(Karar Tarihi : 26.05.2009)

Mahalli mahkemece verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine, bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

Alacaklı hamil tarafından 31.08.2008 keşide tarihli çeke istinaden başlatılan takipte, keşideci borçlu, çekin üzerinde ciro edilemez kaydının bulunduğunu, bunun kapatıldığını ve tahrif edilmiş olarak ciro edildiğini, alacaklının bunu bilerek devraldığını, çekin nama yazılı hale geldiğini, ciro ile devir imkanının kalmadığını belirterek takibin iptalini istemiştir. Yaptırılan bilirkişi incelemesinde, çekin arkasında lehdar cirosunun altında daksil maddesi ile kapatılan "iş bu çek ciro edilemez, devredilemez" ibaresinin mevcut olduğu ortaya çıkmış, mahkemece ciro yasağına rağmen devri halinde, alacağın temliki hükümlerinin uygulanacağı, borçlunun senedi temellük edene karşı her türlü def'ileri ileri sürebileceği, bu ibarenin çeki nama yazılı hale getirdiği, ancak kambiyo vasfını etkilemediği gerekçesiyle istemin reddine karar verilmiştir.

Çekte ciro edilemez kaydı olup, lehtarın bu kaydı kapatıp ciro ettiği, bu şekilde alacaklının hamil olduğu anlaşılmaktadır. Hamil, senet üzerindeki kayıtla birlikte çeke sahip olduğundan, senet üzerindeki bu kayıt kendisini de bağlar.

Kural olarak, TTK m.730 yollamasıyla çekler hakkında da uygulanması gerekli aynı Kanun'un 597/2. maddesi uyarınca, keşideci, çekin ciro edilmesini yasak edebilir. Bu halde keşideci, senet sonradan kendilerine ciro edilen kişilere karşı mesul olmaz. TTK m.700/2'ye göre ise, ciro edilemez kaydı bulunan çekin, ancak yasada öngörülen şekilde usule uygun olarak alacağın temliki yolu ile devri mümkündür. Bu durumda, çekin yüzünde bulunan ciro edilemez kaydı, çekin kambiyo senedi niteliğini etkilemez ise de, lehtar dışındakilere devrini engeller. Somut olayda gözlendiği gibi takip alacaklısı, lehtar olmadığından yetkili hamil değildir. Mahkemece istemin kabulüne karar vermek gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi isabetsizdir.

KARAR : Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 26.05.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 597 :2. TEMİNAT VAZİFESİ:

       Madde 597 - Aksine şart bulunmadıkça ciranta poliçenin kabul edilmemesinden ve ödenmemesinden mesuldür.

       Ciranta, poliçenin tekrar ciro edilmesini yasak edebilir; bu halde, senet sonradan kendilerine ciro edilmiş olan kimselere karşı mesul olmaz.

Şerh Son Güncelleme: 08-12-2010