Miras Kaynaklı Bir Ortaklığın Giderilmesi Davasında Sulh Hukuk Mahkemesi Sağ Eşin Katılma Alacağını Resen Bekletici Mesele Yapması Gerekir mi?

Değerli Meslektaşlarım !

“Katılma alacağı, kanundan kaynaklanmaktadır. Ölümle sona eren edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi ölen eşin terekesinin paylaşılmasının bir ön koşulu olarak ortaya çıkmaktadır.” (Yargıtay 8. Hukuk Dairesi T. 24.06.2014, 2014/5192 E. , 2014/13289 K.)

Malum olduğu üzere 1.1.2002 sonrası ve “Yasal Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi” kapsamında edinilmiş mallarda eşler artık değerin ½ oranında (yarısı kadar) katılma Alacağı hakkına sahiptir. Yukarıda bir kısmını alıntıladığım Yargıtay kararını da göz önünde bulundurarak; Sulh Hukuk Mahkemesinde görülen Miras kaynaklı bir ortaklığın giderilmesi davasında mahkeme Hâkimi ilgili konutun 01.01.2002 tarihinden den sonra satın alındığını dosya kasamı tapu kayıtlarından resen anlayabiliyorsa davada davalı durumda olan eşin bu katılma alacağının öncelikle yetkili ve görevli Aile Mahkemesinde tespitini bir ön şart yani bekletici mesele yapabilir mi, yoksa taleple bağlılık ilkesi gereği tabir yerinde ise bu haksızlığı görmezlikten gelerek dosyayı karara bağlaması mı gerekir?

Yapılacak değerli katkılar için şimdiden teşekkürler.

Sulh hukuk hskimi resen katilma alacagi davasinin acilmasini saglayamaz. Taleple baglilik ilkesi geregi davali esin aile mahkemesinde dava acip bu davanin bekletici mesele yspilmasini talep etmesi gerekir.

Sayın Hatun Olguner Meslektaşım !

Katkınız için öncelikle çok teşekkür ederim.

Müvekkile, miras kaynaklı dava konusu aile konutu üzerinden ½ oranında katılma alacağı hakkı olmasına ve miras payına ve katılma alacağına mahsuben ilgili konutun mülkiyetinin kendisine özgülenmesini talep etme hakları olmasına rağmen maalesef bilmediğinden bir talepte bulunmuyor, ilgili davaları da o sırada açmıyor. Sulh hukuk mahkemesi aşamasında hiç dilekçe de vermiyor. Sulh hukuk hâkimi de ilgili konutun açık arttırma ile satılmak suretiyle ortaklığın giderilmesine karar veriyor. Ben istinafa gittim. Bu hak kayıplarına değindim ve Mahkeme kararının bu şekilde kesinleşmesi durumunda müvekkile ilgili konutun ½ değeri oranında katılma alacağından yoksun kalacak; karşı taraf ise o oranda haksız kazanç elde edecektir. Bu nedenle ilgili mağduriyetin ve adaletsizliğin giderilmesi adına biz aile mahkemesinde ilgili konutun bir aile konutu olduğu ve müvekkilenin katılma alacağının tespiti noktasında dava açacağız. Akabinde sulh hukuk mahkemesinde de özgülenme davası açacağız. Bu davaları açtığımıza dair ilgili belgeleri hemen Sayın Daireye sunacağız. Bu durum gözetilerek hakkaniyete uygun yeni bir kararın tesisi adına dosyanın yerel mahkemesine iadesine karar verilmesini; bunun uygun görülmemesi ve kararın sayın daire tarafından verilmesinin daha uygun olacağının değerlendirilmesi durumunda ise açacağımız davaların sonuçlarının bekletici mesele yapılmasını… Şeklinde talepte bulundum. İnternet ortamında ilgili konut satılıncaya kadar hak sahibi özgülenme talebinde bulunabilir şeklinde bir şeyler okuduğumu hatırlıyorum. Mümkünse bu konudaki değerlendirmenizi ve tavsiyelerinizi alabilir miyim? Tekrar çok teşekkür ederim.

