Bilgi  [HMK. 45] Madde Gerekçesi
Bu madde, 1086 sayılı Kanunun 37 nci maddesi hükmünü kısmen karşılamaktadır. Maddenin birinci fıkrasında, hâkimin yasaklılığına ve reddine ilişkin sebeplerin zabıt kâtibi bakımından da yasaklılık ve ret sebebi olduğu kabul edilmiş, ret talebini, zabıt kâtibinin görev yaptığı mahkemenin inceleyeceği ve kararın kesin olduğu belirtilmiştir. İkinci fıkrada, hâkimin yasaklılığına ilişkin kurallara paralellik sağlanması amacı güdülmüştür. Maddenin üçüncü fıkrasında, aynı işte, zabıt kâtibinin...

 Bilgi  [HMK. 44] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanuna 2494 sayılı Kanunla eklenen, 36/A ve 36/B maddelerinin kısmen karşılığıdır. Bölge adliye mahkemelerinin kurulması sebebiyle, temyiz yolu, sadece bu mahkemelerde görev yapan hâkimlerin reddi talepleri konusundaki kararlara karşı mümkün olacağından, buna uygun bir düzenleme yapılmıştır. Bölge adliye mahkemelerinde görülen ve esas hüküm bakımından temyiz yolu kapalı olan dava ve işlerde, hâkimin reddi isteminin incelenmesine ilişkin kararlara karşı temyiz yoluna gidilemey...

 Bilgi  [HMK. 43] Madde Gerekçesi
Esas hüküm bakımından istinaf yolu kapalı bulunan dava ve işlerde, hâkimin reddi talebiyle ilgili merci kararlarının, kesin olması ilkesi benimsenmiştir. Esas hüküm bakımından istinaf yolu açık bulunan dava ve işlerde ise ilk derece mahkemesi hâkimleri hakkındaki ret talepleriyle ilgili kararlara karşı, sadece istinaf yolu kabul edilmiştir. Hâkimin reddi konusundaki kararın kesinleşmesinden sonra, ret sebebinin doğduğu tarihten itibaren reddedilen hâkimce yapılmış olan ve ret talebinde b...

 Bilgi  [HMK. 42] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun 36 ncı maddesini karşılamaktadır. Bu düzenlemenin dört ve altıncı fıkraları yeni hükümler içermektedir. Maddenin birinci fıkrasında işin niteliği icabı hâkimin reddi talebine ilişkin kararların, duruşma yapılmaksızın da verilebileceği açıklanmıştır. İkinci fıkrada ise ret talebi üzerine, işe bakan hâkimin hangi işlemleri yapabileceği düzenlenmiştir. Üçüncü fıkrada, ret talebinin merci tarafından reddedilmesi üzerine, engel bulunmadığı anlaşılacağından hâki...

 Bilgi  [HMK. 41] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 35 inci maddesi hükmü, kural olarak korunmuş ve dil bakımından yapılan sadeleştirme yanında, ilk derece mahkemesince verilen ret talebinin geri çevrilmesi kararına karşı istinaf yoluna, bölge adliye mahkemesinin bu yoldaki kararına karşı ise temyiz yoluna, ancak nihaî kararla birlikte başvurulabileceği düzenlenmiştir.

 Bilgi  [HMK. 40] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin kısmen karşılığıdır. Söz konusu maddede “Vekilin, hâkimin reddi isteminde bulunabilmesi bu konudaki yetkisinin vekâletnamede belirtilmiş olması” koşuluna bağlayan hüküm, bu Tasarıya alınmamıştır. Çünkü “Davaya vekâlette özel yetki verilmesini gerektiren hâller” kenar başlıklı 79 uncu maddede, hâkimin reddi için vekilin özel yetkisi olması gerektiği gösterilmiş olduğundan, böylece tekrardan kaçınılmıştır. Dördüncü fıkrada bölge adliye mahkemesi...

 Bilgi  [HMK. 39] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 2494 sayılı Kanunla değiştirilen 32 nci maddesindeki düzenleme gerekçesiyle birlikte benimsenmiş, dili sadeleştirilerek aynen alınmıştır.

