(Karar Tarihi : 09.11.2009)

"Dava, davalı tarafından imal edilip, davacıya teslim olunan cam kırma ve taşıma konveyör makinesinin kabul edilemeyecek derecede ayıplı olduğu ve davalıya ödenen bedelin iadesi gerektiği iddiası ile açılmış olup, 9.693,27 TL makine bedelinin iadesi ile 1.765,68 TL avansın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.

Mahkemece, davanın kabulü ile 1.765,68 YTL (TL) alacağın ibra tarihi olan 10.06.2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ve 9.693,27 YTL (TL) alacağın ise, 12.10.2006 temerrüt tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp, davacıya iadesine karar verilmiş ve verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-Davalı K____ Mühendislik Makine ve Konveyör Sistemleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, 08.12.2003 tarihli yazılı teklifi ile cam kırma konveyörü sistemini imal ederek davacıya teslimini önermiş ve davacı şirket tarafından da önerilen teklifin kabulü ile yanlar arasında akdî ilişki kurulmuştur (BK. m.1,2). Yanlar arasında kurulan akdî ilişki, Borçlar Kanunu'nun 355. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere; niteliğince bir eser sözleşmesidir. Davacı iş sahibi; davalı şirket ise, yüklenicidir. Sözleşme konusu makine sisteminin yüklenici tarafından düzenlenen 01.04.2004 tarih ve 70989 sıra numaralı fatura ve aynı tarihli ve 92341 sıra numaralı sevk irsaliyesi ile davacıya teslim olunduğu sabit olduğu gibi; iş bedelinin de faturada gösterildiği üzere 9.693,27 TL olduğu çekişmesizdir.

Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 04.04.2007 tarihinde kesinleşen 2004/____ Esas ve 2007/____ sayılı kararı ile bağlı dosyası kapsamına göre; davacının, davalı şirkete imal ettirdiği makine sistemini, dava dışı D____ Oto Cam Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile arasındaki eser sözleşmesi gereğince bu şirkete teslim ve iş bedeline mahsuben avans olarak 1.765,68 YTL (TL) tahsil ettiği ve makine sisteminin kullanılamayacak derecede ayıplı olması sebebiyle D____ Oto Cam Sanayi ve Ticaret Anonim şirketi tarafından açılan davada sayısı yukarıda belirtilen mahkeme kararı ile iş bedelinin davalıdan tahsili ile D____ Oto Sanayi ve Ticaret A.Ş'ye ödenmesine ve makine sisteminin davalı M____ Cam Makineleri İmalât Bakım Danışmanlık Ltd. Şirketine iadesine karar verildiği sabit bulunmaktadır. Dava dışı D____ Oto Cam Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından Ankara 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2004/____ Değişik İş sayılı delil tespiti dosyası üzerinden yaptırılan delil tespiti sonucu sunulan 11.10.2004 günlü bilirkişi raporu ile dava dilekçesi örneği Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesince, hükme bağlanan davada, davalı M____ Cam Makineleri İmalât Bakım Danışmanlık Ltd. Şirketine 13.12.2004 tarihinde tebliğ olunmuştur. Anılan mahkemece makine sistemi üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu sunulan bilirkişi raporları da M____ Cam Makineleri İmalât Bakım Danışmanlık Ltd. Şirketinin bilgisi dahilindedir. Buna karşın 07.09.2006 tarihli davanın ihbar dilekçesi, M____ Cam Makineleri İmalât Bakım Danışmanlık Ltd. Şirketi tarafından mahkemeye sunularak K____ Mühendislik Makine ve Konveyör Sistemleri Sanayi Ticaret Limited Şirketine 22.10.2006 tarihinde ihbar edilmiştir.

Yüklenicinin, iş sahibine olan borçlarına aykırı olarak, imâlini yüklendiği eserin ayıplı olması durumunda; açık ayıplarda Borçlar Kanunu'nun 359., gizli ayıplarda ise 362. maddeleri hükümlerine uygun olarak ihbarda bulunduğu takdirde, aynı Kanun'un 360. maddesinde tanınan hakları, iş sahibi kullanabilir. Ayıp bir malda ya da eserde sözleşme ya da yasa hükümlerine göre normal olarak bulunması gereken niteliklerin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bozuklukların bulunmasıdır. Eserin tesliminden sonra iş sahibi işlerin olağan gidişine göre imkân bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve bozukluğu var ise, derhal yükleniciye bildirmek zorundadır. Tersi durumda, yüklenici her türlü sorumluluktan kurtulmuş olur. Ancak, kasten sakladığı bozukluklarla, usulüne uygun yapılan gözden geçirmede farkedilemeyecek ayıplar için yüklenicinin sorumluluğu devam eder. Eğer, meydana getirilen eserin, teslim alındığı sırada usulüne uygun yapılan gözden geçirme ile varolan bozukluğu görülmemişse ortada gizli bir ayıbın olduğu kabul edilir. Ayıp, sonradan ortaya çıkarsa iş sahibi öğrenir öğrenmez yükleniciye derhal bildirmek zorundadır. Somut olayda, yanlar arasındaki sözleşmede eserin davacıya teslim tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bir yıl süreli garantinin verildiği kararlaştırılmış ise de; davalı taraf, garanti süresi içinde de, daha öncesinde de iş sahibi davacı şirketin ayıp ihbarında bulunmadığını savunmuştur. Gerçekten de, davacı şirket, Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2004/____ Esas sayılı dosyada kayıtlı dava dilekçesi ve ekinde delil tespiti bilirkişi raporu 13.12.2004 tarihinde kendisine tebliğ edilmiş olmasına karşın, ayıp ihbarında bulunmadığı gibi davanın ihbarı dilekçesinde de ayıp bildirimine ilişkin bir kayıt bulunmamaktadır. Dava dosyaları kapsamındaki bilirkişi raporları değerlendirildiğinde; makine sistemindeki ayıbın "gizli ayıp" niteliğinde olduğu sonucuna varılmaktadır. Açıklanan bu sebeplerle davacı iş sahibi, yasal süresine uygun olarak ayıp ihbarında bulunmadığından BK'nın 360. maddesinde kendisine tanınan hakları kullanamaz ve bu kapsamda sözleşme konusu eserin bedelini talep edemez. Davanın, açıklanan sebeplerle reddi gerekirken, yazılı gerekçelerle mahkemece, davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.

Kabule göre de; BK'nın 101/1. maddesi hükmüne uygun şekilde davadan önce davacı tarafından, davalı, borçlu temerrüdüne düşürülmediği halde, temerrüt tarihi sayılmayan tarihler hükümde esas alınarak davası kabul edilen alacaklara temerrüt faizi uygulanması da doğru olmamıştır.

Açıklanan sebeplerle karar bozulmalıdır.

KARAR : Yukarıda 1. bendde belirtilen nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bendde açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 09.11.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Borçlar Kanunu (Eski) MADDE 360 :Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine göre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa, iş sahibi, o şeyi kabulden imtina edebilir; bu hususta mütaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir.

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi, işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı büyük bir masrafı mucip değil ise mütaahhidi tamire mecbur edebilir. Bu hususta mütaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir.

Yapılan şey iş sahibinin arsası üzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kal’ı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi, ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar.

Şerh Son Güncelleme: 02-10-2012