Tevsik zorunluluğunun HMK'daki senetle ispat kaidesine etkisi

213 S.lı Vergi Usul Kanunu MADDE 257 (Mükerrer)

(Ek madde: 30/12/1980 - 2365/45 md.)

       (Değişik fıkra: 22/07/1998 - 4369/5 md.) Maliye Bakanlığı;

       1. Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya,

       2. Mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirmeye ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirlemeye,(4)

       3. Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro filmi, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye,

       4. (Değişik bend: 30/07/2003 - 4962 S.K./1. mad;Değişik bend: 16/7/2004-5228 S.K./8.mad.) Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya, (Ek ibare: 3/7/2005-5398 S.K./23.mad) Kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usûl ve esasları belirlemeye,

       5. Vergi kanunlarının uygulanmasıyla ilgili olarak levha kullandırma ve asma zorunluluğu getirmeye ve kaldırmaya,

       6. (Ek bend: 3/7/2005-5398 S.K./23.mad) Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla bandrol, pul, barkod, halogram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, uygulamaya ait usûl ve esasları belirlemeye,

       Yetkilidir.

       (Değişik fıkra: 21/01/1983 - 2791/5 mad.) Bu Kanuna göre düzenlenecek belgelerle bunlara ek olarak düzenlenecek belgelerin, üçüncü şahıslara basım ve dağıtım işlerinin yaptırılması ile ilgili şekil, şart, usul ve esaslar ve bunlara uyulmaması halinde uygulanacak cezai şartlar Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Resmi Gazete'de yayınlanacak yönetmelikle belirlenir.

       (Ek fıkra: 24/06/1994 - 4008/7 md.) Maliye Bakanlığı, birinci fıkrada yazılı belge tasdik işlemini; noterlere, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlara veya uygun göreceği diğer mercilere yaptırmaya, ticari kazançları basit usulde tespit edilen gelir vergisi mükelleflerine özel bir defter tutturmaya ve bu konulara ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

       (Ek fıkra: 3/7/2005-5398 S.K./23.mad) Kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler mükellef, vergi sorumlusu veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti tahakkuk fişi ve/veya ihbarnamenin muhatabına tebliği yerine geçer.

Üyemizin Notu: Bu maddenin 2. fıkrası ve buna müsteniden çıkarılan 320 ve 323 No'lu tebliğlerle getirilen ödemeleri tevsik zorunluluğunun Yeni HMK m. 200'deki senetle ispat zorunluluğuna bir istisna mı yoksa yeni bir şart mı getirdiği tartışılmalıdır.

Şöyle ki; İlgili yasa ve tebliğler 10.000 TL'yi aşan ödemlerin banka ve finans kurumları üzerinden geçirilmesi zorunluluğunu getirmiştir. Yeni HMK M.200 ise 2.500 TL'yi aşan ödemelerin senetle ispat edilebileceğini belirtmektedir.

Sorun şurada başlıyor; 10.000,00 TL'yi aşan bir alışverişi taraflar bir makbuz ile tevsik etmişlerse ve fakat banka ve finans kurumları üzerinden geçirmemişlerse sonradan çıkacak ihtilafta parayı almadım diyen satıcı makbuza rağmen paranın banka üzerinden geçirilmediğinden bahisle parayı almadığı iddiasını ispatlayabilir mi? Mahkeme bu konuda nasıl karar verecek? Makbuza bakarak bu 10.000 TL ödenmiştir mi diyecek, yoksa bankadan geçmediği için ödenmemiştir mi diyecek.

Kanaatimce mahkeme makbuza itibar edecektir. Zira VUK m257 ve ilgili tebliğler usul yasası değil, kayıt dışı ekonomiyi azaltma amaçlı bir yasadır. Nitekim bu yasaya uymamamın müeyyidesi de yine usulsüzlük cezası olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla HMK'daki senetle ispat kuralı kaldırmaz, değiştirmez.

Şerhi Ekleyen Üyemiz:

Av.Önder BALCI

Hukukçu

Avukat

Şerh No : 12757

Şerh Son Güncelleme: 10-01-2012

THS Sunucusu bu sayfayı 0,02095604 saniyede 8 sorgu ile oluşturdu.