“Meslek kuralları” mesleğin düzen ve geleneklerini korumak yerleştirmek ve yasaların avukatlara yüklediği görevlerin onurlu bir şekilde yerine getirmesini

sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Avukatlık mesleğini yapanlar avukatlık yasası ve yönetmeliği ile birlikte meslek kurallarını da iyi bilmek ve

özümsemekle yükümlüdür1.

“Meslek kurallarının bir bölümü avukatlık yasasında gösterilmiştir. Bir bölüm meslek kuralları ise yasanın 117.maddesinin 7 nolu bendi uyarınca Türkiye

Barolar Birliğinin 8-9 Ocak 1971 tarihli IV.Genel Kurul toplantısında kabul edilmiş ve 50.maddesi hükmüne göre TBB Bülteninin 26.1.1971 tarih ve 5 sayısında yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Türkiye Barolar Birliğinin ve baroların meslek kurallarını tüm avukatlara ayrı ayrı tebliğ etmesi gibi görevleri ve

yükümlülükleri yoktur. Türkiye Barolar birliği genel kurulu tutanaklarına geçen tüm barolara bildirilen ve muhtelif şekillerde kitap halinde de yayınlanan bu

kuralları bütün avukatlar bilmek zorundadır.2 Avukatlık yasasında bu kuralların “uyulması zorunlu” kurallar olduğu açıkça belirtildiğinden meslek kurallarına

uygun davranmayan avukatlara disiplin cezası uygulanır3.

Meslek kuralları, avukatların üstlendikleri kamu hizmetini gereği gibi yerine getirebilmeleri için yükümlülükler getirmiştir. Bu çalışmamızda meslek

kurallarına göre avukatın baroya bilgi verme yükümlülüğünü ele alacağız. Avukatın, barosuna bilgi verme yükümlülükleri meslek kurallarının

13-15–21–23–27/2 maddelerinde düzenlenmiştir.

Çalışmamızda Meslek kuralını açıklamak için varsa kanun maddelerine ve TBB Disiplin Kurulu Kararlarının konuya açıklık getiren kısmına yer verdik.

1- Meslek Kuralı m. 13

Açıklamalar;

Uzunca bir süre bürosundan ayrı kalmak zorunda kalan avukatın, işlerinin aksamaması, işi bıraktığı izleniminin doğmaması için işlerine bakacak ve iş

sahiplerini kabul edecek bir avukatı seçip bunun adını baroya bildirmesi gerekir. Sürenin uzunluluğunu avukat takdir edecektir.

2- Meslek Kuralı m.15

Açıklamalar;

Avukat aleyhine açılan ceza davasına ilişkin iddianameyi veya hukuk davasına ilişkin dava dilekçesini avukat, baroya vermek zorundadır. Bunun bir

amacı da aleyhine dava açılan avukatın davaya konu olan eylem ve işlemin baroca değerlendirilip gerekirse resen disiplin soruşturması açılmasının

sağlanmasıdır.

Meslek kuralının şu şekilde değiştirilmesi daha doğru olacaktır;
“Mesleki çalışmasından dolayı aleyhine açılan dava dilekçesi ve iddianamenin bir örneğini avukat barosuna verir. Baronun hukuki anlaşmazlıklardaki arabuluculuk teklifini kabul etmek zorundadır.”

3- Meslek Kuralı m. 21
“Avukat duruşmayı terk edemez. Ancak kişisel veya meslek onurunun zorunlu kıldığı hallerde duruşmalardan ayrılabilir. Bu durumda avukat derhal baroya bilgi verir.”

TBB Disiplin Kurulu Kararları

“Avukatlar;kişisel onurları ile meslek onurunun zorunlu kıldığı haller dışında duruşmayı terk edemezler.Haklı terk halinde derhal baro’nun bilgilendirilmesi

gerekir.Olayda şikâyetli avukatın,davacı vekili olarak üstlendiği bir davanın duruşmasında,tanık dinletme talebinin red edilmesi üzerine,bu ne biçim

adalet,tanık dinlenmediği takdirde olay aydınlığa kavuşamaz,ben bunu kabul etmiyorum-diyerek duruşmayı terk ettiği,dosyada bulunan tutanak örneği ve