 Bilgi  [HMK. 38] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde yer alan, hâkimin reddi usulünü düzenlemektedir. 1086 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesi, üçüncü fıkra olarak düzenlenmiştir. 1086 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin beşinci fıkrasında bulunan, ret sebebinin yazılı delile dayanmaması hâlinde, merciin talebi reddetmekte veya gösterilen tanıkları dinleyerek bir karar vermekte serbest olduğuna ilişkin hüküm, bu düzenlemeye alınmamıştır. Çünkü, hâkimin reddi sebeplerinin i...

 Bilgi  [HMK. 37] Madde Gerekçesi
Maddede yer alan düzenleme, 1086 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının dili sadeleştirilerek aynen tekrarından ibarettir. 1086 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan kural ise bu düzenlemeye alınmamıştır. Ret sebepleri hâkimin şahsında gerçekleşmişse, hâkim bu inancı taşıyorsa, tarafların her ikisi de muvafakat etsin yahut etmesin, hâkim, yine kendi kendisini reddedebilir. Çünkü kendi kendini ret yetkisi hâkime tanınmış olan yetkilerden birisi konumundadı...

 Bilgi  [HMK. 36] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin yeniden düzenlenmiş hâlidir. Birinci cümlede, genel ret sebebi olarak, 29 uncu maddenin birinci fıkrasının altıncı bendindeki durum kabul edilmiş ve diğer hâller örnek olarak sayılmıştır.

 Bilgi  [HMK. 35] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine tekabül etmektedir. Dili sadeleştirilerek yeniden düzenlenmiştir. Hâkimin yasaklılık sebeplerinin kamu düzenine ilişkin olması sebebiyle, bu konuda tarafların anlaşmalarına imkân tanınmamasının daha uygun olacağı düşünülmüştür. Bu sebeple, 1086 sayılı Kanunda yer alan, hakkında yasaklılık sebebi bulunan hâkimin, ancak iki tarafın açık ve yazılı muvafakatleri ile davaya bakabileceğine ilişkin hüküm metne alınmamıştır.

 Bilgi  [HMK. 34] Madde Gerekçesi
Hâkimin davaya bakmaktan yasaklı olduğu hâllere ilişkin 1086 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin dili sadeleştirilmiş, yasaklılık hâllerinden her biri ayrı bir bentte düzenlenmiştir. Ancak, 28 inci maddenin (2) numaralı bendinde mevcut olan kan ve kayın hısımları arasındaki derece farkı kaldırılarak her iki hısımlık bakımından da üçüncü derece dahil olmak üzere yasaklılık getirilmiştir. Yine maddenin, (4) numaralı bendinde yer alan hüküm, hâkimlerin görevleri gereği yapamayacağı işlerle ilgili ...

 Bilgi  [HMK. 33] Madde Gerekçesi
Maddedeki “Türk hukuku” terimi, kanunların yanı sıra mevzuat ile örf ve adet hukukunu ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin taraf olduğu uluslararası sözleşmeleri de kapsamaktadır. 1086 sayılı Kanunun 76 ncı maddesinin birinci cümlesi sadeleştirilerek alınmıştır. 76 ncı maddenin ikinci ve üçüncü cümlelerinde, yabancı hukukun uygulanmasına ilişkin hükümler de bulunmaktaydı. Ancak, 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda bu konu açıkça düzenlenmiş olduğundan, bu hususl...

 Bilgi  [HMK. 31] Madde Gerekçesi
Hâkimin, uyuşmazlığın aydınlatılması bakımından neler yapabileceğinin hüküm altına alındığı bu madde, 1086 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarını karşılamaktadır. 75 inci maddede, “iki tarafın iddiaları hududu dahilinde olmak üzere” şeklinde ifade edilen husus “uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda” ibaresi kullanılarak ifade edilmiştir. Bu düzenlemeye göre, hâkimin ancak bu hâllerde, taraflardan açıklama isteme, soru sorma ve delil göstermele...

