kadının boşandığı kocasının soyadını alması

Merhabalar arkadaşlar;
Bu konu ile ilgili daha önce yazmıştım ama, farklı özellikleri sebebiyle tekrar görüşlerinize ihtiyacım var.
Müvekkilem Almanya'da yaşıyor ve doktor. Kendisi çifte vatandaş 15 yıl önce Alman asıllı ve Alman vatandaşı bir bey ile evleniyor. Daha sonra Alman mahkemeleri nezdinde boşanıyorlar ve bu boşanma Türkiye'de tanıtılmadan boşanılan eş ölüyor. Müvekkilem bu boşanma kararının tanıtılması için bana vekalet verdi. Bu kararı ve boşanılan eşin ölüm belgesini tercüme ettirdim. Ölüm belgesi sebebiyle bu kararı taraf teşkili gerekmeksizin Türk mahkemesinde tanıtabilir miyim? Tanıtmam durumunda ise müvekkilemin kızlık soyadına döneceği kesin. Fakat müvekkilem boşandığı eşinin soyadıyla 15 yıldır burada mesleğini icra ediyor ve benden en önemli isteği de boşandığı eşinin soyadında kalmak. Farzedelimki kararı tanıttım ve nüfusa işlediğimde müvekkilem kızlık soyadına döndü. Kocasının soyadında kalabilmesi için açacağım bu davada taraf var mı yoksa sırf menfaatinin bulunduğu iddiası ile açacağım davayı mahkeme kabul eder mi? ( Olayda yabancılık unsuru var diyebilir miyiz varsa bu noktada çözüm nedir? )Bu noktada sizlere şu bilgiyi de vermeliyim. Alman mahkemeleri nezdinde(Alman kanunlarına göre) boşanma olunca boşanmanın kadın tarafı eşinin soyadında KALMAYI reddetmediği ve bu konuda mahkemeden talepte bulunmadığı sürece boşanma olması durumunda eşinin soyadında kalıyor. Bu noktada merak ettiğim şu; Tanıma tenfiz davasında buna ilişkin Alman kanun hükmünü hakime sunarsam ve müvekkilemin halen Alman eşinin soyadını taşıdığına dair belgeleri sunarsam mahkeme bu noktada müvekkilemin eşinin soyadında kalmasına dair hüküm kurmaz mı. ( Alman mahkemesi kararının Türkçe tercümesine baktığımda müvekkilemin eşinin soyadında kaldığına dair bir hüküm göremiyorum. )
Yoksa Alman mahkemesinden, müvekkilemin boşandığı eşinin soyadında kalabileceğine dair ayrı bir karar alarak onu da mı tanıtmalıyım?
İlginize şimdiden teşekkür ediyorum.

Uygulamada evlilikte bekarlık soyadının kullanılmasına rastladım ama boşanma sonrasında evlilik soyadının kullanılmasına rastlamadım. Kullananlar da parantez içinde kullanıyorlar.

Evlilik soyadının kalması bence soyad değişikliğine girer.Tanıma davası ile evlilik soyadının kalması yerine istemini ayı davada ileri sürmek yerine tanımadan sonra soyadı değişikliği için başvursanız daha iyi olmaz mı?Ancak burada da soyadın almanca olması nedeniyle Türkiye'de kabulünde biraz zorluk yaşayabilirsiniz.

Saygılar.

Önceki soruya (Av.Eylül) ün verdiği yanıta katılıyorum.

Yabancı mahkemece verilen boşanma kararı Türkiye’de tanıma veya tenfiz yoluna gidilmedikçe hüküm ifade etmez. Tanıma ve tenfiz davaları tek yönlü olarak açılamaz. Boşanan eşin davalı olarak gösterilmesi gerekir.

Somut olayda, boşanma kararının Türkiye’de hüküm ifade etmesinden önce yani tanınıp veya tenfizinden önce eşlerden birinin ölümü sonucu """ evlilik ölümle sona ermiş"""sayılır.Boşanma kişisel bir hak teşkil ettiğinden mirasçılar tarafından veya tersi mirasçıların hasım olarak gösterilerek tanınmasının veya tenfizinin sağlanması bence mümkün değildir.

Aşağıdaki yargıtay kararında bu konular açıklanmaktadır.

Bu durumda, ayrıca davaya gerek kalmadan ölüm olayı Nüfus İdaresine bildirilerek, evliliğin ölümle sona erdirilmesi sağlanabilir. Nüfus Hizmetleri K.na göre (mad.23)kocanın ölümü halinde sağ kalan eş yeniden evlenmediği sürece ölen kocanın soyadını taşıyabileceğinden , bu isteği de Nüfus İdaresine bildirilerek ölen kocanın soyadını taşıması böylece mümkün olabilir kanısındayım.
Saygılarımla.

T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/6260

K. 2004/7218

T. 3.6.2004

• TANIMA DAVASI ( Boşanma Kişiye Bağlı Haklardan Olduğu İçin Ölüm ile Mirasçılarına İntikal Etmemesi-Yabancı Mahkemece Veriln Boşanma Kararının Mirasçılar Tarafından Tanınmasının İstenememesi )

• YABANCI MAHKEME KARARININ TANINMASI ( Boşanmaya İlişkin Karar Ölümle Mirasçılara İntikal Etmeyeceğinden Tanımanın İstenememesi )

• BOŞANMA KARARININ TANINMASI ( Şahıs Ölmüş Olduğundan Mirasçılar Tarafından Yapılan Tanıma Başvurusunun Reddi )