şikâyetlinin bu tutanak içeriğine uygun beyanları ile sabit bulunmaktadır. Kovuşturma konusu olayda mahkemece verilen ara kararının avukatın kişisel

onuruna ve meslek onuruna yönelik bir anlam taşıdığı düşünülmediğinden kendisini duruşmayı terk etmeye zorlayan bir neden bulunmamaktadır. Kaldı ki

avukat bu hususta baroya bilgi de vermemiştir bu nedenle avukata disiplin cezası verilmiştir.(08.02.1995 T. E.1995/50 K. 1995/54- Ankara Barosu Dergisi S. 1995/4 s.94)”

4- Meslek Kuralı m.23

“Hâkimin reddi, savcıların ve başkaca adalet görevlilerinin reddi veya şikâyet edilmesi konusunda ve genellikle konuşmalarında ve yazılarında avukat,

Açıklamalar;

Avukatın hâkimi reddi, temsil ettiği kişi adına yapılan bir işlemdir. Avukatın hâkimi kendi adına reddi söz konusu olamaz. Burada barodan izin alma değil

bilgi amaçlı dilekçe örneğinin baroya sunulması söz konusudur.

TBB Disiplin Kurulu Kararları

“Şikâyetli avukat tarafından Bodrum 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'ne verilen 03.12.2001 tarihli reddi Hakim dilekçesinde Avukatlık Yasası'na aykırı veya amacı aşacak şekilde bir ifadeye yer verilmemiş ise de, mahiyeti itibariyle hakimin reddine yönelik dilekçenin bir örneğinin Meslek Kuralları'nın 23/2 maddesine göre Baro'ya verilmediği anlaşılmıştır. Eylem bu yönden disiplin suçunu oluşturmaktadır.(10.04.2004 T. E.2004/14 K.2004/108- TBB Dergisi S. 2004/55 s.426)

5- Meslek Kuralı m. 27

“Bir avukat başka bir avukata karşı asil ya da vekil sıfatıyla takip edeceği davayı kendi barosuna bir yazı ile bildirir.
Bu kural, bilgi verme yükümlülüğü ile bağlı olarak baroların ve Türkiye Barolar Birliğinin üçüncü şahısları aleyhine veya üçüncü şahısları Barolar ve TBB aleyhine açacağı davalar için de geçerlidir.”

Açıklamalar;

Bu meslek kuralının amacı, avukatla avukat ve/veya avukatla iş sahibi arasında çıkan uyuşmazlığın baronun bilgisi ve öncülüğünde sulh yolu ile

çözümlenmesi için baronun uyuşmazlıkla ilgili bilgi edinilmesini sağlamak olduğu gibi aleyhine açılan avukatın davaya ona olan eylem ve işlemin baroca

değerlendirilip gerekirse resen disiplin soruşturması açılmasını sağlamasıdır.

Meslek kurallarının 27/2 maddesi ile getirilen kural izin alma olmayıp sadece bilgi vermedir. Bilgi vermekle yükümlü olan avukatın açacağı davayı asıl veya

vekil sıfatıyla açmanın önemli olmadığı gibi avukat aleyhine açılan mesleki yaşam ve/veya özel yaşam ayrımı yapılmaksızın her davanın baroya bildirmesi

gerekir.

Meslek kuralında geçen Dava ibaresini geniş yorumlamak suretiyle icra takibi cumhuriyet savcılığına şikâyetler gibi her türlü hukuksal girişimin madde

kapsamında kaldığı sonucuna varılmalıdır. Avukat ister asil isterse vekil sıfatıyla olsun bir avukat hakkında icra takibi yapacaksa veya savcılığa/Adalet

Bakanlığına şikâyet edecekse bunları yapmadan önce baroya bilgi vermesi gerekir. Baroya verilecek Bilgilendirme dilekçesine dava dilekçesi, icra/ödeme emri veya şikâyet dilekçesinin bir örneğinin eklenmesi halinde olayda disiplin soruşturmasını gerektirecek hususların olup olmadığı hakkında baro daha sağlıklı karar verebilir.15 ve 23. meslek kurallarında açıkça dilekçe örneğinin verilmesi gerektiği belirtilirken bu kuralda ”yazı ile bildirir” denildiğinden dilekçe

örneğinin eklenmesi zorunluluğu yoktur denilebilir. Ancak hangi davayı takip edeceğini açık ve net bir şekilde yazıda yer alması gerekir.