 Bilgi  [HMK. 30] Madde Gerekçesi
Madde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesindeki adil yargılanma hakkı ile doğrudan ilgilidir. 1086 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin sadeleştirilmiş şekli olan bu düzenleme ile, yargılamanın gecikmeye meydan vermeden, düzenli ve en az masrafla yapılması amaçlanmıştır. Ayrıca, yargılamanın safhaları olan “tahkikat ve muhakeme” yerine “yargılama” terimi kullanılmıştır. Yargılamanın uzaması hâlinde kişilerin, hukukî korunma mekanizmasının işlevini yerine getirdiğine ve hukuk düzenin...

 Bilgi  [HMK. 29] Madde Gerekçesi
Bu maddenin birinci fıkrasında dürüstlük kuralı, ikinci fıkrasında ise doğruyu söyleme yükümlülüğü getirilmiştir ki bunlar “taraf hâkimiyeti”nin sınırları olarak görülmektedir. Maddenin ilk fıkrası, Türk Medenî Kanunundaki “dürüstlük kuralı”nın medenî usul kanunundaki görünümüdür. Mukayeseli hukukta da dürüstlük kuralına, medenî usul kanunlarında yer verilmektedir. Bu kural, taraf usul işlemleri alanında etkisini gösterecektir. Söz konusu kurala aykırı olması hâlinde işlemin hukukî sonuç doğ...

 Bilgi  [HMK. 28] Madde Gerekçesi
Maddede kural olarak, yargılama işleminin alenî olduğu vurgulanmaktadır. Yapılan düzenlemede Anayasanın 141 inci maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesindeki unsurlar da dikkate alınmış ve “açık duruşma” ibaresi yerine, “alenî duruşma, gizli duruşma ya da gizlilik” kavramı, kurumu ifade için daha uygun görülmüştür. Maddenin birinci fıkrası, alenîlik prensibinin kapsamını belirlemekte, bunun, kararların bildirimini de kapsadığını ifade etmektedir. Bazı hâllerde, temel hakla...

 Bilgi  [HMK. 27] Madde Gerekçesi
Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36 ncı maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Zira, insan onurunun yargılamadaki zorunlu bir sonucu olarak, yargılama süjelerinin, yargılamada şeklen yer almaları dışında, tam olarak bilgi sahibi olmaları, kendilerini ilgilendiren yargılama konusunda açıklama ve ispat haklarını tam ve eşit olarak kullanmaları ve yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate alarak gereği gibi d...

 Bilgi  [HMK. 26] Madde Gerekçesi
Madde, 1086 sayılı Kanunun tek fıkradan ibaret olan 74 üncü maddesini karşılamaktadır. 1086 sayılı Kanunun bu maddesinde yer alan “Türk Medenî Kanunu ile muayyen hükümler mahfuz olmak üzere" ibaresi, ikinci fıkrada "Hâkimin, tarafların talebi ile bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır” şeklinde daha genel bir ifadeyle düzenlenmiştir. Bu madde ile 29 uncu maddede düzenlenen medenî yargılama için asıl olan, tasarruf ilkesinin bir açılımı yapılmış olmaktadır.

 Bilgi  [HMK. 25] Madde Gerekçesi
Maddede, dava malzemesi olan vakıaların, taraflarca getirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Maddenin birinci fıkrası, 1086 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin birinci fıkrasını karşılamaktadır. İkinci fıkra ise yeni bir hüküm olup, delillerin toplanması bakımından genel kuralı ifade etmektedir. Maddede, 1086 sayılı Kanunun 75 inci maddesindeki “hatırlatacak hâllerde dahi bulunamaz” ibaresi muhafaza edilmiştir. Bununla yasaklanan husus, somut bir olaya, vakıaya işaret edilmesi, vakıa getir...

 Bilgi  [HMK. 24] Madde Gerekçesi
Maddeyle, hâkimin bir davaya ancak, taraflardan birinin talebi üzerine bakabileceği, tarafın da bir davayı açmak, takip etmek ve sona erdirmekte serbest olduğu hususu düzenlenmiştir. Bu husus medeni usul hukukunda “tasarruf ilkesi” olarak bilinmektedir. Bu ilke, 1086 sayılı Kanunun 72 ve 79 uncu maddelerinde yer almış iken, bu maddede birinci ve ikinci fıkralar olarak düzenlenmiştir. Maddenin üçüncü fıkrasıyla, özel hukuktaki hukukî ilişkilerde var olan irade serbestisinin, dava açılmakla ...

