Hukuki el atma mı fiili el atma mı ?

Merhaba
Müvekkilin boş arsasının bir kısmına belediye asfalt yol yapmış ancak daha sonra öğrendik ki son imar planında arsanın neredeyse tamamı kavsak ve yol olarak düzenlenmiş. Şu an yapılan asfalt yolun da imar planındaki yolla alakası yok. Kamulaştırmasız el atmanın hukuki/fiili olmasına göre mahkeme ve yargılama değişeceğinden tereddütte kaldım. Tecrübesi olan meslektaşlarımın yorumunu rica ederim. Böyle bir uyuşmazlıkta nelere bakmalıyım, nelere dikkat etmeliyim?

Uyuşmazlık Mahkemesini aşapıdaki ve diğer kararlarında " taşınmaza hem fiili ve hem de hukuki el atılmasında, parselin bir bütün olarak ele alınıp tamamı hakkında adli yargıda dava açılabileceği" kabul edilmiştir.

Bu yönden, fiilen yol geçirilen kısım ile imar planında kavşak ve yol olarak ayrılan kısım ve arta kalan kısım işe yaramıyor ise parselin tümü (Kam.K.12/5) hakkında Asliye Hukuk Mahkemesinde "kamulaştırmasız el atmadan doğan bedel" davası açılabilir.


UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ
ESAS : 2016/160
KARAR : 2016/207
TARİH : 11:04.2016

"...Bu bağlamda, dava konusu İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, Dedebaşı Mahallesinde ve tapunun 32423 ada, 18 parselinde kayıtlı 50 metrekarelik taşınmazın imar planında 'Devlet Demir Yolu Alanı' olarak belirlendiği; kaldırım olarak düzenlenen kilit parke taşlarının 2.00 m2'lik kısmının parselin sınırları içerisinde kaldığı; fiilen al atıldığı görülen bu kısım için ayrı dava dosyasında yargılama yapılmasına karşın; Mahkemece taşınmazın bu kısmı yönünden, işin esasına ilişkin bir hüküm kurulmadığı, fiilen el atılan kısım yönünden ihtilafın halen devam ettiği ve çözüme kavuşturulmadığı gözetildiğinde; bu taşınmaz bakımından el atmadan doğan zararın tazminine yönelik olan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girmektedir.
Öte yandan; her ne kadar, dava konusu parselin fiilen el atılan kısmı ile, hukuken el atıldığı iddia edilen kısmı için adli ve idari yargı yerlerinde, ayrı ayrı yargılama yapıldığı görülmekte ise de; bir parsele fiili bir el atma olduğu takdirde parselin bütünü açısından el atmadan söz edilebileceği, başka bir ifadeyle taşınmazın bir bütün olarak düşünülmesi ve el atmanın varlığı halinde taşınmazın tamamı açısından el atmanın varlığı kabul edilerek buna göre değerlendirilmesi gerektiği; dolayısıyla, taşınmaza fiili el atmanın mevcut olduğu kısım yönünden tefrik edilen davada, işin esasına ilişkin karar verilmediği de dikkate alındığında; fiilen el atılan kısım yönünden ayrı, el atılmayan kısım yönünden ayrı yargılama yapılmasında, yargılamanın salahiyeti ve usul ekonomisi yönünden fayda bulunmadığı da açıktır.
Açıklanan nedenlerle, İzmir 4.İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, Karşıyaka 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.12.2013 gün ve E:2012/418, K:2013/667 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir."