2675/m.36,39,42

ÖZET : Boşanma kişiye bağlı haklardandır. Ölüm ile mirasçılarına intikal etmez, mirasçılar yabancı mahkemece verilmiş boşanma kararının tanınmasını isteyemezler.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Tanınması istenilen karar boşanmaya ilişkindir. Boşanma kişiye bağlı haklardandır. Ölüm ile mirasçılarına intikal etmez, mirasçılar yabancı mahkemece verilmiş boşanma kararının tanınmasını isteyemezler. Sonucu itibarıyla doğru olan ret hükmünün onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Hükmün açıklanan nedenlerle ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine,peşin alınan harcın mahsubuna, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 03.06.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (kazancı)

Sayın Akgül
Sanırım sizin sorununuz, müvekkilinizn eski eşinin soyadını kullanıp kullanamayacağına ilişkin.
Her ne kadar Almanya da boşanmış iseler de, Türk yasaları önünde evli iken koca vefat etmiştir.
Evlilik ölümle son bulmuştur. Artık boşanma kararını tanıtmanız mümkün görünmemektedir. Ancak bu durum, müvekkiliniz açısından olumludur.
Zira, evlilik, ölüm ile son bulduğu takdirde; Kadın kocasının soyadını kulanmakta serbesttir. İster kızlık soyadını, isterse evlikte kullandığı kocasının soyadını kullanabilr
ir.
Bu nedenle müvekkilinizin, soyadını değiştirmesine gerek yok. Dava açmanıza da gerek yok

Ben de meslektaşlarımın aktardıklarına bir ayrıntıyı eklemek istedim. Unutmayalım ki ölen eş Alman vatandaşı olduğu için ölümünün burdaki Nüfus idarelerine işlenmesi diye bir şey olmaz sanıyorum. Bu sebeple bayan eş Türk nüfus kayıtlarında evli gözükmeye devam edecektir. tanıma davasının açılamayacağı görüşüne katılıyorum ancak şöyle bir idari yola gidilebilir diye düşünüyorum; Alman ilgili makamından alınacak ve ölüm durumunu belgeleyen belgeyi (Apostille gibi gerekli tasdikleri de yaparak), burada noter tasdikli türkçe tercümesini yapmak suretiyle, Türkiyedeki ilgili nüfus müdürlüğünde bayan eşin ölüm nedeniyle medeni durumunun tescili talep edilebilir. Burada kadın koca soyadında kalmaya devam edecektir. Ancak benim anlamadığım bayan eş Almanyada DR.luk yaptığına göre, koca soyadı burada değil orda kendisine lazımdır. Madem Alman Hukukunda kadın boşanmadan sonra koca soyadında kalıyor diyorsunuz o halde sorun ne anlamadım? Kadının orda koca soyadında kalmasını zaten burdaki Tanıma davası etkilemeyecektir. Çünkü kadının çifte vatandaş olduğunu söylüyorsunuz. Tanıma sonucu Türk kimliğinde soyadı değişecek ama Alman kimliğinde bir değişiklik olmaması lazım. Sizin dediklerinizden Almanyadaki boşanma sonucu bayan eşin kızlık soyadına döndüğü anlamı çıkıyor. Eğer öyleyse, Türkiyedeki tanıma davası veya idari işlem bu soyadı durumunu değiştirmeyeceğinden ancak soyadı tashih davasıyla bu durum mümkün olacaktır bence. Yabancı soyadı olunca burda dava açılmasından bir sonuç alınır mı bilmem ama kanaatimce Haklı sebeplerle Almanyada açılacak bu davayla işiniz daha kolay olacaktır. Biraz uzun oldu ama!!!!!!!!

Arkadaşlar ilgi ve emeğinize teşekkür ediyorum;
Eylül Hanım işin ilginç yanı şu: Müvekkilem bana davasını getirmeden önce şahsen kayıtlı bulunduğu İstanbul-Kartal nüfus müdürlüğüne, vefat eden boşandığı eşinin ölüm kaydını tercüme ettirip götürüyor ve bu ölüm kaydını oraya düşürmeye çalışıyor. Kartal nüfus müdürlüğü, ölümün boşanmadan sonra olması sebebiyle boşanma kararının tanıtılması gerektiğini, dolayısıyla bu ölüm kaydını nüfusa işlemeyeceğini söylüyor ve talebi reddediyor. Ben 3 hafta önce İstanbul'daydım. Fatih nüfus müdürlüğüne bu ölüm kaydını sunup nüfusa düşürmek istedim ve bu nüfus müdürlüğü talebime olumlu cevap verdi.

Şimdi bütün merak ettiğim nokta şu: O an ben Fatih nüfus müdürlüğüne kaydı yaptırmadım ama en azından orası şu an garanti. Bütün kaygım şu; Farzedinki ben ölüm kaydını Fatih nüfus müdürlüğünde işlettim. Müvekkilemin asıl nüfus kaydının olduğu Kartal nüfus müdürlüğünün sonradan bu kaydı reddetmesi durumu olur mu? Yani kayıtlı bulunulan asıl nüfus müdürlüğünün başkaca bir nüfus müdürlüğünde yaptığım işleme bir olumsuz yorum getirme takdir hakkı var mı?

Sayın Akgül, Nüfus Müdürlüklerinde yetki durumu diye bir şey olmaz. Çünkü kişi her zaman kayıtlı olduğu yerde yaşayacak diye bir zorunluluk olmadığından ve insanlar her türlü nüfus işlemleri için her zaman kayıtlı oldukları yere gitmek zorunda kalmasınlar diye nüfus müdürlükleri on-lıne çalışırlar. Fatih nüfus müdürlüğü kabul etmişse zaten işlem devamında kadın için gerekli belgeler (yeni kimliği gibi) alındıktan sonra bir şey olmaz. Zaten yetki sorunu olsaydı Fatih nüfus müdürlüğü de kabul etmezdi sanırım. Koly gelsin...