(Karar Tarihi : 22.09.2008)

T.C.
Yargıtay
1. Hukuk Dairesi

Esas No. : 2008/7414
Karar No. : 2008/9593



Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, çekişme konusu beş parça taşınmaz, miras bırakan babası H.H.'in bedel ödeyerek 3. kişilerden satın alınıp davalı olan üvey annesi adına tescil ettirdiğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile muris adına tescili isteminde bulunmuş, yargılama sırasında taşınmazlardan dördünün el değiştirdiğini ve anılan taşınmazlar için davasını bedele dönüştürdüğünü bildirmiştir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davaya konu taşınmazların bedelinin muris tarafından ödenerek davalı adına 3. kişilerden satın alındığının iddia edildiği ve tenkis istenilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; tetkik hakiminin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

1- Taraflar arasında görülen davanın temyiz aşaması sırasında davacı tarafın temyiz dilekçesiyle reddi hakim yoluna başvurduğu anlaşılmaktadır. Hemen belirtilmelidir ki, hakimin reddi konusu HUMY'nin 2. faslında hükme bağlanmış; bu talebin hangi biçim ve zamanda yapılacağı aynı Yasa'nın 34. maddesinde açıklanmıştır. Davada, taraflardan birinin hakimin reddini gerektiren bir sebebi davaya bakıldığı bir sırada öğrendiği takdirde, usule ilişkin yeni bir işlem yapılmadan önce derhal red isteminde bulunması gerekir. Buradaki derhal sözcüğünden amaç, Yargıtay'ın kararlılık kazanan inançlarına göre usule ilişkin yeni bir işlem yapılıncaya kadardır. Somut olayda; davacı taraf, hakimin reddini içeren dilekçesini nihai karardan sonra ve bu kararın temyizi ile birlikte bildirmiştir. Davacının dilekçesinde ileri sürdüğü red nedenleri karardan önceki işlemlere karşı olup, bu işlem yukarıda açıklandığı gibi hükmün açıklanmasından sonra yapılmıştır. Nihai karardan sonraki reddi hakim isteğinin reddine.

2- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.

Davacı, miras bırakanın çekişmeli taşınmazları 3. kişiden bedelini ödeyerek satın almasına karşın davalı adına kayıt oluştuğunu belirterek eldeki davayı açmış olup, açıklanan bu iddia elden bağış "gizli bağış" niteliği taşıdığından olayda 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmamaktadır. Davada tenkis de istenilmediğine göre mahkemece davanın reddedilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Davacının temyiz itirazları yerinde değildir. Reddiyle hükmün (ONANMASINA), 22.09.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : (Eski) Hukuk Usulu Muhakemeleri Kanunu - Mülga MADDE 34 :(DEĞİŞİK MADDE RGT: 18.07.1981 RG NO: 17404 KANUN NO: 2494/5)
Hakimin reddi sebebini bilen tarafın ret isteğini en geç ilk oturumda bildirmesi gerekir. Taraf, ret sebebini davaya bakıldığı sırada öğrenmiş ise en geç ondan sonraki ilk oturumda yeni bir işlem yapılmadan önce bu isteğini hemen bildirmek zorundadır. Belirtilen sürede yapılmayan ret isteği dinlenmez.

Hakimin reddi dilekçe ile olur. Bu dilekçede, ret isteğinin dayandığı durum ve olaylarla delillerin açıkça gösterilmesi ve varsa belgelerin eklenmesi gerekir.

Ret isteğinden vazgeçmek hükümsüzdür.

Hakimi reddeden taraf, dilekçesini karşı tarafa tebliğ ettirir. Karşı taraf buna beş gün içinde cevap verebilir. Bu süre geçtikten sonra başkatip tarafından ret dilekçesi, varsa karşı tarafın cevabı ve ekleri dosya ile birlikte reddi istenen hakime verilir. Hakim beş gün içinde dosyayı inceler ve ret sebeplerinin yerinde olup olmadığı hakkındaki düşüncesini yazı ile bildirerek dosyayı hemen merciine gönderilmek üzere başkatibe verir.

Ret sebepleri yazılı delillere dayanmıyorsa merci, isteği reddetmekte veya gösterilen tanıkları dinleyerek bir karar vermekte serbesttir.

Ret sebebi sabit olmasa bile merci bunu muhtemel görürse ret isteğini kabul edebilir.

Ret sebepleri hakkında yemin teklif olunamaz.

Hakimi çekinmeye davet hakimin reddi hükmündedir.

Şerh Son Güncelleme: 22-11-2009