Mevzuattaki Karı Kelimesi

Aşağıdaki satırlar THS de yayınlanan bir mesajda geçmektedir.

Konu ile ilgili tartışmalar bu alana taşınmıştır.

Alıntı: karı tarafından tamamı talep edilmektedir

Alıntı: Karıya boşanma davası neticesi nafaka bağlanmıştır

Sn....

TMK bile birçok yerde " eş " veya "kadın " demektedir.

Mesajınızda seçmiş olduğunuz sözcüğü düzeltmenizi dilerim.

Alıntı: Yazan Av.Habibe Yılmaz Kayar Sn.avacem TMK bile düzenlemede" eş " veya "kadın " demektedir. Mesajınızda seçmiş olduğunuz sözcüğü düzeltmenizi dilerim.

Sayın Meslektaşım,

Meslektaşımızın "karı" kelimesini halen Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan "Bir erkeğin evlenmiş olduğu kadın, eş, refika, zevce" anlamı ile kullandığını düşündüğümü ve rahatsızlığınıza anlam veremediğimi belirtmeliyim.

Her ne kadar TMK' da çoğunlukla "karı" kelimesinin kullanılmasından kaçınılmış ise de halen bazı maddelerinde (Örn. Md.153,288) geçtiğini görmekteyiz.

Saygılarımla...

modern çağın modern insanına yakışmayan bir üslup olarak değerlendiriyorum maalesef, başk yorum yapmayacağım...

Alıntı: Yazan Ararat modern çağın modern insanına yakışmayan bir üslup olarak değerlendiriyorum maalesef, başk yorum yapmayacağım...

Sayın Ararat,

Amacım herhangi bir tartışma yaratmak değildir,

Ancak belirtmek isterim ki bilimsel incelemeler kısmına eklediğiniz ve çok yararlı olduğunu düşündüğüm "4721 SAYILI TÜRK MEDENİ KANUN İLE YENİ İHDAS EDİLEN AİLE KONUTU MÜESSESİ" konulu makalenizde de bu kelime geçmektedir.

Sanırım modern çağ ve modern insandan ziyade kişilerin kelimelere yükledikleri anlam ve bakış açısı farklılıkları bu konuda etkendir.

Saygılarımla...

Sn.Protesto

Dikkatiniz için teşekkür ederim.Mesajı yeniden düzenledim.

Sözcük hakkında ise fikrim değişmedi.

Sayın Protesto,
elbette amaç ;burada menfi bir tartışma yaratmak değil, dediğiniz gibi, önemli olan kişilerin kullandıkları kelimelere yükledikleri anlamlardır, işaret ettiğiniz makalemde sadece iki yerinde parantez içinde karı-koca olarak bir ifadeye yer vermiş bulunuyorum, ancak eleştirdiğim konu ise, kadına " karı" anlamının yüklendiğidir. burada tek bir kelimeye bir anlam yüklenmiştir. makaleyi dikkatle incelediğinizi düşünerek gözden kaçırdığınız bir noktayı hatrlatmak isterim, makalede kullanılan terimler (karı-koca ) işaret edilen kaynaklarda geçmiştir. kaynak olarak gösterilen eserdeki terimlerin özüne dokunmadan değişiklik yapmadan aynen belirtilmiştir.
( karı koca mal ortaklığı - MK.m.256, aile malları ortaklığı - MK.m.373, miras şirketi - MK.m.640, adi şirket - BK.m.520 ) doğmaktadır[92].
kimi zaman ise, dar manada karı – koca ve çocukları[18]

Evet karı-koca eşleri ifade eder ve yasanın bazı maddelerinde hâlâ kalmış olabilir. Ancak karı-koca ifadeleri artık hukuk dilinde ve toplumsal iletişim dilinde yer almamalıdır diye düşünüyorum ve bunların kullanılmasını kişilerin özel yaşamlarındaki kişisel söylemlerine bırakmak gerekir sanıyorum. Ayrıca dilimiz hangi eşin kadın olduğunu ayırt edemeyecek kadar zayıf değildir, kaldı ki eşitlikçi bir toplum ve hukuk düzeninde eşlerin hak ve yükümlülükleri anlatılırken hangisinin kadın olduğunu belirtmeye de önemli bir gereksinim kalmamıştır.

http://www.turkhukuksitesi.com/makale_664.htm

Kavramların kullanılışı gerçekten de çok önemli, Sn.Kayar'a hassasiyeti nedeniyle teşekkür etmek gerek.