 Bilgi  [HMK. 23] Madde Gerekçesi
Yargı yeri belirlemesinin usulü ve bölge adliye mahkemesinin yahut Yargıtayın göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararın etkisi ve sonucu düzenlenmiştir. Buna göre, yargı yeri belirlenmesi, bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafından dosya üzerinden yapılabileceği gibi, gerekli görülürse, duruşma yapılarak incelenmesi de mümkündür. İkinci fıkraya göre, bölge adliye mahkemesince ilk derece mahkemeleri için, bölge adliye mahkemeleri için de Yargıtay tarafından verilen yargı ye...

 Bilgi  [HMK. 22] Madde Gerekçesi
Bu maddede, yargı yeri belirlemesinin, hangi hâllerde nerede yapılacağı düzenlenmiştir. Görevli ve yetkili mahkeme, bir davaya herhangi bir engel nedeniyle bakamazsa yahut iki mahkemenin yargısal sınırlarının belirlenmesinde tereddüt hâlinde, yargı yerinin belirlenmesi amacıyla, ilk derece mahkemeleri için, bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için de, Yargıtaya başvurulacaktır. Yine aynı şekilde, iki mahkemenin görevsizlik veya kesin yetki hâlinde yetkisizlik kararı ver...

 Bilgi  [HMK. 21] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde düzenlenen, merci tayinine ilişkin hüküm, yeniden düzenlenmiştir. Bu kapsamda, daha önce hükümde merci tayini nedeni olarak belirtilip de fiilen işlerlik kazanamayan nedenler, hükümden çıkarılmış, ifade sadeleştirilmiş ve daha anlaşılır hâle getirilmiştir. Birinci fıkranın (a) bendinde, davaya bakmakla görevli veya yetkili mahkemenin, davaya bakmasına herhangi bir engel çıkması hâli düzenlenmiştir. Burada, engelin fiilî veya hukukî olması ayırımına gidi...

 Bilgi  [HMK. 20] Madde Gerekçesi
Tasarıdaki düzenlemede "on beş gün" olarak belirlenen süre; "iki hafta" olarak yasalaşmıştır. Madde Gerekçesi: Bilindiği gibi, görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler, 1086 sayılı Kanunun 193 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemede, sözü geçen Kanunun sisteminden kısmen ayrılınmıştır. Maddenin birinci fıkrasına göre, davanın açıldığı mahkeme, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verirse, bu karar (kanun yoluna tâbi olmadığı için) kesinse bu tarihten, süresi iç...

 Bilgi  [HMK. 19] Madde Gerekçesi
Yetki itirazının ne zaman ve nasıl ileri sürüleceği, yetkinin kesin olduğu ve kesin olmadığı hâller ayırımı yapılarak düzenlenmiştir. Birinci fıkraya göre, kesin yetkinin söz konusu olduğu hâllerde, mahkeme, bu husus bir dava şartı olarak kabul edildiğinden, yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar, her zaman kendiliğinden araştıracaktır. Taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu, yine davanın sona ermesine kadar, her zaman ileri sürebileceklerdir. Esasen maddenin birinci fıkrasında yer...

 Bilgi  [HMK. 18] Madde Gerekçesi
Taraflarca yapılan yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için gerekli şartlar düzenlenmiştir. Birinci fıkraya göre, yetki sözleşmesi ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda yapılabilir. Örneğin ayrılık, boşanma gibi kesin yetki hâllerinde, yetki sözleşmesi yapılamaz. Yetki sözleşmesinin caiz olduğu hâllerde, sözleşmenin geçerli olarak yapılabilmesi için, yazılı olarak yapılması, uyuşmazlığın belli veya belirlenebilir nitelikte olması, yetkili kılınan mahkeme...

