GelirVK. MADDE 75 Türkçeleştirme Önerisi

193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu MADDE 75 Türkçeleştirme Önerisi

GelirVK. MADDE 75 Mevcut Metin

ALTINCI BÖLÜM : MENKUL SERMAYE İRADI

TARİFİ

(Değişik madde: 24/12/1980 - 2361/52 md.)

Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.

Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır:

1. (Değişik bent: 31/12/1981 - 2574/13 md.;Değişik bent: 21/02/2007-5582 S.K./28.mad.) Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.);

2. (Değişik bent: 04/12/1985 - 3239/57 md.) İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan karların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nisbetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.)

(Ek paragraf: 28/03/2007-5615 S.K./4.mad) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye'de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az % 50'sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla dağıtılan kâr payı sayılır. Türkiye'de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kâr paylarının vergilendirilmiş kısmı bu tutardan indirilir.

Adi komandit şirketlerde komanditerlerin kar payları, şirket karının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır;

3. Kurumların idare meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları;

4. (Değişik bend: 09/04/2003 - 4842 S.K./7. md.) (1) Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmı,

5. (Değişik bent: 22/07/1998 - 4369/39 md.;Değişik bent: 21/02/2007-5582 S.K./28.mad.) Her nevi tahvil (ipotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler hariç ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler (Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılmaz.);

6. ( Değişik bent: 04/12/1985 - 3239/57 md.) Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil.);

7. Mevduat faizleri (Bankalara, bankerlere, tasarruf sandıklarına, tevdiat kabul eden diğer müesseselere yatırılan vadeli, vadesiz paralara ödenen faizler, bunlar dışında kalan kişi ve kuruluşlardan devamlı olarak para toplama işi ile uğraşanların her ne şekil ve ad altında olursa olsun toplanan paralara sağladıkları gelirler ve menfaatler ile bankalar ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasasında değerlendirilen paralara ödenen faizler de mevduat faizi sayılır.);

8. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller;

9. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar;

10. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri;

11. (Mülga bent: 04/12/1985 - 3239/57 md.)

12. ( Değişik bent: 04/12/1985 - 3239/57 md.) Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları ile kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları ve özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları.

13. (Mülga bend: 09/04/2003 - 4842 S.K./37. md.)(2)

14. (Ek bent: 26/12/1993 - 3946/16 md.) Bu Maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan menkul kıymetlerin geri alım veya satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler.

15. (Ek bend: 28/06/2001 - 4697 S.K./5. md.) Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından;

a) On yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler,

b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler,

c) Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler.

Yukarıda yazılı iratlar, bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde nazara alınır.

GelirVK. MADDE 75 Türkçeleştirme Önerisi

ALTINCI BÖLÜM: TAŞINIR ANAMAL GELİRİ

TANIMI

(Değişik madde: 24.12.1980-2361 s.y./52.m.)
İyesinin tecim, tarım ya da meslek etkinliği dışında parasal anamal ya da paraya çevrilebilen değerlerden oluşan anamal dolayısıyla elde ettiği kazanç payı, işlenti, kira ve benzeri gelirler, taşınır anamal geliridir.

Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı gelirler, taşınır anamal geliri sayılır:

1. (Değişik bent: 31.12.1981-2574 s.y./13.m.; değişik bent: 21.02.2007-5582 s.y./28.m.) Her tür pay belgitlerinin kazanç payları (kurucu pay belgitleri ve diğer yararlanma pay belgitlerine verilen kazanç payları ve pay iyelerine hazırlık dönemi için işlenti olarak ya da başka adlarla yapılan her türlü ödeme ile Anamal Piyasası Yasasına göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kazanç payları ile konut karşılama fonlarını temsil ederek çıkarılan tutuya dayalı taşınır değerlere ve varlık karşılama fonlarını temsil ederek çıkarılan varlığa dayalı taşınır değerlere ödenen işlenti, kazanç payı ya da benzeri gelirler içinde.);

2. (Değişik bent: 04.12.1985-3239 s.y./57.m.) Katılma paylarından doğan kazançlar; (Limitet ortaklık ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve sınırlı sorumlu komandit ortakların kazanç payları ile kooperatiflerin dağıttığı kazançlar, bu topluluk içindedir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları işlemlerden doğan kazançların ortaklara, kooperatifle yaptıkları işlemler oranında dağıtım, kazanç dağıtımı sayılmaz.)