Yasada "karı" sözcüğünün geçiyor olması, sözcüğün kullanımını kabul etmemizi gerektiren bir etken değildir. Kadınlar, uzun süre Medeni Kanunu eleştirdiler, hala da eleşirmeye devam ediyorlar. Kullanılan, seçilen tabirler de bu eleştirilerden nasibini alacaktır , doğal olarak.

Karı sözcüğünün çağrıştırdığı olumsuz anlamların kullanılmamasını istemenin ve bu hususta hassasiyet talep etmenin karşılığı "e, ama yasada da var" olmamalı.

Saygılar.

Hafızalarımızda yer edinmiş ve dilimizin söylemeye alıştığı bazı yanlışları düzeltebilmek o kadar da kolay değildir ;ancak imkansız da değildir.Yeter ki bunun yanlış olduğunu kabul edelim.İtiraf etmek gerekirse hiç istemediğim halde bazen karı-koca kelimesini birlikte, özellikle de yazma dilinde kullandığım oluyor;fakat mümkün olduğunca bu farkındalıkla düzeltmeye çalışıyorum.Şu da bir gerçek ki 'karı' kelimesi tek başına kullanıldığında inanılmaz çirkin ve can sıkıcı oluyor.En kısa sürede hafızalardan tümüyle silinmesini diliyorum.

Selamlar;

Alıntı: Karı sözcüğünün çağrıştırdığı olumsuz anlamların kullanılmamasını istemenin ve bu hususta hassasiyet talep etmenin karşılığı "e, ama yasada da var" olmamalı.

Sayın Meslektaşım;

Umarım bu güne kadar kimse kullanmak istemediğiniz terimleri kullanmanız için size baskı yapmamıştır. Aksi durumun insan haklarına aykırılık teşkil edeceği açık.

Ancak sizin kullanmak istemediğiniz ve size göre olumsuz anlam çağrıştırdığını düşündüğünüz bir kelimenin başkaları tarafından da kullanılmamasını talep etmek, hele ki Türkçemizde yerine başka terim koymanın pek de mümkün olmadığı, konulsa bile hep bir yanının eksik kalacağı aşikar olan bir kelimenin hukuk dilinden ve hatta Anadilden sökülüp atılmasını istemek de haksızlık teşkil etmiyor mu sizce?

Konuya bir diğer boyutu ile yaklaşmak gerekirse "Bir kadının evlenmiş olduğu erkek,eş" anlamına gelen 'koca' kelimesinin de kanundan ve hatta dilimizden çıkarılması ve artık kullanılmaması ile ilgili bir hassasiyetin dile getirildiğine hiç rastlamadım.

Acaba bu kelimeyi kullanmayı da erkekler mi reddetmelidir?

Sonuç olarak terimlere verilmesi gereken asıl anlamdan ziyade çağrışımlar mı bize yol göstermelidir?

Daha önce de belirttiğim üzere amacım herhengi bir tartışma yaratmak değildir. Soru sahibi meslektaşımdan sorusuna cevap niteliği taşımayan bu iletilerimden dolayı özür dilemeyi borç biliyorum.

Saygılarımla...

Alıntı: Konuya bir diğer boyutu ile yaklaşmak gerekirse "Bir kadının evlenmiş olduğu erkek,eş" anlamına gelen 'koca' kelimesinin de kanundan ve hatta dilimizden çıkarılması ve artık kullanılmaması ile ilgili bir hassasiyetin dile getirildiğine hiç rastlamadım.

