Yabancı Boşanma Kararının Tanınması (Türk Kökenli Alman Vatandaşı )

Merhabalar arkadaşlar.

Yakın zamanda bana getirilen, Alman Mahkemesinden alınmış bir boşanma kararında; boşanan eşlerden bayan tarafı Türk Kökenli Alman vatandaşı, koca ise Sudan vatandaşı. Türk kökenli Alman vatandaşı bayan Almanya'da yeni bir evlilik yapmak istemiş fakat evlilik için başvurmuş olduğu evlendirme dairesi, Almanya'dan almış olduğu boşanma kararını Türkiye'de tanıtmasının zorunlu olduğunu ve bu karar Türkiye'de tanıtılmadığı sürece yeni evliliğin mümkün olmadığını söylemiştir. Bunun üzerine müvekkilenin bana getirmiş olduğu Alman Mahkemesi kaarını tanıtmak için Alanya'da dava açtık fakat hakim, Türk kökenli müvekkilemin Alman vatandaşı olması ve Türkiye'deki nüfus kaydının kapalı olması sebebiyle, davayı reddetmiştir. Fakat ben İstanbul Aile Mahkemelerinde bu türden bir çok karar aldım. Hakim, hüküm fıkrasında; kararın tanınmasına ve nüfusa işlenmesine..., şeklinde karar veriyor. Ben de bu durumda nüfusa işlenmeyeceğini biliyorum ( Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 14 ) ama menfaati bulunan Türk kökenli Alman vatandaşına, sadece bu mahkeme kararı yetiyor. Çünkü buraya getirdiğinde tercüme ettirip ilgili makamlara sunması yapacağı yeni evlilik için engeli ortadan kaldırıyor.

Yargıtay kararlarında da, kanun hükümlerinde de bu tür tanıma davalarının reddedileceğine dair bir hüküm yok.

Benim görüşüm; Türk kökenli kişi yabancı vatandaşlık almış olsa da hukuki yararı sebebiyle bu türden bir boşanmasının Türkiye'de tanınmak zorunda olduğu yönünde. Bu konuda elinizde yüksek mahkeme kararı varsa ve gönderebilirseniz çok sevinirim.

İyi çalışmalar.

Merhaba Sayın Akgül,

'Türk Kökenli Alman Vatandaşı' kavramı ile neyi kast ettiğinizi tam olarak anlıyamadım. Bahsettiğiniz kişinin çift vatandaşlık statüsü mü var, yoksa sadece Alman vatandaşı mı?


Saygılarımla

Mehmet Bey; İlgili bayan Türk Vatandaşlığından çıkmış, yani sadece Alman vatandaşı.Çifte vatandaş değil. Saygılarımla iyi çalışmalar.

Boşanma kararının verildiği sırada Alman vatandaşı olan kadın Türk vatandaşı ise tanıma istemi anlam taşıyabilir. Ancak o sırada da Türk vatandaşı değilse tanınmasında bir yarar yok görünüyor.

Sn. Av. Kamer Akgül,

Alanya'daki mahkeme hakimi 5203 sayılı yasa ile 2004 tarihinde Vatandaşlık Kanunu md.29'da yapılan değişikliğinden sanırım habersizmiş. Bu yasa ile Alman vatandaşı olmak için Türk Vatandaşlığından çıkan Türk soylu kişiler için, (bilhassa Almanya'da yaşayanlar) Türkiye'de de diğer Türk vatandaşları gibi vatandaşlık haklarından yararlanabilmeleri için vaz olunmuştur. İstanbul'daki mahkemeler kanun metnini kavradıklarından, bu kişilere bu kanun gereğince verilen belge (konsolosluktan alabilir) ile mahkemeye müracaat imkanı ve boşanmanın tanınma davası açtırıyor ve lehlerine karar veriyorlar. Biz böyle bir kararı aldık, dilerseniz size kararı fakslayabilirim...

Alıntı: KANUN NO: 5203 TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN Kabul Tarihi: 29 Haziran 2004 Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 6 Temmuz 2004 - Sayı: 25514 MADDE 1.- 11.2.1964 tarihli ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Madde 29.- Bu Kanun gereğince Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak doğumla Türk vatandaşı olup da, İçişleri Bakanlığından vatandaşlıktan çıkma izni alanlar ve bunların vatandaşlıktan çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocukları; Türkiye Cumhuriyetinin milli güvenliğine ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü ve seçme-seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Kanunun 33 ve 35 inci madde hükümleri saklıdır." MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Ayrıca aşağıda vereceğim Yargıtay kararında da bu kanunun neden getirilmiş bulunduğuna dair bir ifade bulunmaktadır. Bu da işinize yarayabilir sanıyorum... Saygılar.