 Bilgi  [HMK. 17] Madde Gerekçesi
Yetki sözleşmesine ilişkin olarak yapılan düzenlemede, tacirler veya kamu tüzel kişileri ile diğer kişiler, yetki sözleşmesi yapmak açısından, birbirinden ayırt edilmiştir. Tacirler veya kamu tüzel kişileri kendi aralarındaki hukukî ilişkilerde her ikisi de hukuken eşit konumda sayılabilirler. Buna karşılık, tacirler veya kamu tüzel kişileri, diğer bir gerçek kişiye göre, daha güçlü konumda bulunmaktadırlar. Daha zayıf konumda olan kimselerin daha güçlü olan tacir veya kamu tüzel kişilerine karş...

 Bilgi  [HMK. 15] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinde yer alan, sigorta sözleşmelerinden doğan tazminat davalarına ilişkin yetki kuralı, Türk Ticaret Kanununda yer alan sigorta sözleşmelerindeki yeni düzenlemeye paralel olarak yeniden kaleme alınmıştır. Bu kapsamda, “sigorta mukavelesinden mütevellit tazminat dâvası” ifadesi yerine, “zarar sigortalarından doğan davalar” denilerek, yetki kuralının sigorta sözleşmesinden doğan sadece tazminat davası değil, diğer davaları da içine alması sağlanmıştır. Ayrıca, bir...

 Bilgi  [HMK. 14] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde yer alan şubenin işlemlerinden dolayı merkeze karşı açılacak davalarda, merkezin bulunduğu yer dışında, şubenin bulunduğu yerde de dava açılabileceğine ilişkin kurala bu düzenlemede de yer verilmiştir. Buna göre, bir merkeze bağlı olan şube ile işlem yapan kişi, şube ile yapılan işlemden dolayı merkeze karşı dava açması gerekirse, bu davayı merkezin bulunduğu yerde açabileceği gibi, ayrıca şube ile işlem yapan kişiye kolaylık olmak üzere, şubenin bulunduğu y...

 Bilgi  [HMK. 13] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde yer alan karşılık davaya ilişkin yetki kuralına, bu maddede yer verilmiştir. Buna göre, asıl dava için yetkili olan mahkeme, karşılık dava için de yetkilidir. Ancak, karşılık dava için kanunda kesin yetkili mahkeme belirlenmişse, bu takdirde, karşılık dava, asıl davanın açıldığı mahkemede değil, kesin yetkili mahkemede açılacaktır.

 Bilgi  [HMK. 12] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde yer alan taşınmazlara ilişkin yetki kuralı, günümüz Türkçesine uyarlanıp, kısaltılarak yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, bir taşınmaz üzerindeki aynî hakka ilişkin dava ve işlerle, taşınmazın zilyetliğine veya Türk Medenî Kanununda düzenlenen hapis hakkından farklı olarak, taşınmazın her türlü alıkoyma hakkına ilişkin dava ve işler, taşınmazın bulunduğu yerde açılacaktır. Hükümde, bu tür dava ve işler için, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkisinin ...

 Bilgi  [HMK. 11] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde yer alan, ölen kimsenin, ölümünden önceki son yerleşim yeri mahkemesinin yetkisini düzenleyen yetki kuralı esas olarak aynen kabul edilmiştir. Ancak, birinci fıkrada, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesinin yetkisinin, burada belirtilen davalar için kesin yetkili olduğu açıkça belirtilmiştir. Birinci fıkranın (a) bendine, 1086 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (1) numaralı bendinde yer almamakla beraber, bu kapsamda yer alması gereken ölüme bağl...

 Bilgi  [HMK. 10] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan sözleşmelere ilişkin yetki kuralında, davalının veya vekilinin dava tarihinde orada bulunması hâlinde, sözleşmenin kurulduğu yerde de dava açılmasına imkân verilmekte idi. Ancak, bu yetki kuralının işlerlik kazanabilmesi için dava açılmadan önce, davalı ya da vekilinin sözleşmenin kurulduğu yerde bulunduğunu araştırıp tespit etmek zorunluluğu vardı. Bu durumu tespit etmek de, davacı açısından oldukça zordur. O nedenle, sözleşmenin yapıldığı yer mah...

