Türk Hukuk Sitesi Forum Alanları > THS Şerhi > 818 S.lı Borçlar Kanunu (Eski) > MADDE 11 EskiBK. MADDE 11 ile ilgili bilgi

Üye İsmi Bilgileriniz Hatırlansın mı? Şifre

818 S.lı Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 11 Akdin sıhhati, kanunda sarahat olmadıkça hiç bir şekle tabi değildir.        Kanunun emrettiği şeklin şümul ve tesiri derecesi hakkında başkaca bir hüküm tayin olunmamış ise akit, bu şekle riayet olunmadıkça sahih olmaz.

Elektronik Sözleşmelerde Şekil Serbestisi İlkesi

Üyemizin Notu: Elektronik Sözleşmelerde Şekil Serbestisi İlkesi (*) Geleneksel sözleşmeler açısından Borçlar Kanununu 11/1 maddesi ile getirilen şekil serbestisi ilkesi, elektronik sözleşmeler söz konusu olduğunda geleneksel sözleşmelerden de çok daha büyük bir öneme sahiptir. Elektronik sözleşmeler bilgi işlem teknolojilerinin hızlı gelişimi ve hukuk sistemlerinin söz konusu hıza ayak uyduramaması karşısında konuyla ilgili yasal düzenlemeler yapılmadan yıllar önce fiilen kullanılmaya başlamış ve zaman içinde de hızla bu fiilî kullanımları artmıştır. Esasında elektronik sözleşmelerin bu fiili kullanımlarının temeli, sözleşmeler hukuku sistemlerinin bu en temel ilkesi yani şekil serbestisi ilkesidir, zira bu ilke gereğince bir sözleşme hilafına kural olmadıkça her şekilde akdedilebileceğinden, elektronik sözleşmeler özel yasal düzenlemeler olmasa bile hemen hemen her hukuk sisteminde hukuken geçerli bir hale gelmektedir. Nitekim Türk Hukuk Sistemi açısından da hiç şüphesiz aynı sonuca ulaşılmalı ve Türk Hukukunda henüz konuyla ilgili uluslararası metinler iç hukukumuza dahil edilmemiş ve bu konuda da hiçbir yasal düzenleme yapılmamış olsa bile, elektronik olarak akdedilen bir sözleşme BK. 11/1 gereğince geçerli bir akit olarak saptanmalıdır.(1) Bu durum Borçlar Hukukunun yapısından kaynaklanan dinamizme özel bir ivme kadar irade özerkliği ile sözleşme serbestisi ilkelerinin sonucudur.(2) Ancak geçerlilik şekli açısından belirtilen bu görüşler, ispat şekli yönünden adeta tam zıt istikamette tezahür etmekte, ve elektronik sözleşmeler kullandıkları teknoloji gereği çoğu zaman ispat şekli yönünde çeşitli problemlere yol açabilmekte ve özellikle hukukçularda önemli şüpheler hasıl etmektedirler. Nitekim konuyla ilgili yasal düzenleme ve uluslararası metinlerin düzenlemeye çalıştıkları önemli konulardan birini de ispat şekli sorunu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın çerçevesinde dışında kalması nedeniyle ayrıntıya girilmeyecek olan bu konunun elektronik sözleşmelere ilişkin önemli usul hukuku sorunları yarattığı ve dikkate alınması gereken bir sorun olduğu hatırlanmalıdır. Şekil serbestisi ilkesi elektronik sözleşmeler için özel bir önem taşımaktadır ancak bunun tersi de doğrudur ve elektronik sözleşmeler de şekil serbestisi ilkesi yönünden özel bir konu hüviyetindedir, zira elektronik sözleşmelerin doğuşu ile birlikte sözleşmeler hukuku içine daha önce mevcut olmayan bir sözleşme tipi girmiştir.Click-wrap ve benzeri sözleşmeler, özellikle sözleşmeler hukukunun şekil serbestisi ilkesinin sonucu ortaya çıkan elektronik sözleşme türleri olarak anılmalıdır. ------------ (*) Sinan Öztürk Elektronik Sözleşmeler (Kuruluş ve Geçerlik Şartları) – İ.Ü.SBE.Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002, sf.144 (1) Aynı görüş ÖZSUNAY, A.e., s.37. Aynı sonuca BK.m.19’da ifade edilen sözleşme özgürlüğü çerçevesinde de ulaşılabilir. Esasında bu madde elektronik sözleşmelerle birlikte tüm “isimsiz sözleşmelerin” hukuki dayanağını oluşturmaktadır. Bu konuda bkz. Saibe OKTAY “İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşluklarının Tamamlanması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1996 C.LV.Sy.1-2, s.263; KIRÇOVA “(web sitesi üzerinden akdedilen bir sözleşmenin) hukuki olarak bir değer taşıması için yazılı ya da sözlü yapılması gerektiği” görüşünü ileri sürüyorsa da, kanaatimce bu görüşe katılma olanağı yoktur. (İbrahim KIRÇOVA, “İşletmelerde Elektronik Ticaret”, İTO Yayın No. 2001-32, İstanbul 2001, s.35) (2) “Tip sıkılığının dar çerçevesi içine sıkışmayan sözleşmeler hukukui özellikle son yıllarda, yasaca öngörülmemiş atipik sözleşmeler yönünden olağanüstü bir patlama ve genişleme gerçekleştirmiştir. Başka hukuk dallarında bu gibi ‘kabuk çatlatmalar’ yasanın yenilenmesi gereğini gündeme getirirken, sözleşmeler hukuku kendi iç dinamiğiyle çağın akışına pekala ayak uydurabilmektedir.” HATEMİ/SEROZAN/ARPACI (SEROZAN), A.e., s.27

Şerhi Ekleyen Üyemiz: Sinan ÖZTÜRK Hukukçu

Şerh No : 4961 Şerh Son Güncelleme: 23-03-2010