(Karar Tarihi : 7.2.1989)

"TTK.nun 583/b.6 ve 688/b.5 maddeleri senet lehdarının adı soyadının veya lehdar tüzel bir kişi ise ünvanının senet metnine yazılmış olmasını poliçe ve bono bakımından zorunlu bir unsur olarak saymış anılan Yasanın 584/f.l ve 689/f.1 maddeleri de bu unsuru içermeyen senetlerin poliçe ve bono sayılmayacağını belirtmiştir. Buna mukabil çekin yasal unsurlarını belirleyen TTK.nun 692. maddesinde (lehdar) unsuruna yer verilmemiş, diğer kambiyo senetlerinin aksine çekin hamiline yazılı şekilde de düzenlenebileceği TTK.nun 703. maddesinde açıkca vurgulanmıştır.

Öte yandan TTK.nun 697/f. son maddesine göre (kimin lehine keşide edildiği gösterilmemiş olan bir çek hamile yazılı çek hükmündedir). Bu hüküm hem lehdar hanesi boş bırakılan veya çizilen çekleri hem de lehdar hanesinde yazılı ibarenin gerçek veya tüzel bir kişiyi ifade etmediği çekleri kapsar (Prof. Seza REİSOĞLU/Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek; Ankara- 1985, sh: 19). Dava konusu çekte lehdar olarak gösterilen (B..Giyim sanayii) ibaresinin gerçek veya tüzel bir kişinin adını veya unvanını ihtiva etmemesi anılan Yasa hükmü karşısında çekin emre değil hamiline yazılı sayılmasını gerektirip mahkemenin kabulünün aksine çek niteliğini ortadan kaldırmaz.

TTK.nun 697/f.ll maddesi de nizalı çekin nitelendirilmesi bakımından diğer bir hüküm sevk etmekte ve muayyen bir kimse lehine olarak "veya hamiline" kelimesinin ilavesiyle.. keşide kılanan çekin hamile yazılı çek sayılacağını belirtmektedir. Şu halde (B...Giyim sanayii emrine veya hamiline) ibaresini içeren dava konusu çek bu nedenle de hamiline yazılı bir çek olup, kambiyo alacağının devri için mücerret teslim yeterlidir. Diğer bir deyişle böyle bir çekin geçerli bir şekilde tedavülü için ciro veya temlik beyanına gerek bulunmayıp, yerel mahkemenin (çek lehdarı olarak gösterilen firmanın sahibi olan) davacının cirosu bulunmadığından bahisle çeki davalı bankaya ibraz eden dava dışı Resul'ün şeklen dahi hamil sayılamayacağına ilişkin gerekçesi keza isabetsizdir.

Bu durum karşısında ödenmesi keşidecinin talimatıyla veya mahkeme kararıyla men edilmeyen çeki kendisine ibraz eden R.'e ödeyen davalı bankanın, muhatap sıfatının gerektirdiği ödeme yükümlülüğünü geçerli olarak yerine getirdiğinin kabulü ile davanın reddine karar verilmesi icap ederken aksine düşüncelerle kabulü cihetine gidilmesi bozmayı gerektirmiştir."

Üye Notu : İşbu kararın özet bölümü tarafımızdan yazılmıştır.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 692 :ÜÇÜNCÜ KISIM : ÇEK

       BİRİNCİ AYIRIM : ÇEKLERİN KEŞİDESİ VE ŞEKLİ

       A - ŞEKİL:

       I - UNSURLAR:

       Madde 692 - Çek:

       1. "Çek" kelimesini ve eğer senet Türkçe'den başka bir dille yazılmış ise o dilde "Çek" karşılığı olarak kullanılan kelimeyi;

       2. Kayıtsız ve şartsız muayyen bir bedelin ödenmesi için havaleyi;

       3. Ödeyecek kimsenin "muhatabın" ad ve soyadını;

       4. Ödeme yerini;

       5. Keşide gününü ve yerini;

       6. Çeki çeken kimsenin (Keşidecinin) imzasını; ihtiva eder.

Şerh Son Güncelleme: 20-11-2009