(Karar Tarihi : 30.12.2004)

Dava dilekçesinde 4.456.600.000 TL. alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içerisinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki tüm kağıtlar okunarak gereği düşünüldü.
Davada, davalının Sağlık Müdür Yardımcılığına ikinci görev olarak atandığı dönemde Devlet Hastanesi Döner Sermayesinden 4.556.600.000 TL. fazla ödeme yapıldığı ileri sürülerek sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ödeme gününden itibaren kanuni faizi ile tahsili istenilmiştir.

Mahkemece, Danıştay içtihadı Birleştirme Kurulunun 1968/8-1973/14 s. ilamında yanlış işlemin 90 günlük hakdüşürücü süreden sonra geri alınamayacağı ve bundan ayrı olarak ta idarenin ödeme yaptığı tarihte öğrenmiş sayılacağı bu halde da sebepsiz iktisap hükümlerine göre bir senelik zaman aşımı süresinin dolduğundan ötürü davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davada, davalıya yapılan ödemenin daha önce bu yolda alınmış bir idari karara dayandığı iddia ve ispat edilmiş değildir. Ödemenin hatadan kaynaklandığı kabul edilmektedir.
Mahkemenin dayandığı Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararı ile çözümlenen husus; hatalı intibak veya hatalı terfi işlemi gibi bir şart tasarrufun sonradan idare tarafından geri alınması halinde,daha önce bu şart tasarrufa dayanılarak memura yapılmış olan fazla ödemenin nedensiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri istenmesinin idare hukuku ilkelerine göre mümkün olup olmadığına ilişkindir.
Bu İBK.nın idare tarafından yapılan tüm ödemelere uygulanması halinde, idarenin haksız iktisap kurallarından hiçbir zaman yararlanamaması ve memurların yapmış oldukları tüm hatalı ödemelerin idare tarafından gerek ödeme yapılan kişilerden, gerekse ödemeyi yapandan geri alamaması gibi bir sonuç doğuracağı ve bununda idareyi işlemez duruma getireceği gerekçesiyle savunulamayacağı H.G.K.5.12.1984 gün 387/997 s. kararı ile kabul edilmiştir.
O durumda herhangi bir şart tasarrufuna dayanmayan salt hatalı ödemenin Borçlar Hukukunun haksız iktisap kuralları çerçevesinde istenip istenemeyeceği tartışılmadan yazılı gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; haksız iktisapta zaman aşımı başlangıcı BK.mad.66 uyarınca verme ya da ödeme tarihi değil,zarar görenin verdiğini geri almaya hakkı olduğuna ıttıla tarihidir. Resmi kuruluşlarda bu zaman aşımı başlangıcı dava açmaya yetkili makamın ıttıla tarihidir.Mahkemece, ödeme tarihinin zamanaşımının başlangıcına esas alınması usul ve kanuna aykırıdır.
Bu itibarla yukarda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı biçimde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu sebeplerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istem halinde temyiz edene iadesine, 30.12.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 66 :Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dâva, mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene müruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin müruriyle sakıt olur. Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borç teşkilinden ibaret ise, mutazarrırın hakkı mürüru zaman ile sakıt olmuş olsa bile, bu borcu ifa etmez.

Şerh Son Güncelleme: 04-03-2010