Alıntı: Yazan Yücel Kocabaş Uyuşmazlık Mahkemesini aşapıdaki ve diğer kararlarında " taşınmaza hem fiili ve hem de hukuki el atılmasında, parselin bir bütün olarak ele alınıp tamamı hakkında adli yargıda dava açılabileceği" kabul edilmiştir. Bu yönden, fiilen yol geçirilen kısım ile imar planında kavşak ve yol olarak ayrılan kısım ve arta kalan kısım işe yaramıyor ise parselin tümü (Kam.K.12/5) hakkında Asliye Hukuk Mahkemesinde "kamulaştırmasız el atmadan doğan bedel" davası açılabilir. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS : 2016/160 KARAR : 2016/207 TARİH : 11:04.2016 "...Bu bağlamda, dava konusu İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, Dedebaşı Mahallesinde ve tapunun 32423 ada, 18 parselinde kayıtlı 50 metrekarelik taşınmazın imar planında 'Devlet Demir Yolu Alanı' olarak belirlendiği; kaldırım olarak düzenlenen kilit parke taşlarının 2.00 m2'lik kısmının parselin sınırları içerisinde kaldığı; fiilen al atıldığı görülen bu kısım için ayrı dava dosyasında yargılama yapılmasına karşın; Mahkemece taşınmazın bu kısmı yönünden, işin esasına ilişkin bir hüküm kurulmadığı, fiilen el atılan kısım yönünden ihtilafın halen devam ettiği ve çözüme kavuşturulmadığı gözetildiğinde; bu taşınmaz bakımından el atmadan doğan zararın tazminine yönelik olan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girmektedir. Öte yandan; her ne kadar, dava konusu parselin fiilen el atılan kısmı ile, hukuken el atıldığı iddia edilen kısmı için adli ve idari yargı yerlerinde, ayrı ayrı yargılama yapıldığı görülmekte ise de; bir parsele fiili bir el atma olduğu takdirde parselin bütünü açısından el atmadan söz edilebileceği, başka bir ifadeyle taşınmazın bir bütün olarak düşünülmesi ve el atmanın varlığı halinde taşınmazın tamamı açısından el atmanın varlığı kabul edilerek buna göre değerlendirilmesi gerektiği; dolayısıyla, taşınmaza fiili el atmanın mevcut olduğu kısım yönünden tefrik edilen davada, işin esasına ilişkin karar verilmediği de dikkate alındığında; fiilen el atılan kısım yönünden ayrı, el atılmayan kısım yönünden ayrı yargılama yapılmasında, yargılamanın salahiyeti ve usul ekonomisi yönünden fayda bulunmadığı da açıktır. Açıklanan nedenlerle, İzmir 4.İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, Karşıyaka 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.12.2013 gün ve E:2012/418, K:2013/667 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir."

Cevap için teşekkürler üstad. İmar planının üzerinden 5 yıl geçmemiş olduğunu öğrendim, yani artık sadece fiili el atma varsa asliye hukukta dava açabilirim değil mi ?Bu konuyu da haritalardan tespit etmeye çalışıyorum ama bazı haritalarda yol arsanın yanından paralel şekilde geçiyor bazılarında ise parselin 2 metre içerisinden yani arsaya da asfalt dökülmüş şekilde geçmiş gözüküyor. Bunun tespitini pratikte kesin bir şekilde yargılama öncesi nasıl yapabilirim ? Arsa bulunduğum şehirden uzakta bir şehirde olduğu için bizzat görme imkanım yok , zira görsem de bir iki metrelik alana asfalt dökümünü teknik olarak tespit etmem mümkün olmaz.


Saygılarımla

Alıntı: Yazan guney1988 Cevap için teşekkürler üstad. İmar planının üzerinden 5 yıl geçmemiş olduğunu öğrendim, yani artık sadece fiili el atma varsa asliye hukukta dava açabilirim değil mi ?Bu konuyu da haritalardan tespit etmeye çalışıyorum ama bazı haritalarda yol arsanın yanından paralel şekilde geçiyor bazılarında ise parselin 2 metre içerisinden yani arsaya da asfalt dökülmüş şekilde geçmiş gözüküyor. Bunun tespitini pratikte kesin bir şekilde yargılama öncesi nasıl yapabilirim ? Arsa bulunduğum şehirden uzakta bir şehirde olduğu için bizzat görme imkanım yok , zira görsem de bir iki metrelik alana asfalt dökümünü teknik olarak tespit etmem mümkün olmaz.

1.) Kam.K.geçici m.1 ve İmar K.10 m.'ye göre; imar planının kesinleşmesi tarihinden itibaren 5 yıllık süre geçmedikçe "hukuk elatma" ya dayalı dava açılamayacığından, bu aşamada varsa salt fiili el atmaya göre bedel davası açabilirsiniz.

2.) Kamulaştırmasız fiili el atma bulunup bulunmadığı ilgili belediyeden sorulabilir. Yeterli cevap verilmez ise, tapuya ait çapın koordinat ve nirengi noktaları esas alınarak teknik bir eleman vasıtası ile mahalline uygulanması sureti ile, taşınmaza el atma durumu tespit edilebilir. Diye düşünüyorum.

