ödeme yasağı bulunan ve karşılıksız çek hk.

Merhaba meslektaşlarım. İlgili çek bankaya ibraz edildiğinde ödeme yasağı ve karşılıksız olduğu çekin arkasına not edildi. Bu durumda icra takibi başlatabilir miyiz? Kime karşı? Çek tazminatını alabilir miyiz? Şimdiden teşekkür ederim.

T.C YARGITAY*
12.Hukuk Dairesi*
Esas: 2012 / 24600*
Karar: 2013 / 312*
Karar Tarihi: 15.01.2013

ÖZET:*Takibe konu çekin 6762 Sayılı TTK'nun 708.maddesinde öngörülen 10 günlük yasal süre içinde muhatap bankaya ibraz edildiği görülmüştür. Çekin aynı Yasanın 692. maddesinde yazılı tüm şartları içerdiği ve kambiyo vasfını taşıdığı anlaşılmıştır. Her ne kadar Ticaret Mahkemesi'nce çek hakkında ödeme yasağı konulmuşsa da çek karşılığını alamayan alacaklı hamilin İİK'nun 167 ve sonraki maddelerinde yer verilen kambiyo senetlerine mahsus yol ile takip yapmaya hakkı vardır. Çekin arkasında karşılıksız şerhinin bulunmasına da gerek bulunmamaktadır. O halde, mahkemece şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.(6762 S. K. m. 599, 708, 730)

Dava ve Karar: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Borçlu lehtar tarafından takibe konu 30.12.2011 keşide tarihli çek hakkında ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin tedbir kararı olduğu, çekin ibrazında arkasında karşılıksız şerhinin bulunmayıp Ticaret Mahkemesinin tedbir kararı nedeniyle işleme tabi tutulmadığının yazdığını, bu nedenle alacaklı bankanın takip yapamayacağından bahisle takibin iptalini istemiş, mahkemece talep gibi karar verilmiştir.*

Olay tarihinde uygulanması gereken 6762 Sayılı TTK.'nun 730. maddesi göndermesiyle çekler hakkında da uygulanması gereken aynı Kanun'un 599. maddesinde; <... keşideci, lehtarla doğrudan doğruya arasında mevcut olan münasebetlere dayanan def'ileri, müracaatta bulunan hamile karşı ileri süremez. Meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun> düzenlemesi yer almaktadır.*

Somut olayda, takibe konu çekin 30.12.2011 tarihinde ibrazında muhatap banka tarafından ...5.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/1307 Esas no'lu dosyasındaki ödeme yasağı kararına istinaden (ki bu kararda takip alacaklısı da taraf değildir) işlem yapılmadığı şerhinin bulunduğu görülmüştür. Alacaklı banka çekte ciranta olup, keşideci, lehtar olan şikayetçi ve kendisine ciro eden şirket hakkında takip yapmıştır. Mahkemenin kararına esas aldığı ...5.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/1307 Esas sayılı menfi tespit davası ise şikayetçi .......San.ve Dış Tic.A.Ş. ile kendisinin ciro ettiği ....San.ve Tic.Ltd.Şti.arasında görülmektedir. Yukarıdaki yasa hükmü gözetildiğinde, alacaklı cirantanın taraf olmadığı menfi tespit davasında verilen tedbir kararı, takip alacaklısını bağlamaz.*

Öte yandan takibe konu çek 6762 Sayılı TTK'nun 708.maddesinde öngörülen 10 günlük yasal süre içinde muhatap bankaya ibraz edildiği görülmüştür. Çekin aynı Yasanın 692. maddesinde yazılı tüm şartları içerdiği ve kambiyo vasfını taşıdığı anlaşılmıştır. Her ne kadar Ticaret Mahkemesi'nce çek hakkında ödeme yasağı konulmuşsa da çek karşılığını alamayan alacaklı hamilin İİK'nun 167 ve sonraki maddelerinde yer verilen kambiyo senetlerine mahsus yol ile takip yapmaya hakkı vardır. Çekin arkasında karşılıksız şerhinin bulunmasına da gerek bulunmamaktadır.*

O halde, mahkemece şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.*

Sonuç: Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.01.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.