(Karar Tarihi : 25.01.2010)

Taraflar arasında görülen davada Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 19.11.2008 tarih ve 2008/1364-2008/1364 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi ihtiyati haciz isteyen (alacaklı) vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Salih Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

İhtiyati haciz isteyen alacaklı vekili, müvekkilinin karşı taraf borçluların keşidecisi ve lehdarı olduğu iki çek nedeniyle alacaklı olduğunu ileri sürerek, ihtiyati haciz kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, dosya kapsamına göre, çeklerin bankaya ibrazından sonra ciro yolu ile çekleri devir alan alacaklının alacağı temlik almış olduğu gerekçesiyle, talebin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı alacaklı vekili temyiz etmiştir.

1- İstem, çeklerin keşidecisi ve lehdarı hakkında ihtiyati haciz istemine ilişkindir.

Aleyhine ihtiyati haciz istenenlerden keşideci olan şirketin hamiline düzenlediği çeklerin lehdarı V____ K____ tarafından bankaya süresinde ibraz edilip karşılığının çıkmadığının bankaca tespitinden sonra V____'nin bir borcuna karşılık olmak üzere çekleri ihtiyati haciz isteyen alacaklı O____ A____'a ciro ile devir ve temlik ettiği çeklerin arka yüzünden anlaşılmaktadır.

Mahkemece ibrazdan sonra yapılan ciro ile çekleri devir alan alacaklının ihtiyati haciz isteyemeyeceği sonucuna herhangi bir gerekçe gösterilmeden varılmıştır. Oysa ibrazdan sonra yapılan ciro TTK m. 705 uyarınca alacağın temlikinin hukuki sonuçlarını doğurur ise de, çekin kıymetli evrak niteliği devam eder. Alacağın temliki yolu ile çeki temellük eden kişi, lehdarın tüm haklarına sahip olur ve kambiyo senetlerine mahsus takip yoluna başvurabileceği gibi, ihtiyati haciz de isteyebilir. Cironun temlik hükmü doğurması, alacaklının yetkili hamil olmasını engellemez, sadece borçlunun lehdara karşı ileri sürebileceği def'ileri hamile karşı da ileri sürebilmesini sağlar.

Hamiline yazılı bir çekin ibraz süresinin geçmesinden sonra teslim ile değil, ancak alacağın temliki veya ciro ile devir edilebileceğinin kabulü gerekir. TTK m. 705 te yer alan hüküm, çekin tabi olduğu kambiyo hukuku devir şekline göre tedavül kabiliyetinin ibraz süresinin sonuna veya ödememe hususunun tespitine kadar mevcut olabileceğine işaret etmektedir. Teslim ile el değiştirme bu tür çeklerde ibraza kadar olup, ibrazdan sonra teslim alan meşru hamil değildir. İhtiyati haciz isteyen alacaklı teslim ile değil, ciro ile çeki devir almış olup, yetkili hamildir. İİK m. 257 ye göre, vadesi gelmiş alacaklar için ihtiyati haciz istenebilmesinin koşulları alacağın muaccel olması ve rehinle temin edilmemiş bulunmasıdır. Mahkemece alacaklının yetkili hamil olduğu kabul edilip, talebinin sadece anılan koşullar bakımından değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, hukuki dayanağı bulunmayan yazılı gerekçe ile alacaklının ihtiyati haciz talebinin reddi doğru olmamıştır.

2- Karardan sonra alacaklı vekili 12.10.2009 tarihli dilekçe ile borçlulardan V____ hakkındaki ihtiyati haciz talibinden vazgeçtiğini, mahkemeye bildirmiş olup, vazgeçme beyanının değerlendirilmesi ve karara bağlanması bakımından da kararın bozulması gerekmiştir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ihtiyati haciz isteyen vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün alacaklı O____ A____ yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25.01.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 705 :D - PROTESTODAN VE VADEDEN SONRAKİ CİRO:

       Madde 705 - Protestonun keşidesinden veya aynı mahiyette bir tesbitten yahut ibraz müddetinin geçmesinden sonra yapılan bir ciro, ancak alacağın temliki hükmünde tutulur ve böyle bir temlikin neticelerini doğurur.

       Aksi sabit oluncaya kadar tarihsiz bir ciro, protesto veya aynı mahiyette bir tesbitin icrasından veya ibraz müddetinin geçmesinden önce yapılmış sayılır.

Şerh Son Güncelleme: 19-08-2010