Ana Sayfa
Kavram Arama : THS Google   |   Forum İçi Arama  

Üye İsmi
Şifre

Aktif Makale Haciz - İstihkak

Yazan : Sedat Baysal [Yazarla İletişim]
Aydın İcra Müdürü

Makale Özeti
İcra ve İflas Kanununda haciz ve istihkak

HACİZ
 İcra konusu alacağın ödenmesini sağlamak üzere alacaklı lehine olarak alacağı karşılayacak miktardaki mal ve haklara icra dairesi tarafından el konulmasıdır.
 Haciz işlemlerine başlanabilmesi için iki şart aranır:
 Ödeme emrinin kesinleşmesi
 Haciz talebi (1 yıl)
HACZİN YAPILMASI
 Alacaklının haciz talebini alan icra dairesi, bu talebi 3 gün içinde yerine getirmek zorundadır. 3 günden sonra yapılan haciz de geçerlidir.
 Haczedilecek mallar yerde ise haczin yapılması için malların bulunduğu yer icra dairesine talimat yazılır. (menkul mallar için)
 Gayrımenkulün haczi tapu siciline şerh verilmesi ile yapılır.
 Bir gayrımenkulün haczi, onun mütemmim cüzülerini ve teferruatını da kapsar.
 Birden fazla haciz talebi varsa tarih sırasına göre haciz yapılır.
 Aynı gün içinde yapılan talepler aynı derecede kabul edilir.
HACZİN ESASLARI
 Resmi tatil günlerinde de haciz yapılabilir.
(İİK.md.51/1)
 Mal kaçırma ihtimali olan veya gece iş görülen yerlerde gece vakti de haciz yapılabilir.
 Borçluya önceden tebligat yapılmaz.
 Haciz sırasında kilitli yer açılabileceği gibi, zor kullanılması da mümkündür.
 Borçlunun bütün mallarına değil, alacağa yetecek kadarına el konulur.
HACZİN AŞAMALARI-MENKUL
 Haciz talebi
 Borçlunun adresine gidilmesi
 Borçlunun mallarının incelenmesi ve kıymet takdiri yapılması
 Haciz tutanağının düzenlenmesi
 Haczedilen malların muhafaza altına alınması
 Borçlunun yokluğunda yapılan haciz için Haciz davetiyesi gönderilmesi
HACİZDE TERTİP
 Haciz işlemlerinde, yokluğu borçluya en az yük teşkil edecek, haczi ve satılması en kolay olan mallardan başlanmasına hacizde tertip denir.
 İcra müdürü, alacaklı ve borçlunun menfaatlerini bağdaştırmakla yükümlüdür.
 Haciz sırası şu şekilde olmalıdır:
1. Çekişmesiz mallar
2. Menkul mallar
3. Taşınmazlar
4. Çekişmeli mallar
HACZİ CAİZ OLMAYAN MALLAR
 Borçlunun şahsi eşyası
 Devlet malları
 SSK ve Bağ-Kur tarafından bağlanan aylık ve yardımlar
 İşçi aylığının ¼’ünden fazlası (İş kanunu md.35)
 Mali bir değeri olmayan mallar
 Maaş ve ücretler, intifa hakkının kısmen haczi mümkündür,
 Maddi hukuka göre başkasına devri yasal olan mal ve haklar,
 Münhasıran şahsa bağlı haklar,
 Mütemmim cüzüler gayrımenkulden ayrı olarak haczedilemez.
İntifa hakkı-Hisse haczi
 İntifa Hakkı Haczi : Borçlunun sahip olduu bir intifa hakkı da haczedilebilir.ancak, intifa hakkının kısmen haczi caizdir. (İİK.M.83) Şahsa mahsus olmayan intifa hakkının kullanılması başkasına devredilebilir.
 Hisse Haczi : Borçlunun sahip olduğu bir ticaret şirket hissesi ve iştirak halindeki mülkiyet hissesi haczedilebilir.
 Kollektif ve komandit şirketler : Ortağın kişisel alacaklısı, ortağın şirketteki kar payını haczettirebilir. Alacaklı, bu kar payından alacağını alamazsa, şirketin tasfiyesi sonunda borçlu ortağa düşecek paya haciz koydurabilir. (ve şirketin feshini isteyebilir.)
Hisse haczi
 Limited Şirket : Alacaklı, ortağın şirketteki kar payından başka, ortağın şirketteki payını (hissesini) da haczettirebilir ve şirketin feshini de isteyebilir. Şirket fes olmuşsa tasfiye payından alacağını alabilir.
 Kooperatiflerde : Alacaklı, ortağa ait faiz ve gelir-gider farklarından hissesine düşen miktarı ve kooperatifin dağıtılmasında ona ödenecek payı haczettirebilir.
 İştirak halinde mülkiyet hissesi haczi : İİK.94,I maddesi kapsamında bütün iştirak halinde mülkiyet hisselerinin haczi mümkündür. (miras hissesi, adi şirket hissesi vb.)
 Adi Şirket : Borçlu ortağın tasfiyedeki payı veya kar payı haczedilir.
3.Kişilerdeki mal ve hak haczi
 Borçlunun 3.kişilerdeki mal ve alacakları da haczedilebilir.
 3.kişilerdeki alacakların haczi : Alacaklı tarafından borçlunun 3.kişide bulunduğu iddia edilen alacaklarının haczi için bildirilen 3.kişilere İİK.m.88.gereğince haciz yazısı gönderilerek veya 89.gereğince haciz ihbarnamesi gönderilerek uygulanır.
HACZE İŞTİRAK
 Borçlunun alacaklılarından her biri borçlu aleyhine önceden yapılmış olan hacze katılma hakkına sahiptir.
 Hacze iştirak iki şekilde olur:
 Adi iştirak
 İmtiyazlı iştirak
ADİ İŞTİRAK
 Hacze iştirak için, alacaklının yaptığı icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir.
 Alacağın, ilk haciz sahibi alacaklının takip talebinden veya dava tarihinden önce doğmuş olması gerekir.
 Alacak önceki tarihli bir belgeye (aciz belgesi, mahkeme ilamı, resmi senet veya makbuz) dayanmalıdır.
 Amme alacağından dolayı haciz konulmalıdır.
Haciz konusu mallar henüz satılmamış olmalıdır.
İMTİYAZLI İŞTİRAK
 Bazı alacaklılara kanun, takip açmalarına gerek olmaksızın öncelikli iştirak hakkı tanımıştır.
 Bunlar:
 Borçlunun eşi, çocukları, vasi veya kayyım olduğu kişiler evlenme, velayet veya vesayetten doğan alacaklar için satılan malın bedeli icra veznesine girene kadar aynı derecede hacze iştirak edebilir.
