lehdar hanesi boş olan bononun iptali

Tüm meslektaşlarıma iyi günler diliyorum.
Müvekkilim, keşideci tarafından kendisine verilen 3 adet senetten birini kaybetmiştir. Kaybetmiş olduğu senedin lehdar hanesi boştur. Bu zayi olan senetle ilgili iptal davası açabilir miyim?
Cevaplarınz için şimdiden teşekkkür ederim.

T.C. YARGITAY
19.Hukuk Dairesi


Esas: 2004/522
Karar: 2004/8730
Karar Tarihi: 14.09.2004


ÖZET: Tarafların anlaşmaları sonucu bononun lehdar hanesi açık bırakılarak bir başkasına tevdii mümkündür. Keşidecinin bilinçli olarak doldurma yetkisini diğer bir şahsa bıraktığı bu halde senedi alan kişi lehdar hanesine kendi adını yazabileceği gibi isterse senedi yine lehdar hanesi açık olarak diğer bir kişiye vererek açık kısmın o kişi tarafından doldurulmasına imkan sağlayabilir.


(6762 S. K. m. 559, 592)


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.


Davacı vekili, davalı tarafından icra takibine konu edilen bonodan dolayı müvekkilinin borçlu olmadığını, söz konusu bononun boş olarak köy sulama kooperatifine teminat olarak verildiğini, su borcu ödenmesine rağmen bononun iade edilmediğini, taraflar arasında ticari ilişki bulunmamasına rağmen bononun sebebi bilinmeyen bir şekilde davalının eline geçtiğini ileri sürmüş ve bononun iptali ile müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, % 40 tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.


Davalı vekili, davacının yeğeni Ö. G. ün müvekkiline borcu olduğu için dava konusu senedin boş olarak dava dışı Ö. G. tarafından müvekkiline verildiğini davanın reddi gerektiğini savunmuş ve % 40 tazminatın davacıdan tahsilini istemiştir.


Mahkemece taraflar arasında davalının eline nasıl geçtiği anlaşılamayan senedin dayanağını oluşturan bir hukuki ilişkinin bulunmaması, senedin dava dışı Ö. G. tarafından verildiği hususunun davalı tarafından ispatlanamaması senette adı geçen şahsın cirosunun olmaması nedeniyle davacının dava konusu bonodan dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, tazminat talebinin yerinde olmadığına karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.


TTK.nun 592. maddesine göre tarafların anlaşmaları sonucu bononun lehdar hanesi açık bırakılarak bir başkasına tevdii mümkündür. Keşidecinin bilinçli olarak doldurma yetkisini diğer bir şahsa bıraktığı bu halde senedi alan kişi lehdar hanesine kendi adını yazabileceği gibi isterse senedi yine lehdar hanesi açık olarak diğer bir kişiye vererek açık kısmın o kişi tarafından doldurulmasına imkan sağlayabilir. Olayımızda dava dışı Ö. G. e davacı keşideci tarafından lehdar hanesi açık olarak verilen dava konusu bononun daha sonra davalıya verildiği ve davalının da lehdar hanesine kendi ismini yazdığı savunulmaktadır. Bu durumda davalı senette her ne kadar lehdar olarak gözüküyor ise de, hukuken hamil durumundadır. Davacının davalıya karşı TTK.nun 559. maddesinde yazılı şekil ve şartlarla defilerini dermeyan etmesi mümkündür. İspat külfeti davacıda olup davacı davalının senedi kötü niyetle iktisap ettiğini kanıtlamakla yükümlüdür. Mahkemece bu yönler üzerinde durulup araştırma yapılmadan ve gerektiğinde konu ile ilgili ceza dosyasının sonucu da beklenmeden olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 14.9.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları

Her ne kadar keşideci ibaresini kullanmış olsanız da anladığım kadarıyla müvekkilinizin kaybettiği senet bir bono. ÇEKTE VE POLİÇEDE senedi düzenleyene keşideci denirken bono da DÜZENLEYEN denilmektedir. Asıl sorunuza gelecek olursak öncelikle bu davayı ancak senedin hamili açabilir. Dolayısıyla senedin hamili iseniz bu davayı açabilirsiniz. Ancak bononun lehdar kısmı boş olduğundan ileride ispat sorunu ile karşılaşabilirsiniz. Diğer yandan söz konusu senet bir bono olduğundan TTK m.690/I'in yollaması ile poliçelere ilişkin olarak düzenlenen TTK m.669-677'deki iptale ilişkin hükümler uygulanacak ve iptal prosedürü bu hükümlere göre yürütülecektir.