 Bilgi  [HMK. 9] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ve 16 ncı madde hükümleri birlikte değerlendirilmiştir. Türkiye’de, yerleşim yeri olmayanlar hakkında açılacak davalar için, mutad meskenlerinin bulunduğu yer mahkemesi, genel yetkili mahkeme olarak kabul edilmiştir. Ancak, diğer özel yetki kurallarına göre yetkili olabilen mahkeme varsa, onların yetkisi devam etmek kaydıyla, belirli bir malvarlığına ilişkin dava, o malvarlığı unsurunun bulunduğu yerde de açılabilecektir. B...

 Bilgi  [HMK. 8] Madde Gerekçesi
Bu maddede, 1086 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde yer alan yetki kuralında gösterilen, örneklerin bir kısmı çıkartılmış, düşünce aynen muhafaza edilmiştir. Meşguliyetlerine göre bulundukları yerde uzunca bir süre oturan, memur, işçi, öğrenci, asker gibi bir yerde geçici olarak bulunanlara karşı, açılacak, alacak veya taşınır mallara ilişkin davalar, bulundukları yerde de görülebilecektir. Bu yetki kuralına, yerleşim yeri ile yakın ilişkili olduğu için, yerleşim yerine ilişkin yetki kuralları...

 Bilgi  [HMK. 7] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası hükmü ayrı bir madde hâlinde düzenlenmiş; birden fazla davalı varsa, davanın bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği esası burada da kabul edilmiştir. Ancak, birden fazla davalı hakkında dava açılmak istendiğinde, dava sebebine göre davalıların tümü hakkında, kanunda ortak yetkili bir mahkeme belirtilmişse, davanın, davalılardan birinin yerleşim yerinde değil, ortak yetkili mahkemede açılması gerekmektedir. Ayrıca, “…davaya,...

 Bilgi  [HMK. 6] Madde Gerekçesi
1086 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında olduğu gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesi, genel yetkili mahkeme olarak kabul edilmiştir. Türk Medenî Kanununun 19 uncu maddesindeki düzenlemeye paralel olarak, kavram birliğini gerçekleştirmek amacıyla, “ikametgâh” yerine “yerleşim yeri” kavramı kullanılmıştır. Hükümde, gerçek kişiler dışında, tüzel kişi ifadesine yer verilerek, “yerleşim yeri” kavramının her ikisi için de geçerli olduğu, belirtilmek istenmiştir. Ayrıca, davalının, d...

 Bilgi  [HMK. 5] Madde Gerekçesi
Medenî yargılama alanında görev yapan mahkemelerin yetkisi, Anayasanın 142 nci maddesine uygun olarak, bu Kanunla düzenlenmiştir. Diğer taraftan, 1086 sayılı Kanun dışında, özel kanunlardaki yetkiye ilişkin kurallar, kesin yetki kuralı olarak öngörülmediği takdirde genel yetki kuralı ile beraber seçimlik bir yetki kuralı oluşturacaktır. Bu sebeple özel kanunlardaki yetkiye ilişkin hükümler saklı tutulmuştur. Maddedeki “diğer kanunlar” terimi Anayasa ile uluslararası antlaşmaları da kapsar şek...

 Bilgi  [HMK. 1] Madde Gerekçesi
Anayasanın 142 nci maddesi uyarınca mahkemelerin görevleri ancak kanunla tayin edilebilir; idare, düzenleyici idarî işlemleri aracılığıyla göreve yönelik herhangi bir belirleme yapamaz. Maddenin birinci cümlesinde yer alan düzenlemede, anılan Anayasa kuralı yasal plânda bir kez daha ifade edilmiştir. Şüphesiz, kanunla yapılacak olan göreve ilişkin belirlemenin, Anayasanın 37 nci maddesinde güvence altına alınmış bulunan tabiî hâkim ilkesine de uygunluk arz etmesi gerekir. Yine bu yasal düz...