TBB meslek kurallarının 27/2 maddesinde geçen “takip edeceği” ibaresinden bildirimin mutlaka davayı takipten önce,en geç üstlendiği anda yapılması gerektiği anlaşılmalıdır.Soruşturma için verilen savunma dilekçesi “bilgi verme” yerine geçmez. Çünkü dava açılmadan önce yapılması gerekir.

Avukat, başka bir avukat hakkında dava açmış ve bunu baroya bildirmiştir, daha sonra başka bir avukata vekâlet vermiştir. Davayı takip edecek olan avukatta aynı davayı kendisi adına baroya bildirmek zorundadır. Bu kural iş sahibinin değil, davayı takip edecek avukatın yükümlülüğünü düzenleyen bir kuraldır.

TBB Disiplin Kurulu Kararları

“ 27/2. meslek kuralının amacı, avukatla avukat ve/veya avukatla iş sahibi arasında çıkan uyuşmazlığın baronun bilgisi ve öncülüğünde sulh yolu ile

çözümlenmesi için baronun uyuşmazlıkla ilgili bilgi edinilmesini sağlamak olduğu gibi aleyhine açılan avukatın davaya ona olan eylem ve işlemin baroca

değerlendirilip gerekirse resen disiplin soruşturması açılmasını sağlamasıdır. Görüldüğü üzere bildirimin amacı izin veya avukatı kontrol olmayıp avukatlık

onuru ve meslek düzeninin korunması da baro organlarını daha aktif hale getirerek mesleki dayanışmaya zarar verecek uygunsuzlukları gerekse sulhen

çözümlenecek avukatlık mesleğine olan saygı ve güvene uygun biçimde davranılmasını sağlamakla sorumlu kılmaktadır. Madde ile getirilen yükümlülük ile avukatlar arasındaki dayanışmayı temin eden etik değerlerin korunması ve meslektaşlar arasındaki sorunların mümkün olduğu kadar baro bünyesinde dostça çözümlenmesi amaçlanmıştır.(8.7.2005 T. E.2005/129 K.2005/236) (25.6.2005 T. E.2005/134 K. 2005/211 – 30.09.2005 T. E.2005/216 K.2005/305–30.09.2005 T. E.2005/219 K.2005/308- TBB Dergisi S. 2006/63 s.387/ 393)”

“TBB meslek kurallarının “meslektaşlar arası dayanışma ve ilişkileri” bölümünde yer verilen “bilgi verme yükümlülüğünün” amacı avukatların birbirleri

aleyhindeki hukuksal girişlerde dikkatli ve özenli davranmasını sağlamak bütün girişimlerin mesleğe zarar verecek tarzda kullanılmasını önlemek ve bu

hususlarda gerekli önlemleri almakla görevli baroları bilgilendirmektedir. Bu nedenle söz konusu meslek kurallarının amacına uygun ve geniş bir şekilde

değerlendirilmesi gerektiğinden dava icra takibi cumhuriyet savcılığına şikâyetler gibi her türlü hukuksal girişim madde kapsamında düşünülmeli

27/2.madde geniş yorumlamak meslektaşlar arası dayanışma ve ilişkiler özenle korunmalıdır.(20.9.2002 T. E.2002/101 K. 2002/245 – 5.12.2003 T.

“Bilgi vermekle yükümlü olan avukatın açacağı davayı asıl veya vekil sıfatıyla açmanın önemli olmadığı gibi avukat aleyhine açılan her davasında baroya bildirmesi gerekir.(29.4.2005 T . E.2005/83 K. 2005/170 – 29.4.2005 T. E. 2005/81 K. 2005/168 TBB Dergisi S. 2005/60 s.404-406)”

“Davalının avukat olması halinde açılan davanın mesleki yaşam ve/veya özel yaşam ayrımı yapılmaksızın her davanın baroya bildirilmesi gerekir”(3.12.2004 T. E. 2004/289 K. 2004/383- TBB Dergisi S. 2005/58 s.410-411) (15.11.2002 T. E. 2002/199 K.2002/334 Ankara Barosu Dergisi S. 2003/1 s.72)

Davanın ihbarı konusunda baroya bildirme mecburiyeti yoktur.(14.03.1992 T. E. 1992/10 K. 1992/21- TBB Dergisi S. 1992/2 s.263)”

