(Karar Tarihi : 27.09.2012)

"Taraflar arasında görülen davada İstanbul Dördüncü Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nce verilen 10.03.2010 tarih ve 2007/71- 2010/33 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olmakla, tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalının müvekkilinden izin almaksızın ve telif bedeli ödemeksizin MSG meslek birliği üyelerine ait eserlerin kablolu yayın vasıtasıyla yeniden iletimini gerçekleştirdiğini, davacı tarifesi uyarınca davalının ödemesi gereken aylık tarife bedelinin 249.000 TL olduğunu, FSEK'nın 68. maddesi gereğince zarara uğrayan hak sahibinin 3 katını talep edebileceğini ileri sürerek, davalının, müvekkilinin koruması altındaki eserlere yönelik tecavüzün tespitini, şimdilik 50.000 TL tazminatın ihtarname tarihinden itibaren en yüksek banka reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve kararın ilanını talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, ilk kablolu yayının başlamasının üzerinden 17 yıl geçtiğini, ortada bir alacak varsa bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, yeniden iletimin söz konusu olmadığını, müvekkilinin yalnızca kablo TV ortamından yayınların iletilebilmesi için alt yapı imkanı sunduğunu, yayıncı kuruluşlar tarafından yapılan yayının kablo ile transferini sağladığını, tek bir yeniden iletim için bir kez izin alınmasının ve bir kez telif bedeli ödenmesinin gerektiğini, aksi halde iki kez ödeme yapılmış olacağını, yeniden iletimde telif haklarının yeniden iletimi gerçekleştiren yayıncı kuruluş tarafından ödenmesi gerektiğini, zira bu fiilin failinin yayıncı kuruluşlar olduğunu, dolayısıyla davalının yeniden iletime ilişkin telif hakkı konusunda tazminatı doğurucu bir yükümlülüğünün bulunmadığını savunarak, davanın yetki, zamanaşımı ve esas yönünden reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre, davalı şirketin, TV kuruluşlarının yayınlarını kablo ile abonelerine ulaştırdığı, kablolu yayın yoluyla yeni bir izleyici kitlesi oluşturulduğundan, normal televizyon yayını için başlangıçta alınan iznin yeterli olmadığı, kablo ile iletim yapan kuruluşların da hak sahiplerinden yeniden izin almasının gerekli olduğu, FSEK sistematiğinde eser sahipleri bakımından kablo ile iletimin, "umuma iletim" mali hakkının içerisinde bulunduğu, eser sahiplerinin eserlerinin kablolu yayın yoluyla televizyon yayınlarında kullanılması durumunda FSEK'nın 25. maddesi gereğince kablo operatörünün, eser sahiplerinden ya da ilgili meslek birliğinden izin almasının gerektiği, MSG meslek birliği üyelerinin eserlerinin kablo ile davalı tarafından iletildiği, davalının eyleminin FSEK'nın 25. maddesi gereğince bir mali hak ihlali olduğu, devam eden haksız fiil eylemlerinden dolayı ihlalin tespit tarihi karşısında ceza zamanaşımı dikkate alındığında bu yöndeki savunmaya itibar edilmediği, ortak tarife karşısında 2006 yılı için FSEK'nın 68. maddesi gereğince meslek birliğinin 89.809,77 TL x 0,975 = 87.564,00 TL telif bedeline hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve eser sahibinin umuma iletim hakkının düzenlendiği 5846 sayılı Yasa'nın 25. maddesi birinci fıkrasında ifade edilen "yayın ve yeniden yayın" faaliyetinin ancak bir yayın kuruluşu tarafından gerçekleştirilecek olması nedeniyle, esasen bir yayın kuruluşu olmayan davalı kablo TV işletmecisi bakımından somut uyuşmazlıkta anılan 25/1. madde hükmünün uygulama yeri bulunmamasına, ancak davalının anlaşmalı olduğu TV yayın kuruluşları tarafından gerçekleştirilen yayınların davalıya ait kablo alt yapısı aracılığı ile yine davalının abonesi olan TV izleyicilerine yeniden iletilmesi eyleminin aynı maddenin ikinci fıkrasında hüküm altına alınan "eser sahibinin eserin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının diğer biçimlerde umuma iletimine" ilişkin mali hak kapsamında bulunmasından dolayı; 5846 sayılı FSEK'nın 40 ve 52. maddeleri uyarınca yazılı bir sözleşme olmaksızın dava konusu musiki eserlerinin umuma iletildiği TV yayınlarının davalıya ait olan kablo alt yapısı kullanılmak suretiyle ve yine davalı işletmecinin abonesi olan izleyicilere yeniden iletimi eyleminin davacı meslek birliğinin hak takibine yetkili olduğu mali haklara tecavüz oluşturduğunun tespitine dair mahkeme kararının yukarıda açıklanan gerekçe itibariyle yerinde bulunmasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Dava, davalının davacıdan izin almaksızın ve telif bedeli ödemeksizin davacı meslek birliği üyelerinin eserlerinin kablolu yayın vasıtasıyla yeniden umuma iletiminin gerçekleştirildiği iddiasına dayalı tecavüzün tespiti ve FSEK'nın 68. maddesi gereğince tazminat istemine ilişkin olup, Dairemizin 21.10.2005 tarih 7215/5336 nolu, 01.07.2007 tarih 14787/6668 sayılı kararlarında da açıklandığı üzere, esasen 5846 sayılı FSEK'nın 25/1. fıkrası anlamında bir yayıncı kuruluş olmayan ve sadece kablo TV işletmecisi olan davalının iletimine aracılık ettiği yayın kuruluşlarının gerçekleştirdiği TV yayınlarının içeriğinin oluşturulmasına katkısının olmaması, söz konusu yayınların içeriğini değiştirme olanağının bulunmaması ve özellikle yayında eser ve/veya bağlantılı hak sahiplerinin haklarının ihlal edilip edilmediğini önceden bilebilecek durumda olmaması nedeniyle, kendisine bir ihtar yapılmadığı sürece aynı Kanun'un 68. maddesine dayalı olarak talep edilen telif tazminatından doğrudan sorumlu tutulamaz.

