Konusuz kalan Hukuki El Atma Davasında vekalet ücreti

Herkese merhaba. Kamulaştırmasız hukuki el atma davasında imar uygulaması sonrası davamız konusuz kaldı. Dava konusuz kalmasa idi yargılama lehimize sonuçlanacak ve maktu vekalet ücretine hak kazanacaktık. Esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilen dosyada vekalet ücreti nispi mi olacak yoksa maktu mu? Esas hakkında karar verilse maktu vekalet ücreti alacağımız dosyada şimdi nispi vekalet ücretine hükmedilmesi bana pek makul gelmiyor ama hukuki el atma davalarında vekalet ücretlerindeki kafa karışıklığının devam etmesi ve bir hakimin nispi vekalet ücreti alabileceğimiz yönündeki görüşü beni de şüpheye düşürdü. Yardımcı olabilecek meslektaşlara şimdiden teşekkür ederim.

Yargıtay 5.HD.si yerleşen içtihatı ile, hukuki el atmaları "kamulaştırmasız el atma " kavramı kapsamında değerlendirmektedir.
( 5.HD. 23.05.2019 T. 2018/972 E. 2019/10586 K. gibi )

Kamulaştırma K. Geçici 6.m.si hükmü ve Anayasa Mahkemesinin iptal kararları bir arada değerlendirildiğinde,
09.10.1956-04.11.1983 arası hukuki el atmalarda maktu, 04.11.1983 den sonrası için nispi vekalet ücreti tayini uygulanmaktadır.

Diğer yandan Asgari Ücret Tarifesinin 6.m.göre de,
Anlaşmazlık, davanın konusuz kalması, feragat, kabul, sulh veya herhangi bir nedenle; ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilirse, ücretlerin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra giderilirse tamamına hükmolunur.

Üstadım vakit ayırıp cevap verdiğiniz için teşekkür ederim.Yargıtay 5. Hukuk Dairesi'nin yeni tarihli bir kararında farklı görüşü de bulunmakta. Karar şöyle: ... Hukuken el atılan dava konusu taşınmazda hükmedilen tazminat bedeli yönünden 7421 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 4'ün üçüncü fıkrası uyarınca ve Dairemizin yerleşik uygulamaları gereği maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de vekâlet ücreti yönünden açık temyiz bulunmadığından bu husus bozma sebebi yapılmamıştır.5. Hukuk Dairesi 2024/937 E., 2024/7998 K., 02.07.2024 T.
Bu sebeple vekalet ücreti ile ilgili içtihat yerleşene kadar farklı dosyalarda farklı kararlar görmeye devam edeceğiz gibi gözüküyor. Saygılarımla.

Sayın meslektaşım sizin paylaşımınızla haberdar olduğum Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin E. 2024/937 K. 2024/7998 sayılı kararı kanaatimce son derece hatalıdır. Zira gerekçede zikredilen 7421 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Kanun’a eklenen Ek 4. maddenin teklif metninde "Bu Kanun kapsamında açılan davalarda verilen bedel ve tazminat kararlarına ilişkin mahkeme ve icra harçları ile her türlü vekâlet ücretleri, davalı idare tarafından ödenmek üzere maktu olarak belirlenir.” ifadesi yer almaktaydı.

Ancak teklifin TBMM Genel Kurulunda yapılan görüşmelerinde madde metninde yer alan “ile her türlü vekâlet ücretleri” ibaresinin madde metninden çıkarılması teklif edilmiş ve teklif kabul edilerek teklifin vekalet ücretlerinin maktu belirleneceğine ilişkin düzenlemesi kabul edilen kanun teklifinden çıkarılmıştır.

Bu süreçten de anlaşılacağı üzere kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davalarında kanun koyucunun bilinçli tercihi, nispi vekalet ücretine hükmedilmesi yönündedir. Aksi yöndeki uygulama kanun koyucunun iradesiyle çelişmektedir.

Evet sayın meslektaşım, biz de gerek ilk derece mahkemelerinde gerekse de kanun yolu başvurularımızda aynı hususu dile getiriyoruz ancak maalesef Kanuna açıkça aykırı kararlar verilmeye devam ediliyor.

İlk cevabım ,Yargıtay 5.HD.sinin yerleşen içtihatı ile, hukuki el atmaları "kamulaştırmasız el atma " kavramı kapsamında değerlendirdiği ve Anayasa Mahkemesinin Kamulaştırma K. Geçici 6. m.sinin 12 ve 13 fıkralarını iptal etmesi olgusuna dayanmakta idi. Bunun için , 04.11.1983 yılından sonraki hukuki el atmalarda da, kamulaştırmasız fiili el atma gibi nispi avukatlık ücretinin uygulanacağını yazmıştım.

Sonradan, Osman Gümüşsoy'un açıklaması üzerine, 5. HD.sinin son kararları ile vekalet ücreti konusunda fiili ve hukuki etma yönünden ayırıma gittiğinden haberdar oldum.

5.HD.si son kararları ile; 04.11.1983'den sonraki kamulaştırmasız fiili el atmalar hakkında Kamulaştırma K.da herhangi bir hüküm bulunmadığından Ek 4.m. 3.fıkrasının uygulanmayıp ilk cevabımda yazdığım gibi nispi vekalet ücretine hükmedileceğini ;
Hukuki el el atmalar ise Kamulaştırma K. EK.1.m.de düzenlendiğinden, EK 4 m. 3. fıkra hükmüne bağlı olarak vekalet ücretinin maktu olarak uygulanacağını benimsemiştir.

Son içtiahat durumu bu şekilde olmakla beraber; 5. HD.sinin son içtihatı, Mustafa Aktaş'ın belittiği nedenle eleştirilebilir.

Gerçekten; Kamulaştırma K. EK Madde 4/3 ‘de ;
“Bu Kanun kapsamında açılan davalarda verilen bedel ve tazminat kararlarına ilişkin mahkeme ve icra harçları, davalı idare tarafından ödenmek üzere maktu olarak belirlenir.” denilmektedir.

Ek 4. maddenin komisyon raporunda yer alan "her türlü vekâlet ücretleri"sözcüğü TBMM Genel Kurulunda verilen değişiklik önergesi ile metinden çıkartılmış ve gerekçe olarak “vekâlet ücretlerinin diğer tazminat davalarıyla aynı uygulamaya tabi olarak belirlenmesinin sağlanmasının amaçlandığı” gösterilmiştir.

EK 4.m.yi düzenleyen kanunda veya başkaca kanunlarda "hukuki el atmalarda vekalet ücretinin maktu olarak hesaplanacağına" dair herhangi bir hüküm olmadığı halde ve değişiklik önergesinde ” vekalet ücretinin diğer tazminat davalarıyle aynı uygulamaya tabi olmasının amaçlandığı için kanun metninden çıkartıldığının ” açıklanmasına rağmen , 5. HD.sinin mal sahibinin açabileceği tazminat dava türleri yönünden ayırım yapması ve böylece vekalet ücreti konusunda hukuki ve fiiili kamulaştırmasız el atma ayırımına giderek 04.11.1983'den sonraki hukuki el atmalarda vekalet ücretinin Kamulaştırma K.nun ÊK 4.m.si kapsamında değerlendirmesinin sağlam bir hukuki gerekçeye dayandığı bence de söylenemez.