(Ek paragraf: 28.03.2007-5615 s.y./4.m.) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Yasasının 7. maddesindeki koşulların birlikte gerçekleşmesi durumunda, Türkiye'de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan ya da dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte anamalının, kazanç payının ya da oy kullanma hakkının en az % 50'sine iye olarak denetledikleri yurtdışı ortaklıklarının kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın ortaklığın hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl için dağıtılan kazanç payı sayılır. Türkiye'de vergilendirilmiş kazancın ortaklıkça sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kazanç paylarının vergilendirilmiş bölümü, bu tutardan indirilir.)

(Yalın komandit ortaklıklarda sınırlı sorumlu ortakların kazanç payları, ortaklık kazancının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır.)

3. Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen kazanç payları;

4. (Değişik bent: 09.04.2003-4842 s.y./7.m.) Kurumlar Vergisi Yasası uyarınca yıllık ya da özel açıklama yazısı veren dar yükümlü kurumların indirim ve ayrıklıklar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan bölümü;

5. (Değişik bent: 22.07.1998-4369 s.y./39.m.; değişik bent: 21.02.2007-5582 s.y./28.m.) Her tür tahvil (taşınmaz tutusu karşılama kuruluşları ve konut karşılama kuruluşlarınca çıkarılan taşınmaz tutusuna dayalı taşınır değerler dışında taşınmaz tutulu anamal piyasası araçları, varlık güvenceli taşınır değerler içinde) ve hazine bonosu işlentileri ile Toplu Konut Yönetimi, Kamu Ortaklığı Yönetimi ve Özelleştirme Yönetimince çıkarılan taşınır değerlerden sağlanan gelirler (Yabancı para türünden ya da yabancı para, altın ya da başka bir değerle ilişkili taşınır değerlerin sönümü sırasında oluşan değer artışları, gelir sayılmaz.);

6. (Değişik bent: 04.12.1985-3239 s.y./57.m.) Her tür alacak işlentileri (Yalın, ayrıcalıklı, tutulu, belgitli alacaklarla alacak verecek hesabı alacaklarından doğan işlentiler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve belgite bağlanmış olan tutarlar için ödenen işlentiler içinde.);

7. Mevduat işlentileri (Bankalara, işlenticilere, biriktirme bankalarına, yatırmak üzere taşınır değer kabul eden diğer kuruluşlara yatırılan ödeme süreli, ödeme süresiz paralara ödenen işlentiler, bunlar dışında kalan kişi ve kuruluşlardan sürekli olarak para toplama işi ile uğraşanların her ne biçim ve ad altında olursa olsun toplanan paralara sağladıkları gelirler ve yararlar ile bankalar ve 2499 sayılı Anamal Piyasası Yasasına göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasasında değerlendirilen paralara ödenen işlentiler de mevduat işlentisi sayılır.);

8. Pay belgitleri ve tahvillerin ödeme süresi gelmemiş parçalarının satışından elde edilen ederler;

9. Katılım paylarının iyesi adına henüz gerçekleşmemiş kazanç paylarının başkasına geçirilmesi karşılığında alınan para ve varlıklar;

10. Her tür belgitlerin düşük değerden alınması karşılığında alınan ederler;

11. (Yürürlükten kaldırılan bent: 04.12.1985-3239 s.y./57.m.)

12. (Değişik bent: 04.12.1985-3239 s.y./57.m.) İşlentisiz olarak borç verenlere ödenen kazanç payları ile kazanç ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kazanç payları ve özel taşınır değer yönetimi kurumlarınca kazanç ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kazanç payları.

13. (Yürürlükten kaldırılan bent: 09.04.2003-4842 s.y./37.m.)

14. (Ek bent: 26.12.1993-3946 s.y./16.m.) Bu maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan taşınır değerlerin geri alım ya da satım üstlenimi ile edinimi ya da elden çıkarılması karşılığında sağlanan yararlar;

15. (Ek bent: 28.06.2001-4697 s.y./5.m.) Tüzelkişiliği bulunan emekli bankaları, yardım bankaları ile emeklilik ve sigorta ortaklıklarınca;

a) On yıl süreyle prim, ödenti ya da katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler,

b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik dizgesinden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer banka ve sigortalardan on yıl süreyle prim ya da ödenti ödeyenlere ve ölüm, sakatlık ya da tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler,

c) Bireysel emeklilik dizgesinden emeklilik hakkı kazananlar ile bu dizgeden ölüm, sakatlık ya da tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler.

Yukarıda yazılı gelirler, bunları sağlayan anamal iyesinin tecimsel etkinliğine bağlı bulunuyorsa tecimsel kazancın belirlenmesinde göz önüne alınır.

Ekleyen Üyemizin Notu :

Şerhi Ekleyen Üyemiz:

Özge YÜCEL

Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Şerh No : 2486

Şerh Son Güncelleme: 13-12-2009

THS Sunucusu bu sayfayı 0,02848291 saniyede 8 sorgu ile oluşturdu.