 Ölünceye kadar bakma alacaklıları
 İlama dayalı nafaka alacaklıları
HACZE KARŞI İSTİHKAK DAVALARI
 İcra memuru tarafından haczedilen mallardan bazıları borçluya ait olmayabilir.
 Haciz konusu malların emanet, ödünç, kira vb. nedenlerden dolayı borçlunun elinde olması mümkündür.
 Bu tür durumlarda haciz işlemini geçersiz hale getirmek için istihkak davası açmak gerekir.
İSTİHKAK DAVASI
 İcra memurluğu tarafından gerçekleştirilen haciz işleminin haksız olduğu ve haczedilen malların borçluya ait olmadığı iddiasıyla açılır.
 İstihkak davası haciz konusu malların haczedildiği yere göre iki gruba ayrılır:
 Borçlunun elinde haczedilen mallarda
 Üçüncü kişilerde haczedilen mallarda
HACİZDE İSTİHKAK
 Borçlunun borcu için, borçluya yakınlığı ne olursa olsun 3.kişinin mal varlığına dahil unsurlar haczedilemez. Bununla birlikte 3.kişilere ait bazı malların borçlunun olduğu kabul edilerek haczedilmesi de mümkündür. Böyle bir durumda bazen borçlu bazen de bizzat mal üzerinde hak iddia eden 3.kişi mal üzerindeki bu haklarını ileri sürerek tutanağa geçirilmesini isteyebilir. (m.85/2,102/1)
Borçlunun elinde haczedilen mallarda
 İstihkak iddiası, borçlu tarafından haciz sırasında yapılabileceği gibi, Bir malın haczedildiğini öğrenen borçlu veya 3.kişi haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde de istihkak iddiasında bulunabilir. Aksi halde aynı takipte bu iddiayı ileri süremez. İcra Müdürü istihkak iddiasını alacaklı ve borçluya bildirerek itiraz etmeleri için 3 günlük süre verir.
 İstihkak iddiasına karşı 3 gün içinde alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilebilir. (m.96/2)
 Süresi içinde itiraz edilmediği takdirde, istihkak iddiası kabul edilmiş sayılır, haciz kalkar ve mallar sahibine iade edilir.
 İstihkak iddiasına alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilirse icra müdürü dosyayı İ.M.gönderir. Mahkeme öncelikle takibin devam veya ertelenmesine karar verir. Erteleme için 3. kişiden teminat alınması gerekir.
 Takibin devamına dair verilen icra mahkemesi kararları temyiz edilemez.
 İM’nin kararına karşı 7 gün içinde istihkak davası açılabilir.
3.Kişinin istihkak davası
 Görevli mahkeme asıl icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi ile davalının yerleşim yeri mahkemesindir.
 İcra Mahkemesi takibin devamı veya ertelenmesi kararı ile birlikte 3.kişiye 7 gün içinde istihkak davası açması için süre verir. Bu süre içinde dava açılmadığı takdirde alacaklıya karşı iddiasından vazgeçmiş sayılır.
 3.kişi haczedilen şey hakkında veya satılıp da bedeli henüz alacaklıya verilmemişse bedeli hakkında haczi öğrenme tarihinden itibaren 7 gün içinde İ.M.de istihkak davası açabilir.İ.M.takibin talik edilip edilmeyeceği hakkında acele karar vermeye mecburdur.
 İstihkak davası sonuçlanmadan mahcuz mal paraya çevrilirse icra hakimi bu bedelin yargılama neticesine kadar ödenmemesi veya teminat karşılığında veya halin icabina göre teminatsız derhal alacaklıya verilmesi hususunda ayrıca bir karar verir.
 Davanın reddi hakkında kararı temyiz eden istihkak davacısı, icra dairesinden m.36.’ya göre mühlet isteyebilir.
 Dava açma yükümlülüğü 3.kişiye ait olduu halde alacaklı dava açmış ise reddedilmeyip incelenir, bu durumda bile ispat külfeti 3.kişide olup alacaklıya geçmez.
HACİZDE KARİNE
 İstihkak davasında yasal karine İİK.M.97/a’da yazılı olup buna göre taşınır malı elinde bulunduran kimse onun maliki sayılır. Borçlu ile 3.şahısların malı birlikte elinde bulundurmaları halinde dahi mal borçlunun elinde addolunur. Bu karinenin varlığını kabul etmek için borçlunun haciz yapılan adresle ilişkisinin kesin olarak saptanması gerekir. (haciz mahallinde borçlunun bulunması, tebligat adresi olması ya da takibe konu senette yazılı adreste haciz yapılması gibi.)
 Trafik sicilinde haiz şerhi bulunmayan aracı noter sözleşmesiyle satın alan kişi iyi niyetlidir.
İSTİHKAK İDDİASININ İSPATI
 İstihkak iddiasının ispatında iki önemli karine mevcuttur:
 Birlikte oturulan yerdeki eşyadan niteliği itibarıyla kadına, erkeğe veya çocuklara ait olanlar bu kişilere ait sayılır.
 Malı elinde bulunduran kişiler malik olarak kabul edilirler. (borçlu ile birlikte elinde bulundurması halinde borçlunun olduğu kabul edilir.)
Üçüncü kişilerde haczedilen mallarda
 Borçluya ait olduğu bildirilen mallar, başka bir kişinin zilyetliğinde ise, icra müdürü yine de haczi uygular.
 Ancak, alacaklıya 7 gün içinde üçüncü kişiye karşı istihkak davası açması için süre verir. (İİK.88/2 – 99)
Dava açılmazsa haciz kalkar.
3.Kişi istihkak davası açması
 3.kişi süresinde istihkak davası açarsa, bu dava sonuçlanıncaya kadar haczedilen malın satışı yapılamaz. Bu davada hacizli malın borçluya ait olduğunu ispat etmesi gereken alacaklıdır.
 3.kişinin istihkak iddiasının reddi kararının temyizi hükmün icrasını durdurmaz. İcranın durdurulması İİK.36.md. çerçevesinde mümkündür.


