"tek Lehine Irtifak Hakki Tesis Edilmiştir" şerhi El Atma Olmadiğini Gösterir Mi ?

1983 -1984 tarihli iki farklı enerji nakil hattı projesi kapsamında çok hissedarlı bir taşınmaz üzerinde 2009 yılında TEK lehine irtifak hakkı tesisi tapuya kaydedilmiştir. Müvekkil şirket taşınmaz hissedarlarından biridir ancak bu irtifak hakkı tesisi sebebiyle herhangi bir ödeme almamıştır. Geçtiğimiz sene TEİAŞ'a bu hususta kamulaştırmasız el atma davası açmadan önce uzlaştırma başvurusunda bulunulmuştur. TEİAŞ cevap yazısında bu taşınmaz bakımından kamulaştırma işlemlerinin tamamlandığını söylemiş ve ödeme belgelerini yazı ekinde göndermiştir. Ancak bu belgeler arasında müvekkil şirkete ödeme yapıldığını gösteren belge mevcut değildir. Müvekkil şirket durumunda olan başka hissedarlar da mevcuttur.
Bu cevap sonrasında tarafımızca TEİAŞ aleyhine kamulaştırmasız el atma davası açılmıştır. Kurum vekili cevap dilekçesinde hattın uzunluğu sebebiyle kamulaştırma işlemlerinin halen devam ettiğini beyan etmiştir. Ancak dosyadaki Fen/Kadastro Bilirkişisi tapu kaydında yer alan "Tek lehine irtifak hakkı tesis edilmiştir." ibaresini gerekçe göstererek el atma olmadığı sonucuna ulaşmakta ve tazminat bedelini hesaplatmamaktadır.

Kamulaştırma bedelinin ödenme belgesi, mahkeme kararı, uzlaşma belgesi dosyaya sunulamamışken salt tapu kaydındaki irtifak hakkı tesisi şerhi kamulaştırmasız el atma olgusunu yok eder mi ?

Tapudaki şerhin Kamulaştırma K.m.7'göre tapuya kaydedilen "irtfak kamulaştırması şerhi" olduğu anlaşılmaktadır.Şerhin gayesi taşınmazda irtifak kamulaştırılması yapılacağının 3.kişilere duyurulmasının sağlanmasıdır.

Kamulaştırmazız el atma davasında, salt böyle bir şerh vardır diye fiili el atmanın bulunmadığını söylenemez. Fakat, şerh tapu malikinin tasarrufuna engel olmadığından tek başına fiili el atmanın varlığını ispat için de yeterli değildir.Taşınmaza idarenin fiilen kamulaştırmasız el attığının ayrıca ispatı gerekir.

İdare 6 ay içinde kamulaştırma işlemlerini tamamlayıp 10.m. göre bedel tayini ve tescil davasını açmadığı takdirde, tapu idaresi resen şerhi terkin etme zorunluğundadır. Bu süre içinde terkin yapılmaz ise tapu malikinin "şerhin terkini" davası açarak irtifak kamulaştırması şerhinden kurtulması mümkündür.

Peki bu davayı bu aşamada açabilmem mümkün mü ? Şerh 2009 yılından olduğu için herhangi bir zamanaşımı yada hak düşürücü süreye takılır mıyım ? Birde böyle bir dava açmam durumunda mahkeme bu davayı kamulaştırmasız el atma davası için bekletici mesele yapabilir mi ?

Alıntı: Yazan Av. Burçin Yılmaz Peki bu davayı bu aşamada açabilmem mümkün ? Şerh 2009 yılından olduğu için herhangi bir zamanaşımı yada hak düşürücü süreye takılır mıyım ? Birde böyle bir dava açmam durumunda mahkeme bu davayı kamulaştırmasız el atma davası için bekletici mesele yapabilir mi ?

1. 2942 sayılı Kamulaştırma K.m.7'deki hüküm, şerhin konulduğu 2009 yılında bugünkü haliyle yürürlüktedir. Şerhin silinmesi davası herhangi bir zamanaşımı yada hak düşürücü süreye bağlı değildir. Her zaman açılabilir.

2. Ortada ,taşınmazın altından veya üstünden enerji nakil hattı geçirilmesi (fiili el atma) yada imar planlarında kamu hizmetine özgüleme (hukuki el atma) durumu varsa, "kamulaştırmasız el atma" davasını açacağınız "şerhin silinmesi" davası ile birlikte yürütebilirsiniz. Ortada fiili veya hukuki el atma durumu yoksa, ,her iki davanın birbiri için bekletici sorun sayılamayacağını düşünüyorum.