Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2012/8164, Karar: 2012/12749

Davacı, davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı itirazın iptali davası olduğunu ileri sürmüş ise de, dava ve icra takibine konu çekte davalı çekin keşidecisi, davacı ise lehdarı olduğuna göre taraflar arasında temel ilişki vardır. O halde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ispat yükünün davalıya ait olduğu gerekçesiyle davanın kabul edilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 2012/19-1098, Karar: 2013/400

Taraflar arasındaki uyuşmazlık; süresi içinde ibraz edilmeyen çeke dayalı olarak davacı hamil banka tarafından TTK m.644 uyarınca sebepsiz zenginleşme sebebiyle açılan davada, dava açma süresinin başlangıcı tarihidir. Davaya konu çek 30.5.2008 keşide tarihli olup, 10 günlük ibraz süresi 9.6.2008 tarihinde sona ermektedir. Bu tarihten itibaren TTK m.726'da öngörülen 6 aylık zamanaşımı süresi uygulandığında 9.12.2008 tarihi itibariyle çek zamanaşımına uğramaktadır. Bu tarihten itibaren TTK m.64...

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2011/15715, Karar: 2012/6489

Bono keşidecisi tarafından zamanaşımına uğramış bono hakkında ikame olunan menfi tespit davasında keşidecinin, TTK m.644 çerçevesinde sebepsiz zenginleşmediğini ispatı gerekir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 2006/12-61, Karar: 2006/59

TTK m.644 mucibince ikame edilen sebepsiz zenginleşmeye dayalı tahsil davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 33/a-2 maddesinde öngörülen (icranın geri bırakılması kararının kesinleştiğinin alacaklıya tebliğinden sonra zamanaşımının vaki olmadığını ispat sadedinde ve 7 gün içinde genel mahkemelerde açılan) dava niteliğinde değildir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2002/2756, Karar: 2002/6224

Dava, TTK m.644'e dayalı olarak açılmış bulunan sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak davasıdır. TTK m.644'e dayalı davalarda sebepsiz zenginleşmenin vaki olduğu tarihten itibaren temerrüt faizine hükmedilmesi gerekir. Dava konusu kambiyo senedi, çek niteliğinde olduğuna göre, sebepsiz zenginleşmenin oluştuğu tarih, şayet çek ibraz edilmiş ise ibraz günü, ibraz edilmemiş ise ibrazı gereken son gün olarak kabul edilmelidir. Olayda çekin bankaya ibraz tarihi, çek üzerindeki takas odasına ve...

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2004/2938, Karar: 2004/12295

Davacı hamil, davalı keşideciden TTK m.644'te düzenlenen sebepsiz zenginleşme ilkelerine mesnetle alacak talebinde bulunmuştur. Dava konusu kambiyo senetleri çek niteliğinde olduğuna göre, sebepsiz zenginleşmenin oluştuğu tarih, şayet çekler ibraz edilmiş ise ibraz günü, ibraz edilmemiş ise ibrazı gereken son gün olarak kabul edilmelidir. Somut olayda çekler bankaya ibraz edilmiş olduğundan mahkemece, düzenleme tarihi esas alınarak TTK m.708 uyarınca hesaplanacak, ibraz süresinin sona e...

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2007/4034, Karar: 2007/7947

TTK m.644'te düzenlenen sebepsiz zenginleşmeye mesnetle ikame edilen davada davacı, yargılama sırasında davasını ıslah ederek ıslah dilekçesinde temel ilişkiye dayandığını, aradaki ilişkinin ödünç ilişkisi olduğunu belirterek davasını da alacak davasına dönüştürmüşse; ıslah da gözetilerek, davanın bu şartlar altında temel ilişkiye göre değerlendirilmesi ve zamanaşımının da BK m.125'te öngörülen 10 yıl olduğunun kabulü ile; bu ahvalde karar verilmesi gerekir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas: 2008/8894, Karar: 2010/83

TTK m. 644'e mesnetle açılan davalarda ispat yükü; sebepsiz olarak zenginleşmediğini veya çek bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideci davalıya aittir. Keşideci, ancak bu ispat yükümlülüğünü yerine getirdiği takdirde, sorumluluktan kurtulabilir.

