(Karar Tarihi : 28.11.1979)

"Taraflar arasındaki rücuan alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Yalova Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 3.4.1975 gün ve 153 - 72 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 4.6.1976 gün ve 4773 - 2430 sayılı ilamı ile, "Davacının bu davada rücu isteği halefiyete dayanan bir rücu talebi değildir. Çünkü davacı İçişleri Bakanlığı, haksız eylemi ile jandarma çavuşunun ölümüne sebep olan araç sürücüsüne ve o aracın sahibine karşı, zarar görenlere yaptığı ödeme nedeniyle, onların davalılara karşı ileri sürebilecekleri haklarına halef olma imkanına hukuken malik değildir. Bu itibarla davalılar ile zarar gören arasındaki esas ilişkiye uygulanan zamanaşımı süresinin bu davada uygulanması kabul edilemez. Ayrıca zararın davalıların haksız eylemi sonucu meydana geldiği düşünülerek olayda bir yıllık haksız eylem zamanaşımı süresi uygulanması gerektiği görüşü de red olunmalıdır. Çünkü davacı İçişleri Bakanlığı haksız eyleme maruz kalan kişi değildir. Davacının davalılara rücu isteğinin dayanağı, haksız eylemden doğrudan doğruya zarar görmesi değil, Borçlar Kanununun 51. maddesi gereğince zarardan müteselsilen sorumlu bir borçlu sıfatiyle muhtelif sebeplerin içtimaı halindeki rücu kuralıdır. Davacının rücu hakkı Borçlar Kanununun 51. maddesinden doğduğundan ve kanuna dayanan bu talep hakkı için özel herhangi bir zamanaşımı süresi belli edilmediğinden davada uygulanması gerekli zamanaşımı süresi Borçlar Kanununun 125. maddesi gereği 10 yıldır. Ödeme ve dava tarihlerine göre bu süre daha dolmadığından mahkemenin aksine yazılı düşüncelerle davayı zamanaşımı yönünden reddetmesi yasaya aykırıdır.

Mahkeme davayı zamanaşımı nedeniyle reddetmesine rağmen ayrıca davacının davalı şoförün eyleminden hukuken sorumlu olmadığı halde fiilen zarar görenlere tazminat ödenmesinin kendisine rücu hakkı vermeyeceği sebebiyle de davanın reddine karar vermiştir.

Jandarma çavuşu, kamu hizmeti ifası sırasında davalıların kullandığı ve maliki oldukları otobüsün sadmesi sonucu öldüğünden İçişleri Bakanlığı hukuken sorumlu görülmüş ve davacı idare Danıştay kararı gereğince zarar görenlere tazminat ödemiştir. Davacının sorumluluğunun gerekçesi Danıştay kararında açıklanmıştır. Danıştay kararına rağmen Danıştayda davanın reddedilmesi gerektiğinden bahis edilerek davacının rücu hakkının olmadığına karar verilmesi yasaya aykırı görülmüştür." gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden ve duruşma isteyen: Davacı vekili.

Hukuk Genel Kurulu kararı:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki kağıtlara, gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

KARAR : Temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı bozulmasına 28.11.1979 gününde oyçokluğuyla karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 51 :Müteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele, akit, kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında, birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki hükümlere göre muamele olunur.

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel, tarafından hata vaki olmamış ve üzerine borç alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra, zaman ile mükellef olur.

Şerh Son Güncelleme: 14-04-2014