazine bonosu, Devlet tahvili, hisse senedi, mali sorumluluk sigortası ve gayrimenkul rehni olarak da verilebilir. Teminatlarla birlikte, belediyeye bu tür teminatı alış ve satış, düzenleme ve transfer konusunda yetki veren bir gayri kabili rücu yetki belgesi de verilir. Halde faaliyet gösterenlerden alınacak teminat tutarı, kiracılar için haldeki işyerinin, malikler için ise bulunduğu toptancı halinde kiralama yoluyla işletilen emsal işyerinin bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere her yılın Aralık ayında belediye meclisince belirlenir. Teminatlar, ilgili belediye adına ve lehine düzenlenir. Gayrimenkul teminatlarında, ilgili belediye adına ve lehine birinci dereceden ipotek kurulur. Teminatların doğruluğu ve geçerliliği ilgili belediye tarafından kontrol edilir. Teminat olarak gösterilen gayrimenkullerin değeri, ilgili belediye tarafından tespit edilir veya ettirilir. Değer tespitine ve ipotek kurulmasına ilişkin tüm masraflar teminat veren tarafından karşılanır.
Banka teminat mektubunun, ülkede faaliyet gösteren bir bankadan alınması, vazgeçilmesi olanaksız ve kesin olması gerekir. Ayrıca, banka teminat mektubu ile diğer teminatlarda asgari bir yıllık geçerlilik süresi aranır.
Teslim alınan malların cinslerine, doğal özelliklerine, standartlarına ve hijyenik şartlara göre özenle korunmaması veya toptancı halinden satın alınan malların bozuk olması ya da sıhhî olmaması nedeniyle meydana gelen zararlar ile süresi içinde üreticiye ödenmeyen mal bedelleri, ilgililerin talebi üzerine hal hakem heyeti veya mahkeme kararıyla, verilen teminattan kesilerek ödenir. Teminattan karşılanamayan kısım genel hükümlere göre tahsil olunur. Herhangi bir nedenle işyerindeki kiracılık veya mülkiyet hakkı sona erenlere, yerine getirmeleri gereken bir yükümlülüklerinin bulunmadığı tespit edildikten sonra teminatları iade edilir. Teminatlar, her halükarda hakkın sona ermesinden itibaren altı ay geçmedikçe iade edilmez.Teminatlar amacı dışında kullanılamaz, üzerine ihtiyati tedbir konulamaz ve haczedilemez.

Sonuç olarak hayati öneme sahip ve yüksek bir üretim potansiyeli olan yaş sebze ve meyve üretiminin mevcut sorunlarına çözümler bulunduğu takdirde pazarlamada önemli bir zincir olan toptancı hallerde yapılan bu değişiklikler daha faydalı olacaktır.

Kaynakça:
Av. M. Lamih ÇELİK, Yeni Hal Yasasına Göre “Hal Hakem Heyeti”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi Haziran 2010 Cilt: 15 Sayı: 6 s.29-32
Av. M. Lamih ÇELİK, Yeni Hal Yasasına Göre Belediye Encümenin uygulayacağı yaptırımlar ,Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi Ekim 2010 Cilt: 15 Sayı: 10 s.22-26
Av. M. Lamih ÇELİK, Yeni Hal Yasasına Göre Hal Rüsumu Beklenen Mahalli İdareler Dergisi Temmuz 2010
Av. M. Lamih ÇELİK, Yeni Hal Yasasına Göre Toptancı halinin kurulması ve işletilmesi, Dergiden sayı 49
Av. M. Lamih ÇELİK,Yeni hal yasasına göre semt pazarı,Güncel Mevzuat dergisi
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Yeni Hal Yasasına Göre “özel Toptancı Halleri”" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.M.Lamih Çelik'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.


[Yazıcıya Gönderin] [Bilgisayarınıza İndirin][Arkadaşa Gönderin] [Yazarla İletişim]
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
» Makale Bilgileri
Tarih
09-11-2017 - 09:47
(2322 gün önce)
Yeni Makale Gönderin!
Değerlendirme
Şu ana dek 3 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi : 3 okuyucu (100%) makaleyi yararlı bulurken, 0 okuyucu (0%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
3450
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :  
* Son okunma 22 saat 32 dakika 2 saniye önce.
* Ortalama Günde 1,49 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 24156, Kelime Sayısı : 3009, Boyut : 23,59 Kb.
* 1 kez arkadaşa gönderildi.
* 1 kez indirildi.
* 1 okur yazarla iletişim kurdu.
* Makale No : 2000
Yorumlar : 0
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
Makalelerde Arayın
» Çok Tartışılan Makaleler
» En Beğenilen Makaleler
» Çok Okunan Makaleler
» En Yeni Makaleler
THS Sunucusu bu sayfayı 0,03136206 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.