Dava esnasında yapılmayan bir talep istinaf aşamasında yapılamaz. Yargılamada başka eksiklikler yoksa istinaf talebi reddedilecek ve ortaklık satış suretiyle giderilecektir. Müvekkilinizin kendisinin açacağı bir dava ile yada açılmış bir davada süresinde cevap dilekçesi vererek, miras hissesine mahsuben aile konutunun kendisine özgülenmesini talep etmesi gerekirdi. Bu yapılmadığı için konutun kendisine özgülenmesi artık mümkün değildir. Katılma alacağı nedeniyle hak kaybı var mıdır? Hak kaybı yoktur. Katılma alacağı, adı üstünde bir alacaktır. Katılma alacağı için ayrı bir dava açarak alacağına kavuşabilir. İhtiyati haciz kararı alarak da alacağını teminat altına alabilir.

Önemle belirteyim ki, katılma alacağı davasında, söz konusu taşınmaz için ihtiyati tedbir kararı alınarak satışa engel olunamaz. İhtiyati tedbir kararı verilirse bu hukuka aykırı olur. İhtiyati tedbir kararı ile başka bir mahkemenin kararı işlevsiz bırakılamaz. Somut olayda, ihtiyati tedbir kararı verilerek ortaklığın satış suretiyle giderilmesine engel olunamaz. Tekrar ediyorum, katılma alacağı davasında yapılacak iş, ihtiyati haciz kararı almaktır.

Sayın Nadir GÜLGEÇ Üstadım

Öncelikle verdiğiniz bu güzel bilgiler için çok teşekkür ederim.

Bu özgülenme talebi TMK m. 240 kapsamında Aile Mahkemesi’nde Katılma Alacağına mahsuben de istenebiliniyor. Önceki Sulh Hukuk Mahkemesinde her ne kadar satış yönünde bir karar verildiyse de bu karar henüz kesinleşmedi. Aile Mahkemesinde dava açarsak sonuç alamaz mıyız? Ayrıca başka bir sulh hukuk mahkemesinde de TMK m. 652 kapsamında müvekkilenin miras payına mahsuben ilgili konutun mülkiyetinin müvekileye özgülemesi davası da açmak istiyorum. Öbür davanın kararı istinaftan kaldırılıp gelirse bu bağlamda sulh hukuk mahkemesi dosyalarının birleştirilmesini talep etmeyi düşünüyorum. Konuya vakıf olduğunuz anlaşılıyor. Bu mevcut bilgiler çerçevesinde kısaca hangi dava/davaları açmamı ve hangi taleplerde bulunabileceğimi kısaca özetlerseniz çok memnun olurum. Verdiğiniz ve mümkünse vereceğiniz katkılar için tekrar çok çok teşekkür ederim.

Sayın Meslektaşım,
Aile konutunun özgülenmesi iki durumda istenebilir. Birincisi miras hissesine mahsuben, ikincisi katılma alacağına mahsuben. Eğer, müvekkilinizin katılma alacağı söz konusu ise, davaya konu konut, mal rejimi döneminde edinilmiş bir mal ise, aile mahkemesinde açacağınız bir katılma alacağı davasında, davaya konu taşınmazın, katılma alacağına mahsuben kendisine özgülenmesini talep edebilirsiniz. Açmış olduğunuz davayı, sulh hukuk mahkemesindeki davanın istinaf aşamasında öne sürebilirsiniz. Bu durumda istinaf mahkemesi, aile mahkemesindeki davanın bekletici mesele yapılması için dosyayı geriye gönderecektir.

En yukarıda vermiş olduğunuz Yargıtay kararını okuduktan sonra yukarıdaki görüşümü bu şekilde düzeltiyorum. Bence, gittiğiniz yol doğrudur.

Sayın Nadir GÜLGEÇ Üstadım

Değerli katkılarınız için çok teşekkür ederim.

Zaten istinaf dilekçemde bu davaları açacağımı ve bu davaların bekletici mesele yapılmasını belirtmiştim. Davaları açınca da Daireye bunların belgelerini sunarak önceki taleplerimi kısaca tekrar edeceğim.