(Karar Tarihi : 10/11/1983)

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda 11/5/1979 tarihli protokol, Vakıflar Bankası Elazığ Şubesi cevabı ve toplanan deliller dayanak yapılarak, teminat mektuplarının davalı tarafından ödeneceğinin taahhüt edildiği halde davalının bu edimini yerine getirmediği, davacı aleyhine açtığı davanın halen derdest olduğundan takas şartlarının bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne dair karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Davalı vekili vermiş olduğu cevap layihasında, HUMK. nun 202 maddesine uygun bir şekilde takas def'inde bulunmuştur. Bu istem de, görülmekte olan davanın dayanağını teşkil eden protokole dayalı olması itibariyle anılan yasanın 204. ve 205. maddeleri gereğince kabule şayan olup tetkiki gereken bir def'idir. Diğer taraftan BK nun 118. maddesinin 2. fıkrası münazaalı alacaklarda dahi takas dermeyan edilebileceğini hükme bağlamıştır. Takas konusu alacağın başka bir mahkemede dava konusu yapılmış olması takas def'inin ileri sürülmesine engel teşkil etmez. Bu durumda hakimin esas alacağı müteallik kararını diğer davanın neticesine kadar talik etmesi gerekir. Dairemizin yerleşmiş içtihatları bu doğrultuda olduğu gibi (YTD. 26.2.1954 gün ve 1359-1406 sayılı kararı) genellikle öğretideki görüşler de aynı istikamettedir. (Bkz. Von Tuhr, Borçlar Hukukunun Umumi kısımları, Çeviren Av.Cevat Edege Ankara 1983 C II, Sh. 496 ve Senai Olgaç, T ürk Borçlar Kanunu, İstanbul 969,C I Sh.916-917)
Bir an için böyle bir davanın açılmamış olduğu ve davalı tarafın doğrudan doğruya bu davada takas def'i ileri sürmüş olduğu düşünülseydi bu taktirde mahkeme bu istemi nazara almak durumundaydı. O halde mahkemece yapılacak iş, davalı tarafından bu davanın davacısı aleyhine İstanbul() Asliye Ticaret Mahkemesinin () esasında kayıtlı olarak açılan davaya ait dosyanın celp edilerek incelenmesi ve bu dava ile irtibatı olduğu taktirde o davanın neticesine kadar beklenilmesi ve hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesinden ibarettir. 11 HD. 10/11/1983 T. 4371 E. 4932 K

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 118 :İki şahıs karşılıklı bir miktar meblâğı veya yekdiğerine mümasil başka malları birbirine borçlu oldukları takdirde her iki borç muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir.

Alacaklardan biri, münazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir.

Müruru zamana uğramış bir alacak, takas dermeyan edebileceği zamanda müruru zaman ile sâkıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir.

Şerh Son Güncelleme: 18-02-2010