(Karar Tarihi : 04/10/2006)

Dava, Göztepe Eğitim Hastanesinde hemşire olarak görev yapan davacının, hataen fazla ödendiği iddiasıyla yersiz olarak ödenen toplam 4.088.758.103-TL. nöbet ücreti ile zam ve tazminatının geri istenilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Kişisel sorumluluk ve zarar" başlıklı 12. maddesinde, Devlet memurlarının görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda oldukları, Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal ve tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedel üzerinden ödenmesinin esas olduğu ve zararların ödettirilmesinde genel hükümlerin uygulanacağı hükme bağlanmış, madde hükmünde, "genel hükümler uygulanır" denilmek suretiyle kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik sonucu idareyi zarara uğratan Devlet memurlarına bu zararın ödettirilmesinde, mahkemece verilmiş bir yargı kararının bulunması gerektiğine işaret edilmiştir.

Bu hükme dayalı olarak çıkarılan Devlete ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi ve Miktarlarının Tespiti, Takibi, Amirlerinin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında Yönetmeliğin "Zararların tazmini için gerekli şartlar" başlıklı 6. maddesinde ise, zararın doğrudan doğruya memurun fiilinden doğması gerektiği belirtilmiştir.

Öte yandan, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile idarenin hatalı terfi veya intibak işlemine dayanarak ödediği meblağın istirdadına, bir mahkeme kararına lüzum olmadan karar verebileceği ve idarenin, yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya hilesi hallerinde süre aranmaksızın hatalı ödediği tutarı her zaman geri alabileceği kural olarak benimsenmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesinde hemşire olarak görev yapan davacının, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Sosyal Bilimler ön lisans programını bitirerek, almış olduğu diplomasını intibakının yapılması için davalı idareye 15.1.1998 tarihinde sunduğu, davalı idarece, intibakının yapıldığı, ancak nöbet ücretleri ile zam ve tazminatlara ilişkin oranın ise sehven mesleki yüksek öğrenim görmüş sağlık personeline uygulan oranlar üzerinden belirlenerek ödemenin yapıldığının anlaşılması üzerine 15.1.1998 tarihi ile 15.2.2004 tarihleri arasında yersiz ödenen 4.088.758.103.-TL tutarın davacı adına borç çıkartılarak geri istenilmesine ilişkin işlemin dava konusu edildiği, mahkemece 657 Sayılı Kanunun 12. maddesi hükmüne dayanılarak, davacıya fazla ödeme yapılıp yapılmadığının, yapılmış ise bunun davacının idareyi yanıltıcı kasıtlı, kusurlu veya ihmalkar davranışından kaynaklanıp kaynaklanmadığının davalı idare tarafından genel hükümlere göre açılacak bir alacak davasında ileri sürülmesi ve mahkemece zararın ödenmesi gerektiği yolunda bir karar verilmesi halinde davacıdan istenilmesinin mümkün olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmış bulunmaktadır.

Buna göre, dava konusu edilen işlemin, davacıya usule aykırı olarak yapılan bir ödemenin istirdadına ilişkin olduğu, idare mahkemesince verilen karara dayanak yapılan 657 sayılı Kanunun 12. maddesinin, temyize konu davada uygulanamayacağı açık olup, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı uyarınca, idarenin hatalı terfi veya intibak işlemine dayanarak ödediği meblağı bir mahkeme kararına lüzum olmadan istirdadına karar verebileceği kuralı uyarınca çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle; İstanbul 1. İdare Mahkemesince verilen 28.10.2005 günlü E:2004/1323, K:2005/2062 sayılı kararının bozulmasına, yukarıda belirtilen hususlar gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 4.10.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Devlet Memurları Kanunu MADDE 12 :(Değişik madde: 12/05/1982 - 2670/5 md.)

       Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

       Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır.

       Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.

Şerh Son Güncelleme: 17-12-2009