(Karar Tarihi : 23/03/2000)

Davacı M.G.vekili Avukat E.E.tarafından, davalı Ç.Belediyesi aleyhine 25/11/1998 gününde verilen dilekçe ile Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na muhalefet nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 12/7/1999 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

Dava, Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na aykırılık nedeniyle maddi ve manevi tazminat isteklerine ilişkindir.

Davacı, 8-14 Haziran 1998 günlerinde davalı Belediyece gerçekleştirilen etkinlikler içinde çocuklara yönelik, "Başkanı çok seviyorum" mesajlı propaganda amacıyla "Ç.Belediyesinin Çocuklara Armağanıdır-Masallar, Öyküler, Fıkralar" adlı bir kitapçığın yayınlanıp dağıtıldığını; anılan bu kitapçıkta yer alan parçalardan bir kısmının kendisine ait kitaplardan izin almaksızın, kitap ve yazar adı belirtilmeden, şiir dilinden düz yazıya çevrilerek aktarıldığından söz ederek maddi ve manevi tazminat isteklerinde bulunmuştur.

Davalı Belediye savunma dilekçesinde, dava konusu kitapçıkta yer alan öykü masal ve fıkraların anonim niteliğe sahip olduğu ve eğitim amacıyla dava konusu kitapçığın hazırlandığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece dava, söz konusu eylemde hukuka aykırılık ögesi bulunmadığı gerekçesiyle red edilmiştir.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun (FSEK) 6. maddesi "işlenmeler" kenar başlığıyla düzenlenmiştir. İlk fıkrada, "Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere nispetle müstakil olmayan ve aşağıda başlıcaları yazılı fikir ve sanat mahsulleri işlenmedir" denilerek işlenme kavramı tanımlanmıştır. Aynı maddenin son fırkasında; "işleyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler, bu kanuna göre eser" sayılmıştır. FSEK'nun 34. maddesi eğitim ve öğretim için seçme ve toplama eserlerden alıntı için eserden normal yararlanma ile çelişmemesi, eser ve eser sahibinin adının yazılması gereği hükme bağlanmıştır.

Davacı Ezop, lafonten ve Nasrettin Hoca gibi dünya klasiklerini kendine özgü şiir diliyle işlemiştir. "Oğlan Uçuran" öyküsü ise kendisine aittir. Davalı Belediye davacıya ait bu eserleri noktası ve virgülüne dokunmayarak düz yazıya çevirmiştir. Davacının ismini belirtmemiştir. Alıntı (iktibas) serbestisi kötüye kullanılmıştır. Eylem hukuka aykırıdır.

FSEK'nun 70. maddesi gereğince maddi ve manevi tazminata hükmetmek gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddi yönünde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

KARAR : Temyiz olunan kararın belirtilen nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 23/3/2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu MADDE 6 :Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilipte bu esere nispetle müstakil olmıyan ve aşağıda başlıcaları yazılı fikir ve sanat mahsulleri işlenmedir:

1. Tercümeler;

2. Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan nevilerden bir başkasına çevrilmesi;

3. Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin filim haline sokulması veya filime alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle sokulması;

4. Musiki aranjman ve tertipleri;

5. Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması;

6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulması;

7. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi;

8. Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (İlmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.);

9. Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması.

10. (Ek bent: 07/06/1995 - 4110/3 md.) Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması;

11. (Ek bent: 07/06/1995 - 4110/3 md.) Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çıkan (Ek ibare: 03/03/2001 - 4630/4. md.) ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki veri tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan verilere materyalin korunması için genişletilemez).

(Ek ibare: 03/03/2001 - 4630/4. md. ) İstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar getirmemek şartıyla oluşturulan ve İşliyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler, bu kanuna göre eser sayılır.

Şerh Son Güncelleme: 20-08-2010