Alıntı: Yazan Tuğçe AYMEN Her ne kadar keşideci ibaresini kullanmış olsanız da anladığım kadarıyla müvekkilinizin kaybettiği senet bir bono. ÇEKTE VE POLİÇEDE senedi düzenleyene keşideci denirken bono da DÜZENLEYEN denilmektedir. Asıl sorunuza gelecek olursak öncelikle bu davayı ancak senedin hamili açabilir. Dolayısıyla senedin hamili iseniz bu davayı açabilirsiniz. Ancak bononun lehdar kısmı boş olduğundan ileride ispat sorunu ile karşılaşabilirsiniz. Diğer yandan söz konusu senet bir bono olduğundan TTK m.690/I'in yollaması ile poliçelere ilişkin olarak düzenlenen TTK m.669-677'deki iptale ilişkin hükümler uygulanacak ve iptal prosedürü bu hükümlere göre yürütülecektir.

Evet benim de kafama takılan bir husus lehdar hanesinin boş olmasıdır. lehdar hanesi boş olduğu için bono şu anda kambiyo vasfına haiz değildir. kambiyo vasfına haiz olmadığı için iptal davasının açılıp açılmayacağı yönünde tereddüt ediyorum. böyle bir davada mahkeme iptal yönünde karar verir mi bilemiyorum.

Alıntı: Yazan Arif Aydın Tüm meslektaşlarıma iyi günler diliyorum. Müvekkilim, keşideci tarafından kendisine verilen 3 adet senetten birini kaybetmiştir. Kaybetmiş olduğu senedin lehdar hanesi boştur. Bu zayi olan senetle ilgili iptal davası açabilir miyim? Cevaplarınz için şimdiden teşekkkür ederim.

Sayın Aydın,Kambiyo senetlerinde keşideci iptal davası açamaz,ancak senedin tarafına ibrazı halinde gerekli itirazları yasal platformda ileri sürebilir.

Sayın Arif AYDIN,
TTK m.690 atfıyla TTK m.592'ye göre bir bononun unsurları tam değilse bu bona açık bonodur. Dolayısıyla elinizdeki bono açık bonodur. Ancak eğer bu bononun hamili iseniz ki öyle olduğunuz anlaşılıyor, bu durum sizin iptal davası açmanıza engel değildir. Mahkeme bu senedin sizin elinizdeyken kaybolduğu kanaatine varırsa iptal kararı verecektir. Ancak bu karar maddi hukuk açısından kesin hüküm teşkil etmeyeceğinden ileride bu bono lehdar hanesi doldurulmuş olarak karşınıza çıkabilir ve bu durumda hak sahipliğinizi ispat etmeniz gerekir. Bu durumda ispat açısından elinizdeki diğer senetler size yardımcı olabilir. Kolay gelsin...

Alıntı: Yazan çul Sayın Aydın,Kambiyo senetlerinde keşideci iptal davası açamaz,ancak senedin tarafına ibrazı halinde gerekli itirazları yasal platformda ileri sürebilir.

sayın çul; keşidecinin iptal davası açacağı yönünde bir beyanda bulunmadım.

Alıntı: Yazan Tuğçe AYMEN Sayın Arif AYDIN, TTK m.690 atfıyla TTK m.592'ye göre bir bononun unsurları tam değilse bu bona açık bonodur. Dolayısıyla elinizdeki bono açık bonodur. Ancak eğer bu bononun hamili iseniz ki öyle olduğunuz anlaşılıyor, bu durum sizin iptal davası açmanıza engel değildir. Mahkeme bu senedin sizin elinizdeyken kaybolduğu kanaatine varırsa iptal kararı verecektir. Ancak bu karar maddi hukuk açısından kesin hüküm teşkil etmeyeceğinden ileride bu bono lehdar hanesi doldurulmuş olarak karşınıza çıkabilir ve bu durumda hak sahipliğinizi ispat etmeniz gerekir. Bu durumda ispat açısından elinizdeki diğer senetler size yardımcı olabilir. Kolay gelsin...

sayın Tugçe Aymen,
Açıklayıcı cevabınız için teşekkür ederim.