Böyle bir hassasiyete rastlanmamış olması normal. Koca sözcüğünün çağrıştırldığı olumsuz bir anlam yok, varsa da ben rastlamadım. Kaldı ki, benim bilmediğim böyle bir olumsuzluk ve bunun yarattığı bir hassasiyet varsa, yanlışımı düzeltmeye de hazırım.

Bu başlığın soru sahibine bir cevap olmadığı konusundaki görüş haklıdır. Bu yüzden alan yöneticilerimiz bu tartışmayı Kadın hakları HÇG'ye taşırlarsa daha faydalı olur, diye düşünüyorum.

Saygılar.

Sayın Işıl Yılmaz'ın önerisi üzerine konu Kadın Hakları Çalışma Grubu'nda da yayınlanmaya başlamıştır. Linki veriyorum:

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=19870

" Karı" kelimesi aynı zamanda Hukuk ve Türkçe Çalışma Grubu'nu da ilgilendirdiği için; bu alana da taşıdım.

Sayın katılımcılardan ricamız; bu alana yazacakları mesajlarda, "Karı" kelimesini;

1-Etimolojik yönden,

2-Hukuk dilinin nasıl olması gerektiği yönünden,

3- Yeni yasalarda da yer alan bazı sözcük ve kavramların yerine tartışma yaratmayacak, genel kabul görecek kavram ve kelimeler yer almalı mı vs.vs. bakımından;

ele almalarıdır. Kadın hakları ile ilgili mesajlar az yukarıda verdiğim linkte bulunan foruma yazılabilir.


Saygılarımla

Dilimizi kullanırken ve iletişim kurarken en çok önemsememiz gereken noktalardan biri kullandığımız sözcüklerin karşı tarafın algısında nasıl izlenimler bıraktığıdır. Kavramlar algılarla biçimlenir çünkü. Sözcükler zamandan zamana ve zeminden zemine farklı çağrışımlar yapar ve yaptığı çağrışımlar iletişimi etkilemekle kalmaz, iletişimi olanaklı veya olanaksız kılar. Bu nedenlerle kullandığımız sözcükler oldukça önemlidir.
"Karı" sözcüğü de günümüz toplumunda kaba bir tabir olarak kalmıştır. Hukuk dilinin ise toplum dilinin gerisinde kalması asla beklenmemelidir. Yasalar geride kalsa bile hukukçuların dili toplumun diliyle eş gitmelidir. Yasaların dili de biz hukukçuların diliyle değişime uğrayacaktır zaten. "Karı" sözcüğünü bu nedenle kullanmamalıyız, eğer yerine ne olacak denirse daha önce de belirttiğim üzere eşitlikçi bir hukuk düzeninde eşlerin hak ve yükümlülükleri anlatılırken hangisinin kadın olduğunu belirtmeye önemli bir gereksinim kalmaz ve kalmamıştır da!

Sanıyorum herkesin rahatsızlığı, bir zamanlar "evli olan bayan" anlamına gelen KARI kelimesine zamanla argo ve nezaketsiziğin sahip çıkması ve bu kelimeyi adeta bir hakaret haline getirmesi. Ama buna teslim olmak ne kadar doğru bilemiyorum. Şuanda KARI kelimesi kulağa hakikaten kötü geliyor ama bundan 20 yıl sonra argoda kadınlara hakaret etmek için HANIM kelimesi kullanılıyor olsa, onuda mı yasadan kaldıracağız. Bana göre bunu kabul etmek bizi,argo hangi keliye sahip çıksa o kelimeyi terketmeye götür gibi geliyor.

sanırım boşu boşuna abartılıyor. yada uğraşacak başka şey bulamayınca bununla uğraşılıyor. bence hukuki meseleleri tartışmak daha yararlı olurdu. kelimeler hangı mana ve anlamda kullanıldığı önemlidir. yıllarca kullanılan ve dilimizde yer alan bu kelimenin bu kadar öcü gibi gösterilmesine katılmıyorum. sanırım birkaç yıl sonra eş yada kadın kelimesi de bu şekilde gösterilmeye başlarsa şaşmamak gerek.

