(Karar Tarihi : 09.07.2004)

Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, dava konusu edilen çeklerin davalı A.T.Otomotiv Ltd.Şirketinden kiralanan araçlara karşılık verildiğini, ancak davalının sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle kiralama sözleşmesinin fesih edildiğini bu nedenle çeklerin bedelsiz kaldığını, A.T.Otomotiv Ltd.Şti.ne karşı ileri sürülebilecek tüm def´ilerin alacağı temlik alan Factoring Şirketine karşı da ileri sürülebileceğini ve hamilin iyi niyetinden söz edilemeyeceğini belirterek çeklerle borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalı A.T.Otomotiv Ltd.Şti. davaya cevap vermediği gibi duruşmalara da katılmamıştır.

Davalı Factoring Şirketi vekili, müvekkilinin Factoring şirketi olup, çeklerin factoring işlemleri sonucu ciro yolu ile müvekkiline geçtiğini, davacı borçlu ile diğer davalı arasındaki sözleşmenin fesih edilmiş olmasının müvekkilini ilgilendirmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacının kiralama sözleşmesini fesihte haklı olduğunu ancak Factoring Şirketinin iyiniyetli hamil olduğundan bu davalı hakkındaki davanın reddine, A.T. Otomotiv Ltd.Şti. yönünden davanın kısmen kabulüne davacının davalı şirketin icra takibinden dolayı 4.317.150.000.- TL. borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava konusu çeklerle borçlu olunmadığının tespiti ve çeklerin iptali istemine ilişkindir.

Mahkemece, dosya içerisindeki delillere uygun görülerek benimsenen bilirkişi raporunda davacının A.T.Otomotiv Ltd.Şti. ile aralarında olan sözleşmeyi fesihte haklı olduğu ve davacının davalıya 4.317.150.000.- TL. fazla ödemesi bulunduğu, ayrıca dava konusu çeklerin de sözleşmenin haklı feshi nedeni ile karşılıksız kaldığı belirtilmiştir. Yine aynı raporda dava konusu çeklerin davalı A.T.Otomotiv Ltd.Şti. tarafından diğer davalı Factoring Şirketine 18.10.2000 tarihinde düzenlenen temlik bordrosuna istinaden temlik edildiği de tespit edilmiştir.

21.12.1994 tarih 22148 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Factoring Şirketlerinin kuruluş ve çalışma esasları hakkındaki yönetmeliğin 1. maddesinde factoring işlemlerine esas alınacak temlik konusu alacakların "faturaya veya mal veya hizmet satışından doğmuş olduğunu tevsik eden diğer belgelere dayalı bulunması" 8. maddenin (d) bendinde ise "kambiyo senetlerine dayalı olsa bile fatura veya alacağın bir mal veya hizmet satışından doğmuş olduğunu tevsik eden benzeri belgelerle ilişkilendirilmeyen alacakları satın alamayacakları" ifade edilmiştir.

Buna göre davalılar arasındaki ilişki temlik ilişkisi olduğundan borçlu davacı temlik edene karşı haiz olduğu bütün defi ve itirazları temellük edene (factoring şirketine) karşı ileri sürme imkanına sahiptir (BK. 167/1).

Bu durumda davacının davalı A.T.Otomotiv Ltd.Şti. ile yaptığı sözleşmenin feshinin haklı olduğu ve fesih edilen sözleşme gereği verilen çeklerin karşılıksız kaldığı kabul edildiğine ve alacağın temliki hükümlerine göre davacının A.T.Otomotiv Ltd.Şti.ne karşı ileri sürebileceği def´ileri alacağı temlik alan factoring şirketine karşı da ileri sürebileceği hususları üzerinde durulmadan yazılı gerekçeyle hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

KARAR : Yukarıda açkılanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 9.7.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 167 :Borçlu temlike vâkıf olduğu zaman; temlik edene karşı haiz olduğu defileri, temellük edene karşı dahi dermeyan edebilir.

Borçlunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vâkıf olduğu zaman müeccel bir alacağı var idiyse bu alacağı temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borç ile takas edilmesini talep edebilir.

Şerh Son Güncelleme: 30-07-2010