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2009/11792, Karar: 2010/7221

Senetlerin protesto edilmemesi sebebiyle bonoya dayalı müracaat hakkı düşen hamil, alacağına dava yoluyla kavuşabilmek için, şartlarının varlığı durumuna göre, temel ilişkiye ya da TTK m.644'e dayanabilir. Hamil, lehdara karşı sebepsiz zenginleşmeye mesnetle itirazın iptali davası ikame edemez.

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2005/8811, Karar: 2006/5123

Çekin zamanaşımına uğraması halinde kambiyo hukukundan doğan haklar yitirilir. Böyle bir durumda arada temel ilişki varsa zamanaşımına uğramış çeke "yazılı delil başlangıcı" olarak dayanılabilir ve alacağın varlığı tanık dahil her türlü delille kanıtlanabilir. Arada temel ilişki bulunmaması halinde ise TTK m.644'te düzenlenmiş olan sebepsiz zenginleşme hükmüne dayanılarak talepte bulunulabilir.

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, Esas: 2004/6056, Karar: 2005/162

Zamanaşımına uğrayan çeke dayalı olarak hamil, keşideciye karşı TTK m.644 e mesnetle sebepsiz zenginleşme davası ve kendisine çeki ciro eden kişiye karşı da, aralarında temel ilişki olması halinde işbu temel ilişkiye mesnetle dava ikame edebilir. Bu durumda keşideci, sebepsiz zenginleşmediğini, davacı hamil de kendisine çeki ciro eden kişiden, aralarındaki temel ilişkiden kaynaklı olarak alacaklı olduğunu ispatla mükelleftir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 1999/19-1007, Karar: 1999/1004

Hamil, kendisi tarafından süresinde ibraz edilmeyen çeke mesnetle keşideciye karşı TTK m.644 e göre sebepsiz zenginleşme davası ikame edebilir. Keşideci tarafından, yargılama sırasında ileri sürülmeyip temyiz aşamasında bildirilen ve iddia olunan davaya konu çekin aradaki temel ilişkiye mesnetle teminat amaçlı verildiği hususu dikkate alınmaz.

YARGITAY 11.HD. 1983/5921E. 1984/327K.

Her ne kadar TTK.690. madde hükmü, TTK.644. maddeye atıfta bulunmamış ise de bu durumun kanun koyucu tarafından bilinçli olarak yapılan bir hareket değildir.Bu konuda kanunda bir boşluk olduğu kabul edilmiş ve MK.1/2 dairesinde kanun boşluğu Yargıtay tarafından doldurulmuştur. Neticeten, TTK.644. madde hükmünün bonolar için de uygulanabileceğinin kabul edilmesi gerektiği cihetiyle; TTK. 644. maddesi ile sebepsiz iktisap hükümlerine göre ayrıca 1 yıllık bir ek süre tanınmış olduğu ve 1 yıll...

09.11.2005 Tarihli Türk Ticaret Kanunu Tasarısı madde 732 ve Gerekçesi
B) Sebepsiz zenginleşme Madde 732 - (1) Zamanaşımı sebebiyle veya poliçeden doğan hakların korunması için gerekli olan işlemlerin yapılmasının ihmal edilmiş olması dolayısıyla, düzenleyenin veya kabul edenin poliçeden doğan yükümlülükleri düşmüş bile olsa, bunlar poliçenin hamiline karşı onun zararına zenginleşmiş olabilecekleri kadar borçlu kalırlar. (2) Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem, muhataba, yerleşim yerli bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve düzenleyen poliçeyi başka bir kişi vey...

Madde gereği; Kambiyo senetlerinde "zamanaşımı def'i" nin ileri sürülmesi halinde "alacaklı"; "temel ilişkiye" veya "sebepsiz zenginleşme" ye dayalı olarak talepte bulunabilmesine rağmen; adi senetlerde "zamanaşımı def'i"nin ileri sürülmesi halinde (818 S.K. m.140)"alacaklı"nın istemi zamanaşımı nedeniyle reddedilir ve söz konusu borç bu halde "tabii borç" haline gelir.

Sesli Okuma

Görme engelli meslektaşlarımız için ses dosyası