(Karar Tarihi : 15.10.2008)

Taraflar arasındaki <İhtiyati Hacze İtiraz> davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce davanın reddine dair verilen 08.10.2007 gün ve 2007/1164 Değişik İş sayılı kararın incelenmesi buteriz/borçlular vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 22.02.2008 gün ve 528-1598 sayılı ilamı ile; (...İhtiyati haciz isteyen vekili, E____ Tekstil ve Spor Malzemeleri A.Ş. ile müvekkilinin imzaladığı genel kredi sözleşmesine göre, borçlunun edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle hesabın kat edildiğini belirterek asıl borçlu ve kefiller hakkında ihtiyati haciz isteminde bulunmuş, talep uygun görülerek mahkemece ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

İhtiyati hacze itiraz edenler vekili, hesabın kat edildiğine ilişkin tebligatın müvekkili şirketlere yapılmayıp, başka bir şirkete yapılması nedeniyle alacağın muaccel olmadığını belirterek ihtiyati haczin kaldırılmasını istemiştir.

Mahkemece, hesabın kat edilmesi nedeniyle alacağın muaccel hale geleceği, ayrıca kat ihtarının tebliğine gerek olmadığı, diğer itirazların İcra ve İflas Kanunu'nun 265'nci maddesi kapsamında bulunmadığı belirtilerek itirazın reddine karar verilmiştir.

İhtiyati hacze itiraz edenler vekili kararı temyiz etmiştir.

Genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan alacağın muaccel olabilmesi için hesabın kat edildiğine dair ihtarın asıl borçluya usulüne uygun şekilde tebliğ edilmesi gerekir. Bu itibarla, ihtiyati hacze itiraz eden vekilinin bu yöndeki itirazları üzerinde durularak asıl borçluya hesabın kat edilmesine ilişkin ihtarın tebliğ edilip edilmediği araştırılıp varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, aksine gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz Eden: Muteriz/borçlular.

Hukuk Genel Kurulu Kararı

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, ihtiyati hacze itiraz istemine ilişkindir.

Borçlu muterizler vekili; müvekkilleri aleyhine verilen ihtiyati haczin İİK. m. 257/1'deki koşulları taşımadığını, alacağın muaccel hale gelmediğini, hesap kat ihtarnamesinin usulüne uygun şekilde tebliğ edilmediğini ileri sürerek ihtiyati haciz kararının itirazen iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Alacaklı vekili; ihtiyati haciz kararının kanunun öngördüğü koşulları ihtiva ettiğini, borçluların vadesi gelmiş ve kat edilmiş borçtan kaynaklanan borçlarını ödemeyerek temerrüde düştüklerini, bu nedenle ihtiyati haciz kararına itirazın haksız olduğunu beyanla, itirazın reddi gerektiğini cevaben bildirmiştir.

Mahkemece; hesabın kat edilmesi ile borç muaccel hale geleceğinden ayrıca tebliğ şartının aranmayacağı gerekçesi ile davanın reddine ilişkin verdiği karar; özel dairece yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmuş; yerel mahkemece ilk hükümde direnilmiştir.

Uyuşmazlık; ihtiyati hacze karar verilebilmesi için hesap kat ihtarının borçlulara tebliğ edilmesinin gerekli olup olmadığı, diğer bir söyleyişle, borçlunun temerrüdünün oluşması için sadece hesabın kat edilmesinin yeterli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

İhtiyati hacze ilişkin yasal düzenleme 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 257 ila 268. maddesinde yer almaktadır.

Uyuşmazlık, ihtiyati haciz kararına itiraz ve buna ilişkin hükmün temyizine ilişkin olmakla, bu hususu düzenleyen hüküm 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 265. maddesidir.

Bu maddenin <İhtiyati Haciz Kararına İtiraz> şeklindeki başlığı ve içeriği, 30.07.2003 tarih ve 25184 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 17.07.2003 tarih ve 4949 Sayılı Kanunun 63. maddesiyle değiştirilmiştir.

<İhtiyati haciz kararına itiraz ve temyiz> başlığını alan 265. maddede aynen:


(Ek 2. fıkra 4949-17.07.2003/m. 63) Menfaati ihlal edilen üçüncü kişiler de ihtiyati haczi öğrendiği tarihten itibaren yedi gün içinde ihtiyati haczin dayandığı sebeplere veya teminata itiraz edebilir.

Mahkeme, gösterilen sebeplere hasren tetkikat yaparak itirazı kabul veya reddeder. İtiraz eden, dilekçesine istinat ettiği bütün belgeleri bağlamaya mecburdur. Mahkeme, itiraz üzerine iki tarafı davet edip gelenleri dinledikten sonra, itirazı varit görürse kararını değiştirebilir veya kaldırabilir. Şu kadar ki, iki taraf da gelmezse evrak üzerinde inceleme yapılarak karar verilir.

(Ek son fıkra: 4949-17.07.2003/m. 63) İtiraz üzerine verilen karara karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Yargıtay bu başvuruyu öncelikle inceler ve verdiği karar kesindir. Temyiz ihtiyati haciz kararının uygulanmasını durdurmaz> hükmüne yer verilmiştir.

Görüldüğü üzere, bu maddede ihtiyati haciz isteminin kabulü halinde borçlunun ve üçüncü kişilerin bu karara itiraz edebilecekleri; itiraz üzerine verilen karara karşı temyiz yolunun açık bulunduğu, Yargıtay'ın temyiz üzerine verdiği kararın ise kesin olacağı hükme bağlanmıştır.

Bu nedenle mahkemece verilen ihtiyati haciz isteminin kabulüne ilişkin karara borçlunun itirazı üzerine verilen itirazın reddi yönündeki mahkeme kararına karşı borçlu-muteriz vekili tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine özel dairece hüküm altına alınan bozma kararı, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 4949 Sayılı Kanunla değişik 265. maddesi gereğince kesindir.

Dolayısıyla, kesin nitelikteki bu bozma kararına karşı yerel mahkemece, direnme kararı verilmesi usulen olanaklı değildir. Bu görüş Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 23.11.2005 gün ve 2005/11-576 E., 2005/638 K; 05.12.2007 gün ve 2007/11-977 E., 2007/935 K. sayılı ilamında da aynen benimsenmiştir.

O halde, kesin nitelikteki özel daire kararına uyulması gerekirken açık yasa hükmü göz ardı edilerek önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olup, direnme kararı bozulmalıdır.

KARAR : Borçlu/muterizler vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda gösterilen değişik nedenlerden dolayı HUMK'nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 15.10.2008 gününde oybirliği ile karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : İcra ve İflas Kanunu MADDE 257 :Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklariyle diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir.

Vadesi gelmemiş borçtan dolayı yalnız aşağıdaki hallerde ihtiyati haciz istenebilir:

1 - Borçlunun muayyen yerleşim yeri yoksa;

2 - Borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadiyle mallarını gizlemeğe, kaçırmağa veya kendisi kaçmağa hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunursa;

Bu suretle ihtiyati haciz konulursa borç yalnız borçlu hakkında muacceliyet kesbeder.

(4. fıkra, 14.2.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 14.1.2011 tarih ve 6103 S.K. m. 41/2-l hükmü gereğince 1/7/2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır)

(5. fıkra, 14.2.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 14.1.2011 tarih ve 6103 S.K. m. 41/2-l hükmü gereğince 1/7/2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır)

Şerh Son Güncelleme: 24-04-2011