Sedat Baysal
Aydın İcra Müdürü
Bu makaleden kısa alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir :

"Haciz - İstihkak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Sedat Baysal'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.

Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.


[Yazıcıya Gönderin] [Bilgisayarınıza İndirin][Arkadaşa Gönderin] [Yazarla İletişim]
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
» Makale Bilgileri
Tarih
20-11-2017 - 08:14
(2310 gün önce)
Yeni Makale Gönderin!
Değerlendirme
Henüz hiç değerlendirilmedi.
Okuyucu
3571
Bu Makaleyi Şu An Okuyanlar (1) :  
* Son okunma 1 saat 44 dakika 23 saniye önce.
* Ortalama Günde 1,55 okuyucu.
* Karakter Sayısı : 10338, Kelime Sayısı : 1124, Boyut : 10,10 Kb.
* 1 kez arkadaşa gönderildi.
* Henüz yazarla iletişime geçen okuyucu yok.
* Makale No : 2003
Yorumlar : 0
Bu makaleye henüz okuyucu yorumu eklenmedi. İlk siz yorumlayın!
Makalelerde Arayın
» Çok Tartışılan Makaleler
» En Beğenilen Makaleler
» Çok Okunan Makaleler
» En Yeni Makaleler
THS Sunucusu bu sayfayı 0,03059101 saniyede 14 sorgu ile oluşturdu.

Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir.