(Karar Tarihi : 18.09.2024)

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 49. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2359 E., 2023/1109 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Küçükçekmece 3. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/997 E., 2019/227 K.

Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili; davacının, davalıya ait taşınmazı 10.04.2010 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiraladığını, davalının 26.02.2016 tarihli noter ihtarı ile kira dönemi sonu olan 10.04.2016 tarihinden itibaren kira sözleşmesinin yenilenmeyeceğini belirterek kızının konut gereksinimi sebebiyle kiralananın tahliyesini talep ettiğini, 01.03.2016 tarihinde kiralananı tahliye ettiğini, başka bir taşınmazı aylık 700,00 TL bedel ve 500,00 TL depozito ile kiraladığını, 850,00 TL nakliye ücreti ve yeni kiralananın tadilat işleri için 650,00 TL ücret ödediğini, davalının ise taşınmazını kızı dışında 3. kişiye kiraya verdiğini ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere şimdilik 1.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren başlayacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; kira bedellerinin davacı tarafından düzensiz ödendiğini, davalının kızının bir firma ile iş görüşmesi yaparak anlaştığını, ulaşım sıkıntısı nedeni ile konut ihtiyacının ortaya çıktığını, ancak kızının iş anlaşmasının iptal olması sebebiyle ev ihtiyacının ortadan kalktığını ve taşınmazı başkasına kiraya verdiklerini, kiralananın bulunduğu binanın kentsel dönüşüm yasası kapsamında kaldığını, davacının durumu bildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı kiraya verenin gereksinim nedeniyle bir tahliye davası açmadığı, kiracının kiralananı bir yargı kararı veya icra marifetiyle tahliye etmediği, bu durumda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 355 inci maddesi uyarınca tazminat koşullarının oluşmadığı, ayrıca kiralananın bulunduğu taşınmazın 16.08.2016 tarihli kat karşılığı inşaat ve taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile müteahhite verilerek 28.07.2017 tarihinde yıkım ruhsatı düzenlenerek yıkıldığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; kiraya veren tarafından gereksinim nedeni ile tahliye davası açılması ve kiracının bir yargı kararı veya icra marifeti ile kiralananı tahliye etmesinin kanun hükmünde tazminat koşulları olarak düzenlenmediğini, kanun koyucunun bu hükmü koymakla güttüğü gerçek iradenin gerek bildirim yolu gerek dava yolu ile kötü niyetli olarak kiralananın tahliye ettirilmesi halinde kiraya verenin cezalandırılması olduğunu, davacının tahliye davasına sebebiyet vermemek için 01.03.2016 tarihinde kiralananı tahliye ettiğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı kiracının kiralananı yargı kararı ve cebri icra yolu ile kiralananı tahliye etmediği, kiralananı kendiliğinden tahliye ettiği, bu nedenle 6098 sayılı Kanun'un 355 inci maddesinin uygulanma imkanının bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf nedenlerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yeniden kiralama yasağına dayalı tazminat istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Kanun'un 355 inci maddesi,

2. Dairemizin emsal niteliğindeki 2017/4122 E., 2019/282 K., 2017/495 E., 2019/871 K., 2017/4632 E., 2019/1687 K. ve 2017/6483 E., 2019/2527 K. sayılı ilamları.

3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtilen gerekçeye, yukarıda yer verilen Kanun maddesinde kiraya verenin kiralananın boşaltılmasını "sağlaması" halinde haklı bir sebep olmaksızın kiralananın başkasına kiraya verilmesinin yasaklandığı, davacının herhangi bir yargı kararı veya icra marifeti olmaksızın kiralananı tahliye etmesi nedeniyle tazminat koşullarının oluşmadığının anlaşılmasına göre, davacının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;

Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Borçlar Kanunu (Yeni) MADDE 355 :Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz.

Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz. Eski kiracının, yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazları, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda öncelik hakkı vardır. Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı yazılı bildirimi izleyen bir ay içinde kullanılması gerekir; bu öncelik hakkı sona erdirilmedikçe, taşınmaz üç yıl geçmeden başkasına kiralanamaz.

Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlüdür.

Şerh Son Güncelleme: 31-08-2025