(Karar Tarihi : 11.01.2010)

"Taraflar arasında görülen davada; Bursa Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce verilen 16.05.2007 tarih ve 2006/269-2007/227 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi A____ D____ tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkilinin, davalının keşidecisi olduğu 31.05.2005 keşide tarihli 6.069 YTL tutarlı çekin hamili bulunduğunu, anılan çekin süresinde bankaya ibraz edildiğini ve karşılığının çıkmadığını, davalının müvekkilini sürekli oyalayarak kambiyo senetlerine mahsus takip yapılabilmesi için gerekli 6 aylık zamanaşımı süresinin geçirilmesini sağladığını ve sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek, TTK'nun 644. maddesi uyarınca anılan meblağın temerrüt faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacı ile müvekkilinin Ö____ Ltd. Şti.'nin ortağı olduklarını ve şirketin faaliyetinin 2003 yılında sona erdiğini, ortaklıkları sırasında bayisi oldukları D____ Ltd. Şti.'ne dava konusu çeki teminat amacıyla verdiklerini, davacının ortaklıkları sona erdikten sonra bu çeki alarak boş olan keşide tarihi ve miktarı kısımlarını doldurduğunu, ayrıca dava konusu çekin muhatabı ____ Bank A.Ş.'nin TMSF'na devredildiğini ve 2005 yılında keşide edilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin davacıya böyle bir çek vermediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, ____ A.Ş.'nin 09.07.2001 tarihinde TMSF'na devredilip 04.04.2002 tarihinde B____ Bank A.Ş. ile birleştirildiği, dava konusu çekin 01.06.2005 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve karşılıksız kaşesi vurulduğu, dava dışı D____ Ltd. Şti.'nin 2000 yılında iddia edildiği gibi bir çek almadığını bildirdiği, davacının TTK'nun 644. maddesi uyarınca keşideci ile aralarındaki temel ilişkiyi ve borcun sebebini kanıtlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava, TTK'nun 644. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeniyle çek bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

TTK.'nun 644. maddesinde düzenlenmiş bulunan sebepsiz zenginleşme davası kambiyo hukukuna özgü bir dava çeşidi olup, BK'nun sebepsiz zenginleşme davasından tamamen farklı kurallara tabidir. Bu maddeye göre açılan davalarda ispat yükü sebepsiz olarak zenginleşmediğini veya çek bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideci davalıya aittir. Diğer bir deyişle davalı keşideci ancak bu ispat yükümlülüğünü yerine getirdiği takdirde sorumluluktan kurtulabilir. Ayrıca bu türden bir uyuşmazlıkta ileri tarihli çek keşide edilmesi de mümkün olup bu husus, TTK'nun 644. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme davasının dinlenmesine engel teşkil etmez.

O halde mahkemece yukarıda açıklandığı üzere ispat külfetinin davalı keşidecide olduğunun kabul edilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, ispat yükümlülüğünün tersine çevrilip davacıya yüklenmesi suretiyle yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olmuştur.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 11.01.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 644 :C - SEBEPSİZ İKTİSAP:

       Madde 644 - Keşideci ve poliçeyi kabul etmiş olan muhatap, (Müruruzaman sebebiyle veya senede dayanan hakların muhafazası için kanun hükmünce yapılması gerekli muamelelerin ihmal edilmiş bulunması dolayısiyle poliçeden doğan borçları düşmüş olsa bile) hamilin zararına ve sebepsiz olarak iktisabetmiş oldukları meblağ nispetinde ona karşı borçlu kalırlar.

       Sebepsiz mal edinmeye dayanan dava, muhataba ikametgahlı bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve keşideci poliçeyi başka bir şahıs veya ticarethane hesabına çekmiş olduğu takdirde o kimseye veya ticarethaneye karşı dahi açılabilir.

       Poliçeden doğan borcu düşmüş olan cirantaya karşı böyle bir dava açılamaz.

Şerh Son Güncelleme: 28-10-2010