Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Aktif Makale Yüksek Disiplin Kurulunda “son Savunma Hakkı”

Yazan : Av.M.Lamih Çelik [Yazarla İletişim]

Yazarın Notu
• Yüksek Disiplin Kurulunda “Son Savunma Hakkı” Mahalli İdareler Dergisi, Mayıs 2017 sayı:53 s.91-95

Yüksek Disiplin Kurulunda “Son Savunma Hakkı”
M.Lamih ÇELİK
Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Teftiş Kurulu Başkanı


• Yüksek Disiplin Kurulunda “Son Savunma Hakkı” Mahalli İdareler Dergisi, Mayıs 2017 sayı:53 s.91-95

Giriş

Anayasa'nın 129/2. maddesinde, memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.Bu Anayasa hükmünün gerekçesinde, "yapılacak disiplin kovuşturmalarında ve disiplin cezası uygulamasında ilgiliye isnad olunan hususun bildirilmesi, dinlenilmesi, savunmasını yapma imkanı tanınması bu madde ile güvence altına alınmaktadır" ifadelerine yer verilerek, disiplin cezaları ile ilgili olarak Anayasal güvenceye bağlanan savunma hakkının içeriği belirtilmiştir.
Anayasanın 129/2. maddesinin emredici nitelikteki hükmü uyarınca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun, memurların savunma haklarını düzenleyen 129/2. maddesinde, hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memurun, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahip olduğu ve 130. maddesinde, devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemeyeceği, soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memurun, savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı kurallarına yer verilmiştir.

Hakkında soruşturma yürütülen personelin, savunman yardımına gerek duymaksızın doğrudan doğruya kendisini savunabilmesi, onun en doğal hakkıdır. Bu hak kapsamında savunma araçlarını ve kendi savunmasının kapsamını kendi iradesiyle özgürce belirleyebilmelidir. Suçlama karşısında susmak da bir savunma şeklidir.”
Belediyelerde Devlet Memurluğundan Çıkarılması cezasını verecek olan Yüksek Disiplin Kurulu kimlerden oluşur?
a-Büyükşehir Belediyesi hariç diğer Belediyelerde Yüksek Disiplin kurulu;
30 Büyükşehir belediye başkanlığı hariç diğer belediyelerin yüksek disiplin kurulu, İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kuruludur.

İçişleri Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliğine göre ;Yüksek Disiplin Kurulu, Müsteşarın Başkanlığında Teftiş Kurulu Başkanı, 1.Hukuk Müşaviri, Personel Genel Müdürü ve Emniyet Genel Müdüründen teşekkül eder. (m.5)

b-Büyükşehir Belediyelerinde Yüksek Disiplin kurulu;
Büyükşehir belediye başkanlıklarında Yüksek Disiplin Kurulu büyük şehir belediye encümeninden teşekkül eder.
5216 sayılı yasanın 16. maddesinde, büyükşehir belediye encümeninin, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşacağı, belediye başkanının katılamadığı toplantılarda, encümen toplantılarına genel sekreterin başkanlık edeceği hükme bağlanmıştır.
Hakkında disiplin soruşturması yürütülen Devlet memurunun üyesi olduğu sendikanın temsilcisi de bu maddede belirtilen disiplin ve yüksek disiplin kurullarında yer alır. Her bir disiplin ve yüksek disiplin kurulunda görevlendirilen temsilci ilgili sendika tarafından önceden bildirilir. Bu şekilde üyesi çift sayıya ulaşan kurullarda oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın kararına itibar edilir.

Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliğinin 4.maddesine göre “Yüksek Disiplin Kurulu ve Disiplin Kurulu başkan ya da üyeliği aynı kişide birleşmez.”Bu durumda Genelsekreter yüksek disiplin kurulu üyesi olduğundan belediye disiplin kurulunun genel sekreter yardımcısının başkanlığında toplanması uygun olacaktır.Ayrıca encümen üyesi olan kişiler yüksek disiplin kurulu üyesi olduğundan bu kişiler disiplin kurulunda görev alamazlar.

Haklarında aylıktan kesme veya kademe durdurulması cezası uygulanmış olanlar, 657 sayılı Kanunun 133 üncü maddesi hükümlerinden yararlanarak 5-10 yıl şartını sağlayıp disiplin cezalarını sildirmiş olsalar dahi disiplin ve yüksek disiplin kurullarında görevlendirilemezler.(m.5) Ancak disiplin cezalarının affına ilişkin yasa ile disiplin cezaların tüm hukuki sonuçlarıyla ortadan kalktığından af yasasından önceki cezalar görevlendirmede dikkate alınmaz.

Devlet Memurları Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre Büyükşehir Belediyesine bağlı bir kuruluş olan Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünde çalışan memur personele, devlet memurluğundan çıkarma cezanın Büyükşehir Belediye Encümeni'nden teşekkül eden Yüksek Disiplin Kurulunca verilmesi gerekir.

657 sayılı Kanunun 126 ncı maddesinde; Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir. Yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.

Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır.”
Devlet memurluğundan çıkarma cezasına karşı itiraz yolu öngörülmediğinden, tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde doğrudan dava açılması gerektiği, bu cezaya karşı yapılan itirazın dava açma süresini durdurmaz.

