Türk Hukuk Sitesi Forum Alanları > THS Şerhi > 193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu > MADDE Mükerrer 81 GelirVK. MADDE Mükerrer 81 Türkçeleştirme Önerisi

Üye İsmi Bilgileriniz Hatırlansın mı? Şifre

193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu MADDE Mükerrer 81 Türkçeleştirme Önerisi

GelirVK. MADDE Mükerrer 81 Mevcut Metin SAFİ DEĞER ARTIŞI (Mülga madde: 22/07/1998 - 4369/82 md.; Yeniden düzenlenen madde: 07/01/2003 - 4783 S.K./6. md.)        Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hasılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.        Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas alınır.        İşletmeye dahil amortismana tabi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde, iktisadi kıymetlerin maliyet bedeli yerine amortismanlar düşüldükten sonra kalan net değeri esas alınır.        Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde Vergi Usul Kanununun 266 ncı maddesinde yazılı itibari değer iktisap bedeli olarak kabul edilir.        Dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle, Türkiye'ye bizzat getirdikleri nakdi veya ayni sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz. Şu kadar ki, bu mükelleflerin Türkiye'de elde ettikleri kazançların, münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından ibaret olması şarttır. Bu mükelleflerin, Türkiye'de menkul kıymet alım satımıyla devamlı olarak uğraşmaları halinde, kur farkından doğan kazançlar da ticari kazancın hesabında dikkate alınır.        Kur farkından doğan kazançların hesabında, menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına tahsis edilen yabancı sermayenin bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabancı sermayenin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki fark esas alınır.        Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. (Ek cümle: 30/12/2004 - 5281 S.K./28.mad) *1* Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olması şarttır.

GelirVK. MADDE Mükerrer 81 Türkçeleştirme Önerisi ÇIPLAK DEĞER ARTIŞI (Yürürlükten kaldırılan madde: 22.07.1998-4369 s.y./82.m.; yeniden düzenlenen madde: 07.01.2003-4783 s.y./6.m.) Değer artışında çıplak kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve varlıklarla sağlanan ve paraya çevrilebilen her türlü yararların tutarından, elden çıkarılan varlık ve hakların elde edilmesi için yapılan harcama tutarları ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının üzerinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve işlem vergilerinin indirilmesi yoluyla bulunur. Kazancın varlık ve yarar olarak sağlanan bölümünün tutarı Vergi Yöntem Yasasının değerleme ile ilgili düzenlemelerine göre belirlenir. Elde edilmesi için yapılan harcama tutarının yükümlülerce belirlenememesi durumunda söz konusu harcama tutarı yerine Vergi Yöntem Yasasına göre değerleme yarkurullarınca belirlenecek tutar, kazancı dönemsonu kaynak çizelgesi ya da işletme hesabı temeline göre belirlenen işletmelerde ise son dönemsonu kaynak çizelgesinde ya da varlık çizelgesinde gösterilen değer temel tutulur. İşletmede yıpranan ekonomik değerlerin elden çıkarılması durumunda ekonomik değerlerin elde edilmesi için yapılan harcama tutarı yerine yıpranma payı düşüldükten sonra kalan değer temel tutulur. Taşınır değerlerin elden çıkarılmasında edinme ederinin belgelenememesi durumunda Vergi Yöntem Yasasının 266. maddesinde yazılı saymaca değer, edinme ederi olarak kabul edilir. Dar yükümlülerin (kurumlar da içinde) yabancı anamal düzenlemelerine göre ilgili orunlardan izin alarak Türkiye'ye getirdikleri parasal ya da varlıksal anamal karşılığında edindikleri taşınır değerler ile katılım paylarını elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, yabancı para değer farkından doğan kazançlar göz önüne alınmaz. Şu kadar ki bu yükümlülerin Türkiye'de elde ettiği kazançların, salt bu taşınır değer ya da katılım payları dolayısıyla elde ettikleri taşınır anamal gelirlerinden ve bu değer ya da payların elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından oluşması gerekir. Bu yükümlüler, Türkiye'de taşınır değer alım satımıyla sürekli olarak uğraşırsa yabancı para değer farkından doğan kazançlar da tecimsel kazancın hesabında göz önüne alınır. Yabancı para değer farkından doğan kazançların hesabında, taşınır değer ya da katılım paylarının edinimine özgülenen yabancı anamalın bu değer ya da payların edinme günündeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış değerine göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu değer ya da payların elden çıkarılması günündeki aynı tutarda yabancı anamalın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış değerine göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki fark temel tutulur. Varlık ve hakların elden çıkarılmasında edinme ederi, varlık ve hakların elden çıkarıldığı ay dışında olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü'nce belirlenen toptan eşya eder dizinindeki artış oranında artırılarak belirlenir. (Ek cümle: 30.12.2004-5281 s.y./28.m.) Şu kadar ki bu dizinlemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 ya da bunun üzerinde olması gerekir.

Ekleyen Üyemizin Notu :

Şerhi Ekleyen Üyemiz: Özge YÜCEL Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Şerh No : 2628 Şerh Son Güncelleme: 19-12-2009