“Meslektaşı hakkında kamu davası açılması istemiyle cumhuriyet savcılığına başvuran ve başvuruyu barosuna bildirmeyen avukatın eylemi disiplin suçu

oluşturur. (20.9.2002 T. E.2002/101 K. 2002/245 – 5.12.2003 T. E.2003/295 K.2003/405 )(30.09.2005 T. E.2005/216 K.2005/305- TBB Dergisi S. 2006/63 s.387)”

“Avukat hakkında ceza kovuşturmaları başlatılması amacıyla Adalet Bakanlığına yapılan şikâyetin de baroya bildirilmesi gerekir.(12.11.2004 T. E.2004/260 K.

2004/3581 TBB Dergisi S. 2005/57 s. 447 )”

“TBB meslek kurallarının 27/2 maddesinde geçen “takip edeceği” ibaresinden bildirimin mutlaka davayı takipten önce yapılması gerektiği anlaşılmalıdır.dava

sonuçlandıktan sonra yapılan bildirim, oluşan disiplin suçunu ortadan kaldırmaz.(13.4.2002 T. E.2001/285 K.2002/99 - 05.09.2005 T. E.2005/183

” “Bir avukat, bir başka avukata karşı asil veya vekil sıfatıyla takip edeceği işi üstlenmeden önce, en geç üstlendiği anda barosuna bildirim yapmalıdır.(

10.9.2004 T. E.2004/178 K. 2004/270- TBB Dergisi S. 2005/56 s.388-389 )”

“Soruşturma için verilen savunma dilekçesi “bilgi verme” yerine geçmez. Çünkü dava açılmadan önce yapılması gerekir.(10.4.2004 T .E. 2004/10 K. 2004/105 -TBB Dergisi S. 2004/55 s. 425)”

“Vekilliğini üstlendiği avukatın, baroya kendi adına bildirimde bulunması, vekil olarak davayı takip eden avukatın bildirimde bulunma yükümlülüğünü

ortadan kaldırmaz.(Avukat, başka bir avukat hakkında dava açmış ve bunu baroya bildirmiştir, daha sonra başka bir avukata vekâlet vermiştir. Davayı takip edecek olan avukatta aynı davayı kendisi adına baroya bildirmek zorundadır.(8.7.2005 T. E. 2005/121 K. 2005/236 - TBB Dergisi S. 2005/61 s.484 )”

“Kurum avukatları, kurumun talimatıyla da olsa avukat aleyhine yaptıkları icrayı baroya bildirmek zorundadır.(30.09.2005 T. E.2005/216 K.2005/305 -TBB

Dergisi S. 2006/63 s.387)”

“İş sahibi kooperatifin Türkiye barolar birliğine ve İstanbul barosunu yaptığı başvurular, avukatın meslek kurallarının 27/2 maddesinde açıkça belirtilen

yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Çünkü bu kural iş sahibinin değil, davayı takip edecek avukatın yükümlülüğünü düzenleyen bir kuraldır.( 20.7.2000 T. E. 2000/71 K. 2000/105- Ankara Barosu Dergisi S. 2001/2 s.176-177 )

“Ceza davasından sonra avukat hakkında Asliye Hukuk mahkemesinde tazminat davası açılmıştır. Ceza davası için bildirimde bulunulmuş olması tazminat davası ile ilgili bildirim yerine geçmez. Asliye hukuk mahkemesinde açılan tazminat davası için ayrıca bilgi verilmesi zorunludur.(13.12.2002 T. E.2002/249 K. 2002/376)”

“Meslektaşı avukat aleyhine icra takibi yapmadan önce baroya bilgi verildiği takdirde icra takibinin devamı niteliğinde menfi tespit davası açılması halinde

yeniden bilgi verme yükümlülüğü yoktur. Çünkü icra için yapılan bildirimin icra takibinin sonraki aşamalarını da içerir.(22.12.2004 T. E.2004/215 K.

2004/326- TBB Dergisi S. 2005/57 s.439)”

“Baroya bildirdiği birinci davanın devamı mahiyetinde olan tarafları ve konusu aynı olan ikinci davayı baroya bildirme yükümlülüğü yoktur.( 30.09.2005 T.