Yüksek Disiplin Kurulunda, memura “son savunma hakkı” verilmesi gerekir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 130. maddesinde "Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır" hükmüne yer verilmiştir.
Savunma hakkı memur disiplin hukukunun en önemli teminatlar, arasında yer alır. Bir memura savunma hakkı tanınmadan disiplin cezası verilmesi iptal sebebi oluşturur.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 129. maddesinde ise, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını verme konusunda yetkili kılınan Yüksek Disiplin Kurullarının gerek inceleme yöntemi, gerekse bu kurullar önünde kullanılacak savunma hakkı bakımından diğer cezalara göre daha farklı ve detaylı düzenlemeler öngörülmüştür.
Maddede "Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin sicil dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir. Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, sicil dosyası hariç, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir" hükmü yer almıştır. 130. maddede diğer cezalar bakımından memura sadece 7 günden az olmamak üzere yazılı veya sözlü bir savunma hakkı tanınmışken 129. maddeyle memuriyetten çıkarma cezası açısından, soruşturma ile ilgili evrakın incelenmesinden veya vekili vasıtasıyla sözlü savunma yapılmasına kadar, 130. maddeden farklı olarak geniş bir savunma hakkı tanınmış bulunmaktadır. Yasa koyucu disiplin cezası bakımından ilgili açısından en ağır sonuçları doğuran Devlet memurluğundan çıkarma cezasının verilmesinde, bu şekilde bir savunma hakkının tanınmasını memur statüsü açısından önemli bir güvence olarak öngörmüştür.

Bu durumda, Yüksek Disiplin Kurulunca, hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif edilen ilgiliye (konunun kurula intikalinden önce savunması alınmış olsa bile) son savunma hakkı tanınması gereklidir. .
“Yüksek Disiplin Kurulunca, hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılması teklif edilen ilgiliye (konunun kurula intikalinden önce savunması alınmış olsa bile) son savunma hakkı tanınması gereklidir.”

“Disiplin cezasıyla cezalandırılması için hakkında soruşturma açılan kamu görevlisinin savunması alınırken disiplin suçunu oluşturan eylemi açık bir şekilde belirlenmeli, disiplin suçu oluşturan eyleminin hangi disiplin kurallarını ihlal ettiği ortaya konulmalıdır.” (Danıştay12. Daire 2008/7024 E , 2011/1314 K.)
“Davacılar ancak soruşturma raporunda yer verilen maddi olayı, tanık ifadelerini, inceleme yapanın görüş ve kanaatini, işlemin hukuki dayanağını, soruşturmacının önerilerini açık ve etraflı bir biçimde öğrenme suretiyle adil yargılanma hakkını kullanabilecektir. İncelenemeyen bir soruşturma raporuna karşı iddia ve savunmada bulunmak zor, hatta imkansızdır.” (Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu E:2005/3292 K:2008/1633)

Sonuç

Disiplin yaptırımı olarak devlet memurluğundan çıkarma işlemi,bir daha devlet memurluğuna atanmamak üzere memuriyetten çıkarmaktır. Yüksek disiplin kurulunun kararıyla uygulanabilen en ağır disiplin cezasıdır.Meslekî yaşamının tamamını kamu hizmetini gör¬meye adamış aylığından başka meslekî düzenli geliri olmayan kişinin kendisi ve varsa bakmakla yükümlü olduğu kişilerin malî, sosyal ve hatta manevî yönden sıkıntılı duruma düşürebilecek olmasından dolayı soruşturma esnasında savunması alınmış olsa bile Yüksek Disiplin kuruluna memura son savunma hakkı verilmesi mecburiyeti getirilmiştir.

KAYNAKÇA:
ARSLAN Zehredin, 657 Sayılı Kanuna Göre Disiplin Suç ve Cezaları, İstanbul 2001, s. 41.
AKYILMAZ Bahtiyar , Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar, GÜHFD, C. 7, S. 1-2, Yıl Haziran-Aralık 2003.
DİLEK Muzaffer,Memur Disiplin Hukukunun Temel Esasları,www.mulkiyeteftis.gov.tr.

GÜRAN Sait, Anayasa Mahkemesi’nin 1982 Anayasası Döneminde Personel Hukukuna Bakışı , Anayasa Yargısı 6, s. 64

KAYA Cemil, “Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmalarına Hakim Olan İlkeler”, Amme İdaresi Dergisi, C. 38, S. 2, Haziran 1995 s. 61-87.
KÜÇÜK Ayhan,Memur Disiplin Hukukunda 6111 sayılı Kanunla Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi,legal Hukuk dergisi, Haziran 2011 Yıl:9 S.102 s.2357-2367
SANCAKDAR Oğuz, Disiplin Yaptırımı Olarak Devlet Memurluğundan Çıkarma ve Yargısal Denetimi, Yetkin Yay., Ankara 2001.
ZAFER, Hamide,Savunma Hakkı ve Sınırları,s.510
http://dosya.marmara.edu.tr/huk/fak%C3%BCltedergisi/nurcentel/hamidezafer.pdf
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Yüksek Disiplin Kurulunda “son Savunma Hakkı”" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Av.M.Lamih Çelik'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.


[Yazıcıya Gönderin] [Bilgisayarınıza İndirin][Arkadaşa Gönderin] [Yazarla İletişim]
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
» Makale Bilgileri
Tarih
27-03-2021 - 23:04
(1087 gün önce)
Yeni Makale Gönderin!
Değerlendirme
Şu ana dek 1 okuyucu bu makaleyi değerlendirdi : 1 okuyucu (100%) makaleyi yararlı bulurken, 0 okuyucu (0%) yararlı bulmadı.
Okuyucu
2060
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :  
* Son okunma 1 saat 28 dakika 2 saniye önce.
* Ortalama Günde 1,89 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 10590, Kelime Sayısı : 1353, Boyut : 10,34 Kb.
* 11 kez yazdırıldı.
* 11 kez indirildi.
* Henüz yazarla iletişime geçen okuyucu yok.
* Makale No : 2153
Yorumlar : 0
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
Makalelerde Arayın
» Çok Tartışılan Makaleler
» En Beğenilen Makaleler
» Çok Okunan Makaleler
» En Yeni Makaleler
THS Sunucusu bu sayfayı 0,03418112 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.