 İçtihat  [EskiBK. 49] Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 1983/4-746, Karar: 1985/605

Dava, komşu taşınmazda yapılan hafriyat ve bina inşaatı esnasında davacılara ait binanın çökmesi sonucu davacıların eşyalarının zarar görmesinden mütevellit manevi tazminat talebine ilişkindir. BK m.49 düzenlemesi kişilik hakkına saldırı nedeniyle manevi tazminat talebine ilişkindir. Kişinin malvarlığı değerlerinin, kişilik hakkı içinde yasayla korunan bir yanı olması için; zarar gören eşyalar arasında yerine konması mümkün olmayan ve davacılar için manevi değeri olduğu tartışmasız şeylerin b...

 İçtihat  [EskiBK. 49] Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, Esas: 1986/4270, Karar: 1986/5265

İhtiyati hacizde, bilerek veya ağır kusurlu olarak, dayanağı olan olay yanlış biçimde mahkemeye gösterilir ise; hak kötüye kullanılmış olacağından eylem hukuka aykırı olur. Bu durumda Borçlar Kanununun 49. maddesi uyarınca manevi giderim istenebilir. İcra takibinde borçlu olmayan davacının ikame ettiği davada, ağır zarardan bahsedilebilir ise de ağır kusur söz konusu olmadığından manevi tazminat talebinin reddi gerekir.

 İçtihat  [İİK. 114] T.C. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2001/17644 Esas, 2001/18046 Karar

Cebri icra yolu ile taşınır veya taşınmaz satışlarında, ilanın ne şekilde yapılacağı İİK md. 114'e göre ilgililerin çıkarlarına uygun olarak yapılması gerekir. Satış; satılacak şeyin türüne göre tirajı yüksek ulusal gazetelerde dahi ilan edilmelidir.

 İçtihat  [İİK. 15] T.C. Yargıtay Hukuk Genel kurulu 2004/12-336 Esas 2004/338 Karar

Borçlu aleyhine başlatılan takip henüz kesinleşmemiş ise diğer bir deyimle borçluya İcra ve İflas Kanunu ve Yönetmeliği hükümleri uyarınca ödeme emri çıkardıktan sonra borçlu, henüz ödeme emrini tebellüğ etmeden önce borcunu icra dairesine gelip yatırırsa bu aşamada harç ödeme mükellefiyetinden de kurtulmuş olur.

 İçtihat  [İİK. 36] Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 1982/3670 Esas 1982/3837 Karar

İcra takibine konu edilmiş bir ilamı temyiz eden taraf; İcra ve İflas Kanunu'nun 36. maddesine göre icranın geri bırakılmasını talep etmişse (takip masrafları eklenmeksizin) ilamdaki miktar kadar teminat getirmelidir.

 İçtihat  [BK. 231] Yargıtay 19. HD. 2007/11897 E.- 2008/1114 K.

Ayıba karşı tekeffül hükümlerine dayanan ticari satışlarla ilgili davalarda TTK. ilgili hükümlerinde öngörülen zamanaşımı süresi 6 ay ise de; a)Satılanın daha uzun bir süre garanti kapsamına alınması durumlarında garanti süresi sonuna kadar dava açılabilir. b)BK.207/son (Yeni BK.231) uyarınca, satıcı, alıcıyı iğfal etmiş(Aldatmada bulunmuş/kandırmış/yanıltacak bir iş yapmış)ise, yasada öngörülen zamanaşımından yararlanamaz. Bu durumda mahkemece, dava konusu aracın garanti belgesi getirti...

 İçtihat  [İşK. Geçici Madde 6] Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2003/1356 Esas, 2003/5025 Karar

Merciice; fesih tarihinden itibaren takip tarihine kadar birer yıllık devreler halinde kamu bankalarından takip konusu alacak belirtilerek, bir yıllık mevduata fiilen uygulanan en yüksek faiz oranı sorulup, bu bankalardan gelecek cevaba göre takipte istenebilecek faiz oranı ve dolayısıyla faiz miktarı tespit edildikten sonra oluşacak duruma göre bir karar vermek gerekirken, Merciice,Merkez Bankasından gelen ve fiilen uygulanan en yüksek faiz oranı değil, uygulanabilecek en yüksek faiz oranı (tav...

