(Karar Tarihi : 10.12.1993)

Taraflar arasındaki birleştirilen karşılıklı menfi tesbit ve itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı esas davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılardan A___Yat ve Makina İşl. A.Ş. vekilince duruşmalı ve R___Ö____tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalılardan A___Turizm Şirketi vek. Av. B__ A____gelmiş, diğer davalılar ve karşı taraf davacı adına kimse gelmemiş olduğundan onların yokluklarında duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:

KARAR

Davacı M____Yatçılık Turizm ve Tic. A.Ş. vekili, müvekkili firmanın, ithal edeceği yatların kısmı finansmanın sağlanması yönünden Turizm Bankasından alınacak kredinin garantisi olarak davalı İ____Bankasınca 100.000.000 TL. tutarında teminat mektubu verildiğini, davalının ve Yurt dışındaki muhabiri olan M___And Bank'ın hatalı ve yanlış tutumları sebebiyle söz konusu teminat mektubunun 50.000.000 Tl.lık bölümünün İ____Bankasınca tazmin edilmesi üzerine davalının 50.000.000 Tl.nın tahsili, bakiye 50.000.000 TL.nın ise depo edilmesi hususunda ihtar çektiğini bildirip, müvekkilinin söz konusu teminat mektubu ile borçlu olmadığının tesbitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, davalı İ____Bankası ise iddianın varit olmadığını savunarak yersiz açılan davanın reddini istemiştir.

Birleştirilen davada ise, davacı İ____Bankası vekili, davalılar Z____G____, A____T_____Yatçılık A.Ş. ve R____ Ö_____aleyhine açtığı itirazın iptali davasında, davalıların M____Yatçılık Turizm ve Tic. A.Ş. ile müvekkili banka arasında yapılan kredi sözleşmelerinin müteselsil kefili olduklarını, bu sözleşme uyarınca . Turizm Bankası A.Ş.ne hitaben verilen teminat mektubunun 50.000.000 TL.lık kısmının muhataba ödenmesi sebebiyle borçlu ve kefillere çekilen ihtarın semeresiz kalması üzerine davalılar aleyhine icra takibine girişildiğini, takibin vaki itiraz üzerine durduğunu bildirip, davalıların dayanaksız itirazlarının iptali ile takibin devamına karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme sonucu, M____ Yatçılık Turizm ve Tic. A.Ş.nin İ_____Bankası aleyhine açtığı menfi tesbit davasının reddine, davacı İktisat Bankası tarafından açılan itirazın iptali davasının kabulü ile davalılar Z____G__ A___T____Yatçılık A.Ş. ve R____ Ö____'un İstanbul 6. İcra Müdürlüğünün 1986/7762 Sayılı icra dosyasına yaptıkları itirazın iptaline ve takibin söz konusu dosyadaki miktar üzerinden devamına karar verilmiş, hüküm davalılar R____Ö____ile A_____A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Hükmü temyiz eden davalılar, gerek aleyhlerine takibe girişilmeden önce davacı İ_____Bankasına keşide ettikleri ihtarnamelerde ve gerekse davaya karşı verdikleri cevaplarda aradaki kefalet ilişkisi nedeniyle borçlu olduklarını kabul etmekle beraber, Borçlar Kanununun 499 ve 501. maddelerine dayanarak, İktisat Bankasınca asıl borçlu M____Yatçılık Turizm ve Tic. A.Ş.ye ait yatlar üzerine konulmuş olan ipoteklerin kendilerine devri halinde borçlarını ödeyebileceklerini, aksi halde kefaletten kurtulacaklarını savunmuşlardır.

Borçlar Kanununun 499. maddesinde, alacaklının kendisine alacağını ödeyen kefilin borçluya rücu hakkını kullanması için elinde bulunan rehinleri paraya çevirmesine yarayabilecek belgeleri kefile vermek zorunda olduğu öngörülmüş, 501. maddede ise, borcun muaccel olması halinde kefilin her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule ve kendisinin kefaletten kurtarmaya zorlayabileceği, alacaklının ödemeyi kabul etmemesi veya elinde bulunan teminatı vermekten ve kefile nakilden kaçınması halinde, kefilin kefaletinden kurtulacağı belirtilmiştir.

Gerek söz konusu maddelerin düzenleniş biçimi ve amaca uygun yorumları ve gerekse doktrindeki baskın görüş, ödeme ile teminat ve delillerin kefile geçirilmesinin aynı anda yapılması gerektiği yolundadır. Kefil ile alacaklının teminattan yoksun kalmamaya olan menfaatleri eşdeğerde olduğu için ödeme ve teminatların naklinin aynı anda yapılmasında zorunluk vardır. Biran için alacaklının ödemeden önce teminatı devretmesi düşünülürse, kefilin ödemede bulunmaması halinde, bunlardan yoksun kalacağı kuşkusuzdur.

Bu yönler dikkate alındığında mahkemece yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması isabetlidir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, vekili Yargıtay duruşmasına gelmeyen davacı İ___Bankası yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, fazla ödenen peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine 10.12.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 499 :Alacaklı mekfulünbihi tediye eden kefilin borçluya rücu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur.

Borç bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri için ifası lâzım gelen merasimi icra ile mükelleftir.

Şerh Son Güncelleme: 14-12-2010