Alıntı: T.C. YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E. 2005/11113 K. 2005/14025 T. 12.10.2005 • TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN ÇIKANLARIN MİRAS HAKKI ( Doğumla Türk Vatandaşlığını Kazanıp Sonradan İçişleri Bakanlığından Çıkma İzni Alarak Yabancı Devlet Vatandaşlığını Kazananlar - Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklardan Aynen Yararlanacakları ) • MİRAS HAKKI ( Türk Vatandaşlığını Kaybedenlerin - Doğumla Türk Vatandaşlığını Kazanıp Sonradan İçişleri Bakanlığından Çıkma İzni Alarak Yabancı Devlet Vatandaşlığını Kazananlar/Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklardan Aynen Yararlanacakları ) • MİRASÇILIK BELGESİ VERİLMESİ İSTEMİ ( Yaşadıkları Ülkelerde Sosyal ve Siyasal Haklardan Yararlanmak İçin Türk Vatandaşlığından Çıkma İzni Alan Kişilerin - Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklardan Aynen Yararlanacakları ) • YABANCI ÜLKE VATANDAŞLIĞINI KAZANAN KİŞİLER ( Türk Vatandaşlığının Kayıp Tarihinden Başlayarak Yabancı Muamelesine Tabi Tutulacakları - Mirasçılık Belgesi Verilmesi ve Miras Haklarından Faydalanma Koşulları ) • VATANDAŞLIKTAN ÇIKMA İZNİ VERİLENLER ( Yaşadıkları Ülkelerde Sosyal ve Siyasal Haklardan Yararlanmak İçin Türk Vatandaşlığından Çıkanlar - Miras Haklarından Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklardan Aynen Yararlanacakları ) 2675/m.22 403/m.29 4722/m.17 403 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik/m.31,42/2 ÖZET : Dava, mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin olup muris, eşi ve çocukları vatandaşlıktan çıkma izni ile Türk Vatandaşlığını kaybetmişlerdir. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 29. maddesine göre, Türk Vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak, doğumla Türk Vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan İçişleri Bakanlığından çıkma izni almak suretiyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanuni mirasçıları, Türkiye Cumhuriyetinin milli güvenliği ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ülkede ikamet, seyahat, çalışma, miras, taşınır ve taşınmaz mal iktisabı ile ferağ gibi konularda Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. 403 sayılı Yasanın 29. maddesinin amacı; yaşadıkları ülkelerde sosyal ve siyasal haklardan yararlanmak için Türk Vatandaşlığından çıkma izni alan kişilerin, ülkemiz sınırları içerisinde, kanunda belirtilen haklardan aynen Türk Vatandaşları gibi yararlanmalarını sağlamaktır. Bu nedenle verilen vatandaşlıktan çıkma özel izin niteliğinde olup, bu kişiler Türkiye'de miras hakkından yararlanabilir ve kanuni mirasçıları veraset ilamı ile belirlenir. DAVA : Davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: KARAR : Dava, mirasçılık belgesi verilmesine ilişkindir. Mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir. ( 4722 s.K. md.17 ) 2675 sayılı Kanunun 22. maddesi uyarınca "miras ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye'de bulunan taşınmaz mallar hakkında Türk Hukuku uygulanır." Miras bırakan Kanber 20.4.2003 tarihinde ölmüştür. Muris, eşi Nuran, kızları Dila ve Ecem Sue Alman vatandaşıdır. Murise ve eşine vatandaşlıktan çıkma izni verilmiş, çıkma belgesini aldıkları 21.6.1999 tarihinde Türk Vatandaşlığını kaybetmişlerdir. Küçük Dila'nın ise 403 sayılı Vatandaşlık Kanununun 32. maddesi uyarınca babasına bağlı olarak vatandaşlıktan çıkmasına izin verilmiştir. Küçük Ecem Sue ise ana ve babanın vatandaşlıktan çıktığı tarihten sonra 17.9.2000 günü doğmuştur. Konumuzla ilgili yasa ve yönetmelik hükümleri şöyledir: 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu madde 29 ( değişik-7.6.1995-4412/2 md. ) Bu kanun gereğince Türk Vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak, doğumla Türk Vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan İçişleri Bakanlığından çıkma izni almak suretiyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanuni mirasçıları, Türkiye Cumhuriyetinin milli güvenliği ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ülkede ikamet, seyahat, çalışma, miras, taşınır ve taşınmaz mal iktisabı ile ferağ gibi konularda Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. 33 ve 35. maddeler hükümleri saklıdır. Madde 29: ( Değişik: 29.6.2004-5203/1 md. ) Bu kanun gereğince Türk Vatandaşlığı kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak doğumla Türk Vatandaşı olup da, İçişleri Bakanlığından vatandaşlıktan çıkma izni alanlar ve bunların vatandaşlıktan çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocukları; Türkiye Cumhuriyeti'nin milli güvenliğine ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü ve seçme-seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Kanunun 33 ve 35. madde hükümleri saklıdır. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Madde 31: Vatandaşlıktan çıkma, bir Türk Vatandaşına İçişleri Bakanlığı kararı ile başka bir devlet uyruğuna geçmek için verilen özel izin mahiyetindedir. Madde 42/2. fıkra: Ancak, doğumla Türk Vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan İçişleri Bakanlığından çıkma izni almak suretiyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanuni mirasçıları, Türkiye Cumhuriyeti'nin Milli Güvenliği ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, Türkiye'de ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır-taşınmaz mal satın alma, ferağı, kiralama gibi konularda, Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Madde 42/4. fıkra: Bu şekilde hakları saklı tutulan kişinin ölümü halinde, kanuni mirasçıları veraset ilamı ile belirlenir. 403 sayılı Yasanın 29. maddesinin amacı; yaşadıkları ülkelerde sosyal ve siyasal haklardan yararlanmak için Türk Vatandaşlığından çıkma izni alan kişilerin, ülkemiz sınırları içerisinde, kanunda belirtilen haklardan aynen Türk Vatandaşları gibi yararlanmalarını sağlamaktadır. Yukarıda değinilen yasa ve yönetmelik hükümleri nazara alınmaksızın "murisin ve tüm mirasçılarının Alman Vatandaşı oldukları gerekçesiyle" davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. SONUÇ : Temyiz olunan hükmün gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.10.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.