 İçtihat  [İİK. 58] Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Esas: 2006/21782, Karar: 2006/24761

Takip talepnamesine ekli vekaletnamede alacaklı asilin açık adresi mevcut olduğundan; borçlunun çıkarlarını zarara uğratan bir durum söz konusu olmamakla bu husus, takibin ve icra emrinin iptalini gerektirmez. Takip talebinde ve icra emrinde faizin başlangıç tarihi ve oranının gösterilmemiş olması icra emrinin iptalini gerektirmez. Takipte talep edilen faiz oranının veya islemiş faizinin fazla olduğunun tespit edilmesi halinde, icra emrinin düzeltilmesi gerekip, icra emrinin tamamen iptal...

 Ekli Dosya  [İİK. 15] Tahsil Harcı Alınmaması - Talep Örneği

Ekli Dosya

 İçtihat  [TTK. 1268] Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2004/6510, Karar: 2005/3221

Dava, yangın nedeniyle meydana gelen zararın, sigorta şirketi tarafından tazmin edilmemesi sebebiyle ikame olunmuştur. Sigorta şirketinin zamanaşımı def'i, yerel mahkemece, ceza zamanaşımının dolmasından önce dava ikame edildiği gerekçesi ile reddedilmiştir. Hukuk davasında ceza zamanaşımı, haksız eylemin failine uygulanır. Eldeki dava sigorta ettiren ile sigortacı arasındadır ve TTK m.1268 uyarınca 2 yıllık zamanaşımına tabidir. Yalnız somut olayda davalı sigorta şirketi 2 yıllık zamanaşı...

 İçtihat  [MülgaHUMK. 388] Yargıtay 2.Hukuk Dairesi, 2009/21460 E., 2011/518 K.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 381/2 maddesi uyarınca kararın tefhimi en az 388.maddede belirtilen hüküm sonucunun duruşmada tutanağa geçirilerek okunması sureti ile olur.Bu durumda gerekçeli kararın,tefhim edilen karar yanlış da olsa buna uygun düzenlenmesi gerekmektedir

 İçtihat  [İİK. 4] Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E:1997/12-637 K:1997/807

İcra dosyasında vekaletname bulunması halinde mercii dosyasında vekaletname bulunması zorunlu değildir.

 İçtihat  [İİK. 36] Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 1978/8210 Esas 1978/8204 Karar

İcra ve İflas Kanunu'nun 36. maddesinde açıklandığı gibi ilamı temyiz eden borçlu hükmolunan paranın takabül ettiği miktar kadar teminat göstermeğe mecburdur. Maddede ayrıca takip vekalet ücretinin ve alacaklıya ait olan tahsil harcının depo edileceğine dair bir kayıt bulunmadığı halde memurlukça depo edilmesine karar verilmesi isabetsizdir.

 Ses Dosyası  [HMK. 102] HMK. 102 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 101] HMK. 101 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 100] HMK. 100 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 99] HMK. 99 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 98] HMK. 98 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 97] HMK. 97 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 96] HMK. 96 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 95] HMK. 95 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 94] HMK. 94 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 93] HMK. 93 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 92] HMK. 92 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 91] HMK. 91 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 90] HMK. 90 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 89] HMK. 89 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 88] HMK. 88 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 87] HMK. 87 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 86] HMK. 86 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 85] HMK. 85 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 84] HMK. 84 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 83] HMK. 83 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 82] HMK. 82 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 81] HMK. 81 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 80] HMK. 80 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 79] HMK. 79 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 78] HMK. 78 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 77] HMK. 77 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 76] HMK. 76 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 75] HMK. 75 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 74] HMK. 74 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 73] HMK. 73 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 72] HMK. 72 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 71] HMK. 71 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 70] HMK. 70 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 69] HMK. 69 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 68] HMK. 68 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 67] HMK. 67 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 66] HMK. 66 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 65] HMK. 65 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 64] HMK. 64 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 63] HMK. 63 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 62] HMK. 62 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 61] HMK. 61 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 60] HMK. 60 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 59] HMK. 59 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 58] HMK. 58 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 57] HMK. 57 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası

 Ses Dosyası  [HMK. 56] HMK. 56 Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası