(Karar Tarihi : 16.01.2012)

"Davacı vekili, davacı işçinin davalı asıl işveren G____'ya ait işyerinde diğer davalı işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini belirterek, kıdem ve ihbar tazminatı ile ücret, fazla mesai ve tatil çalışmaları karşılığı ücret alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm, süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi B____ Kar tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, davacının davalı asıl işveren G____'ye ait işyerinde ihale ile hizmet alan diğer davalı alt işveren işçisi olarak çalıştığını, ihale bitimi iş sözleşmesinin feshedildiğini, ihbar ve kıdem tazminatı ödemesi yapılmadığını, davacıya ihale sözleşmesinde asgari ücretin brüt miktarının net olarak ödeneceği kararlaştırılmasına rağmen, eksik ödendiğini, resmi tatil ve dini bayram tatillerinde çalıştığını, fazla mesai yaptığını belirterek, kıdem ve ihbar tazminat ile fark ücret, fazla mesai ve tatil çalışmaları karşılığı ücret alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

B) Davalı Cevabının Özeti:

Davalılardan G____ Genel Müdürlüğü vekili; husumet itirazında bulunarak, davacının Ç____ Şirketi personeli olarak çalıştığını, davacının işine ise bu şirket tarafından son verildiğini, diğer davalılarla alt işveren-üst işveren ve taşeron ilişkisinin bulunmadığını, diğer davalıların kurumdan ihale ile iş alan şirketler olduğunu, belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar ve kıdem tazminatının söz konusu olmadığını, davanın reddi gerektiğini savunurken;

Davalı Ç____ Ltd. Şti. temsilcisi ise davacı ve işçilerin G____ Genel Müdürlüğünün inisiyatifi doğrultusunda işe alındıklarını, çalıştırıldıklarını, ihale bitimi ile G____ Genel Müdürlüğünün tasarrufu ile yeniden işe alınmadıklarını, davacıda dahil tüm işçilerin iş akitlerinin G____ tarafından feshedildiğini, muvazaa nedeni ile G____'nin sorumlu olduğunu beyan etmiştir.

Diğer davalı tebliğe rağmen yargılamayı takip etmemiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece yapılan yargılama sonunda alınan hesap raporuna itibar edilerek, G____ Genel Müdürlüğü H____ Tasfiye ve Atıksu Arıtma Tesisleri Çevre Temizlik ve Peyzaj Bakım Hizmeti işinin 17.12.2004 tarihinde davalılardan M____ H____ A____'e 2005 yılı için ihale edildiği aynı işin 13.12.2005 tarihinde diğer davalı Ç____ Ltd. Şti.ne ihale edildiği ve 30.09.2009 tarihinde ihale süresinin dolduğu, bu tarihte ihaleyi Ç____ Ltd. Şti.nin alamaması üzerine iş aktinin davalılar tarafından sona erdirildiği ve davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının iş sözleşmesinin ihale bitimi nedeniyle feshedilmesi ile kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıldığı, dini ve resmi bayramlarda çalışıldığı, ücretinin ödenmediği, fazla mesainin kanıtlanmadığı gerekçesi ile rapordaki miktarlar esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Karar, cevap nedenleri yanında özellikle ihale sözleşmesinde belirtilen ücretin net ücret esas alınarak tazminat ve alacakların belirlenmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile davalı G____ ve şirket vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.

E) Gerekçe:

1. Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2. Hükme esas bilirkişi raporunda, davalılar arasında ihale ile verilen sözleşmenin 26/3.c maddesinde vasıfsız işçilere açıkça brüt asgari ücret kadar ücret, vasıflı işçilere ise niteliklerine göre brüt asgari ücretin belirli oranında, örneğin mühendislere 1,71 katı oranında, ücret ödemesi yapılacağı hükmü, net ücret olarak kabul edilmiş ve tazminatı ve işçilik alacakları bu ücret üzerinden hesaplanmış, fark ücret alacağı da net ile brüt arasındaki fark olarak belirlenmiştir.

Uyuşmazlık davalılar arasında sözleşmede ödenecek ücretin net mi? brüt mü? olduğu noktasında toplanmaktadır.

Davalılar arasında yapılan sözleşmede ödenecek ücretin, asgari ücretin tamamının veya belirli oranda katının net olduğuna dair açık bir hüküm bulunmadığı gibi davacıya bu ücretin net olarak ödeneceğine dair hüküm içeren bir iş sözleşmesi hükmü de sunulmamıştır. Tazminat ve alacaklara esas ücretin hatalı yorum ile tespiti sonucu fazladan tazminat ve alacaklara karar verilmesi hatalıdır.

F) KARAR :

KARAR : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : İş Kanunu MADDE 32 :ÜCRET VE ÜCRETİN ÖDENMEMESİ

Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

(Değişik ikinci fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödeme yapılabilir. Çalıştırılan işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya üçüncü kişileri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir. Çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişiler, işçilerinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaklarını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler.

(Ek fıkra : 17/4/2008-5754/85 md.) İşçinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilişkin diğer usûl ve esaslar anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

       Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz.

       Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.

       İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin ücreti ile sözleşme ve Kanundan doğan para ile ölçülmesi mümkün menfaatlerinin tam olarak ödenmesi zorunludur.

       Meyhane ve benzeri eğlence yerleri ve perakende mal satan dükkan ve mağazalarda, buralarda çalışanlar hariç, ücret ödemesi yapılamaz.

       Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

Şerh Son Güncelleme: 28-02-2014