O halde, 5846 sayılı FSEK'nın 68. maddesi uyarınca davalının telif tazminatına dayalı sorumluluğuna gidilebilmesi kendisine uyuşmazlık konusu ihlale ilişkin bir ihtarnamenin tebliği ve buna rağmen ihlale devam edilmesi halinde mümkündür.

Somut uyuşmazlıkta, davacı tarafından dava tarihinden önce gönderildiği iddia edilen 12.01.2007 tarihli ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiği esasen davalının da kabulünde olup, davalı aleyhine açılan işbu davanın reddini savunduğuna göre, az önce açıklanan FSEK'nın 68. maddesine dayalı tazminat isteme koşulunun gerçekleştiğinin de kabulü gerekir.

Ancak, yukarıda izah edildiği üzere esasen yayıncı olmayan ve kablo TV işletmecisi olarak umuma iletim yapan davalı aleyhine 5846 sayılı FSEK'nın 68. maddesine göre telif tazminatının belirlenmesinde aynı Kanun'a dayalı olarak yayınlanan "Eser, İcra Yayınları ve Yayınların Kullanılması ve/veya İletilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik" hükümleri ve davalının bu Yönetmelikte EK-C bölümünde belirtilen kuruluşlardan olup olmadığı hususlarının tartışılarak değerlendirme yapılması gerekirken, davalının Kablo TV vasıtasıyla kendi yayınlarını abonelerine doğrudan ulaştıran yayıncı kuruluşlar grubuna dahil edilerek ve Kablo TV abone sayısına göre belirlenen ortak tarife dikkate alınarak yapılan hesaplamaya dayalı mali hak tazminatına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.

3- Diğer yandan, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunu tanzim eden iki bilirkişiden birisi olan A____'in davacı ile benzer statüde başka bir meslek birliğinin genel sekreteri olduğu anlaşılmakta olup, emsal olabilecek böyle bir uyuşmazlıkta esasen tüm meslek birliklerinin doğrudan ve dolaylı bir şekilde uyuşmazlığa taraf olabileceği de nazara alınarak anılan bilirkişinin bulunmadığı başka bir bilirkişi kurulundan rapor alınması gereğinin davalı itirazına rağmen düşünülmemesi de doğru bulunmamıştır.

4- Bozma neden ve şekline göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.

KARAR : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, (4) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 27.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu MADDE 68 :3. MALİ HAKLARA TECAVÜZ HALİNDE:

       (Değişik madde: 07/06/1995 - 4110/21 md.;Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./137.mad)

       Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.

       İzinsiz çoğaltılan kopyalar satışa çıkarılmamışsa hak sahibi çoğaltılmış kopyaların, çoğaltmaya yarayan film, kalıp ve benzeri araçların imhasını veya üretim maliyet fiyatını geçmeyecek uygun bir bedel karşılığında kendisine verilmesini ya da sözleşme olması durumunda isteyebileceği miktarın üç kat fazlasını talep edebilir. Bu husus, izinsiz çoğaltanın hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

       İzinsiz çoğaltılan kopyalar satışa çıkarılmışsa hak sahibi, tecavüz edenin elinde bulunan nüshalar hakkında ikinci fıkradaki şıklardan birini kullanabilir.

       İkinci ve üçüncü fıkraların eser sahibinden başka hak sahiplerince uygulanabilmesi için eser sahibinin bu Kanunun 52 nci maddesine uygun yazılı çoğaltma izni aranır.

       Hak sahiplerinden biri, ikinci ve üçüncü fıkralar uyarınca talepte bulunduklarında Ceza Muhakemesi Kanununun el koymaya ilişkin hükümleri delil elde etmek amacı dışında uygulanmaz.

       Bedel talebinde bulunan kişi, tecavüz edene karşı onunla bir sözleşme yapmış olması halinde haiz olabileceği bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir.

Şerh Son Güncelleme: 16-03-2015