Burada proje bütünlüğü savunması yapılabilir mi? Eğer proje bütünlüğü düşünülürse taşınmazın tamamı hakkında 5 yıllık süre beklenemden dava açılabilir.

"Bu durumda imar planında tamamı yol ve park alanında kalan taşınmaza yol ve tretuvar yapılmak suretiyle imar uygulamasının fiilen başlanılmış olduğu gözetilerek, proje bütünlüğü gereği tamamının bedeline hükmedilmesi gerektiği gözetilmeden, yalnızca fiilen el atılan kısmın bedeline hükmedilmekle yetinilmesi doğru görülmemiştir." 5.HD, 2016/8870- 2017/21965

"imar planında yerleşime uygun olmayan alan olarak ayrılan taşınmazın bir bölümüne el atıldığı gözetilerek, proje bütünlüğü gereği fiilen el atılmayan bu kısmın bedeline de hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir."5.HD., 2017/4269-2017/18629

"İmar planında kısmen yeşil alan,kısmen yaya yolu,kısmen kentsel dönüşüm alanı olarak ayrılan taşınmazın bir bölümüne el atıldığı gözetilerek, proje bütünlüğü gereği fen bilirkişi raporunda yeşil alan,yaya yolu,kentsel dönüşüm alanı olarak gösterilen kısımların da bedeline hükmedilmesi gerekirken, sadece el atılan kısmın bedeline hükmedilmesi ile yetinilmesi, doğru görülmemiştir."5.HD.,2017/8808-2017/16804

Alıntı: Yazan Mehmet Mustafa ÖZÜNVER Burada proje bütünlüğü savunması yapılabilir mi? Eğer proje bütünlüğü düşünülürse taşınmazın tamamı hakkında 5 yıllık süre beklenemden dava açılabilir. "Bu durumda imar planında tamamı yol ve park alanında kalan taşınmaza yol ve tretuvar yapılmak suretiyle imar uygulamasının fiilen başlanılmış olduğu gözetilerek, proje bütünlüğü gereği tamamının bedeline hükmedilmesi gerektiği gözetilmeden, yalnızca fiilen el atılan kısmın bedeline hükmedilmekle yetinilmesi doğru görülmemiştir." 5.HD, 2016/8870- 2017/21965 "imar planında yerleşime uygun olmayan alan olarak ayrılan taşınmazın bir bölümüne el atıldığı gözetilerek, proje bütünlüğü gereği fiilen el atılmayan bu kısmın bedeline de hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir."5.HD., 2017/4269-2017/18629 "İmar planında kısmen yeşil alan,kısmen yaya yolu,kısmen kentsel dönüşüm alanı olarak ayrılan taşınmazın bir bölümüne el atıldığı gözetilerek, proje bütünlüğü gereği fen bilirkişi raporunda yeşil alan,yaya yolu,kentsel dönüşüm alanı olarak gösterilen kısımların da bedeline hükmedilmesi gerekirken, sadece el atılan kısmın bedeline hükmedilmesi ile yetinilmesi, doğru görülmemiştir."5.HD.,2017/8808-2017/16804

Hukuki el atmada bedel davası açılabilmesi için imar planının kesinleşmesi tarihinden itibaren en az 5 yıllık sürenin geçmesi gerekmektedir. Fiili el atmara ise , bu şekilde bir süre şartı bulunmamaktadır.

Bir taşınmaza hukuki el atılmış ve ayrıca taşınmazın bir kısmında fiili el atmada bulunulmuş ise, geri kalan kısmı hakkında da fiili el atma kuralları uygulanmaktadır.Böyle bir durumda fiilen el atılmayan kısım hakkında 5 yıllık süre şartı da aranmayacak ve böylece proje bütünlüğü esas alınarak taşınmazın tamamı hakkında 5 yıllık süre beklenemden dava açılabilecektir. Bu husus 2 numaradaki cevabımızda "Bu yönden, fiilen yol geçirilen kısım ile imar planında kavşak ve yol olarak ayrılan kısım ve arta kalan kısım işe yaramıyor ise parselin tümü (Kam.K.12/5) hakkında Asliye Hukuk Mahkemesinde kamulaştırmasız el atmadan doğan bedel davası açılabilir. denilerek ifade edilmiştir.