“Avukatlık stajının uzatılmasına ilişkin baro yönetim kurulu aleyhine iptali için idare mahkemesine dava açılmıştır.Oysa baro aleyhine açılacak davalar içinde

dava açılmadan önce baroya bilgi verme mecburiyeti vardır.(30.4.2004 T. E.2004/37 K. 2004/146-TBB Dergisi S. 2004/55 s.433)

“Tebligat Yasası'nın 11.maddesine göre “Vekil vasıtası ile takip edilen işlerde tebligat vekile yapılır.” Şikâyetliler, şikâyetçinin vekil olarak takip ettiği işte, icra takibine hem borçlu asili hem de borçlunun vekili şikâyetçiyi dahil etmişlerdir. İcra takibinde borçlu vekili olan şikâyetçinin gösterilmesi ve tebligatın da vekile çıkarılması yukarıda ki yasa hükmü gereğidir. Kaldı ki şikâyetli avukatlar, gerek icra takip talebinde gerek ödeme emrine şikâyetçinin dahil edilmesini tebligatın Tebligat Yasası'nın 11.maddesindeki zorunluluk nedeniyle olduğunu göstermek amacı ile şikâyetçi avukatın hanesine “Tebligat İçindir” diye şerhi de düşmüşlerdir.
Bu durumda, şikâyetli avukatlar, şikâyetçiyi Tebligat Yasası'nın 11.maddesi hükmüne uygun olarak borçlu asilin vekili sıfatı icra takibinde göstermiş

olmaları sebebiyle şikâyetçi avukatın şahsı aleyhinde icra takibi yapıldığı düşünülemeyeceğinden Baroya bilgi verme yükümlülüğünden de

bahsedilemez.(05.12.2003 T. E. 2003/279 K. 2003/395 )”

“Şikâyetli avukat, olay tarihinde İstanbul Barosu avukatlarından K. tarafından ölümle tehdit edilmesi nedeniyle bürosu ve evini terk ettiğini yeni adreslerini de bu sebeple bildirmediğini savunmuş tehditle ilgili ….Sulh Ceza Mahkemesinin dosyasının fotokopisini ibraz etmiştir. Avukatlık Yasasının 43/son maddesi uyarınca, "bürosunu veya konutunu değiştiren avukat yenilerinin adreslerini bir hafta içinde baroya bildirmek zorundadır.” Sebebi ne olursa olsun, avukat, adres bildirme yükümlülüğünü yerine getirmelidir.” (25.06.2005 T. E. 2005/137 K.2005/214) Ayrıca “Bürosunu değiştiren avukat, yeni adresini baroya, müvekkillerine ve ilgisi bulunduğu dava dosyalarına bildirmekle yükümlüdür.(27.1.2001 T. E.2001/177 K. 2001/7 -Ankara Barosu Dergisi S. 2001/2 s.180-181)”1 12.11.2004 T. E.2004/260 K.2004/358 - 25.6.2005 T. E.2005/134 K.2005/211

2 “657 sayılı yasa kapsamında kamu görevlisi olan avukatlar, avukatlık yasasının ek-1 maddesinin son fıkrasına göre stajyer avukatlar ise aynı yasanın 23.maddesinin son tümcesine göre meslek kurallarına uymak zorundadırlar. (18.10.2002 T. E.2002/144 K.2002/285- 20.7.2000 T. E.2000/75 K.2000/108)”3 25.1.1999 T. E.1998/109 K.1999/15 - 21.10.2000 T. E.2000/130 K.2000/160, TBB Dergisi S. 1999/2 s.57.

“Avukatlık Yasası ve Meslek Kuralları, Türk avukatlarının Türkiye sınırları dışındaki eylem ve davranışları içinde geçerlidir” (27.10.2001 T.E.2001/92 K.2001/168),

Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyinin 98/5 sayılı Direktifine göre; Avukat kendi ülkesinin dışında Avrupa Birliği üyesi olan bir ülkede avukatlık mesleğini yapması halinde işin yapıldığı ülkenin meslek kuralları uygulanır (m.6) Avrupa Birliği Meslek Kuralı 2.4 ye göre; bir üye devletin avukatı, hukuki faaliyetin yer alacağı (karşılayan) devletin barosunun meslek kurallarına uymak durumunda kalabilir. Bu durumda avukat, belli bir faaliyeti nedeniyle uymak zorunda olduğu meslek kuralları hakkında bilgi edinmek zorundadır.