(Karar Tarihi : 21.02.1991)

"Davacı vekili, müvekkilinin keşidecisi, dava dışı H. isimli şahsın lehtarı olduğu (124.385) TL. bedelli çekin bu şahıs tarafından tahrif edilerek (4.920.000) TL. bedelli haline getirildiğini, tanzim tarihinin de değiştirildiğini ve davalı banka şubesinin müvekkili ile mutabakat sağlamadan aldığı provizyon sonucu çek bedelini çek lehtarı olan H.'ye ödediğini, bu işlemde davalı banka elemanlarının kusurlu olduğunu belirterek müvekkilinin zararı olan (4.795.615) TL'nin tahsili için davalı hakkında yapılan icra takibine davalının haksız olarak itiraz ettiğini iddia ederek, davalı itirazının iptaline ve inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, dava konusu çekte tahrifat yapıldığının belli olmadığını, müvekkili elemanlarının ihmal ve kusurunun bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia ve savunmaya, Adli Tıp Kurumu raporuna ve toplanan kanıtlara göre, dava konusu çekte lehtarın tahrifat yaptığı, ancak önceki bedel, tarih, yazı ve rakamlarının kimyevi madde ile silinmesinden sonra yeniden doldurulmuş olduğu ve bu tahrifatın anlaşılmasının ancak laboratuar tetkiki sonucu belli olacak şekilde olması nedeniyle davalı banka elemanlarının ihmal ve kusurlarının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Davacının keşide ettiği (124.385) TL. lık isme yazılı çek lehtar tarafından yapılan sahtecilik sonucu (4.920.000) TL. na çevrilerek davalı bankaya ibraz edilmiş ve banka tarafından çekte yazılı meblağ lehtara ödenmiştir. Yaptırılan bilirkişi incelemesinde lehtar tarafından yapılan tahrifatın ancak laboratuar muayenesi ile anlaşılabileceği belirtilmiş ve mahkemece bu rapora dayanılarak davalı banka kusursuz sayılarak dava reddedilmiştir.

Ancak, TTK. 724. madde hükmünce sahte veya tahrif edilmiş bir çekin ödenmiş olmasından doğan zarar muhatap bankaya aittir. Olayda aynı maddede gösterildiği şekilde keşideciye atfı kabil bir kusur da mevcut değildir. Yasa hükmünce muhatap banka olayda kusurlu olsun olmasın sahte veya tahrif edilmiş çeki ödemekten dolayı sorumlu sayılmıştır. Bu sorumluluk kusursuz sorumluluktur. Davacı keşidecinin bankadaki hesabından fazla bir ödeme yapılması sonucu zararı doğmuştur. Bu zarardan BK. 51. madde hükmünce hem banka, hem de tahrifat yapan çek hamili sorumludur. Keşidecinin bunlardan herhangi birisini dava etmeye hakkı vardır. Davalı banka zararı ödediği takdirde sahteciliği yapan çek hamiline rücu edebilir. Açıklanan bu hukuki duruma göre mahkemece davanın kabulü gerekirken reddi doğru olmamış ve hükmün bozulması gerekmiştir.

S o n u ç:

Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.2.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 724 :DÖRDÜNCÜ AYIRIM : ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

       I - SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK:

       Madde 724 - Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğer ki, senette keşideci olarak gösterilen kimseye kendisine bırakılan çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun isnadı mümkün olsun.

Şerh Son Güncelleme: 07-01-2010