Dilimizdeki sözcüklere öcü gibi bakılması söz konusu değil. Yalnızca sözcükler yerinde kullanılmalı diye düşünüyorum. Örneğin "kadın" yerine "bayan" veya "hanım" denilmemeli, "kadın" yerine "karı" denilmemeli veya "karı"/"eş" yerine "kadın" denilmemelidir. Sözcükler rasgele değil yerinde anlamına uygun kullanılmalıdır. Özel iletişim alanlarında "karı" sıcak bir anlam taşıyabilirken daha genel alanlarda kaba ve saygısız bir anlatıma dönüşür. İşte önemli olan da bütün sözcüklerde olduğu gibi en güzel anlatımı bulmaktır, dilimiz en iyi anlatımlarla yaşam bulacaktır.

Karı kelimesi, gerek kanunda yer aldığı gerekse toplumda kullanıldığı biçimiyle evli kadını çağrıştırmaktadır.

Kadın kelimesi ise, TDK’de erişkin dişi insan, erkek veya adam karşıtı olarak tanımlanmaktadır. Şu halde evlenmiş kadınları ifade etmek için yalnızca kadın kelimesini kullanmamız isabetli olmayacaktır. Zira kadın kelimesi genel anlamda kullanılan bir sözcüktür.

Evli kadını ifade etmek için kullanabileceğimiz bir diğer kavram olan eş kelimesi ise daha çok arkadaş, ortak (özellikle de okey, briç vs. gibi oyunlarda) anlamlarında kullanılmaktadır. Bu kelime aynı zamanda birlikte yaşayan hayvanlardan her birinin bir diğerine göre durumunu da ifade etmektedir.

Eğer ki kullanılan kelimenin kulağa hoş gelmesini savunuyor, anlamının çok da önemli olmadığını düşünüyor isek; evli kadınları ifade etmek için eş kelimesini kullanabiliriz. Ancak, genel olarak kadınlara karı kelimesi ile hitap etmek ne kadar yanlış ise evli olan kadınları ifade etmek için eş kelimesinin kullanılması da o kadar yanlış olacaktır.

Kanaatimce; evli olan kadını belirtmek için kanunun yahut nikâh memurunun, karı kelimesini kullanması yadırganacak bir şey değildir. Aynı şekilde evli olan bir çiftteki kocanın evlendiği kadına: karım, karıcığım, vs… şeklinde hitap etmesi de yanlış bir kullanım olmayacaktır. Ancak, genel olarak kadınları ifade etmek için karı kelimesinin kullanılması ‘anlam’ bakımından doğru olmayacaktır. Sadece anlam bakımından değil insanlar arası iletişim bakımından da isabetli olmayan bir kelime tercihi olacaktır. Zaten karı kelimesinin yadırganmasının en büyük nedeni de, bazı kesimlerin karı kelimesine yüklediği anlam ve yine aynı kesimlerin yükledikleri anlama uygun olarak bu kelimeyi yanlış kullanmalarıdır.

Bir kelimenin dilden silinmesi bu kadar kolay olmamalı kanımca. Esassız dayanaklar yahut söyleniş itibariyle kaba gibi gerekçeler ileri sürerek bir kelimeyi kullanımdan kaldıramayız. Son olarak karı, kadın, eş, kelimelerinin cümle içerisinde kullanımlarına birer örnek vermek gerekirse:

(… dairesinin bana verdiği yetkiye dayanarak sizi karı koca ilan ediyorum.)

(8 Mart Dünya Kadınlar gününün, kutlamadan ziyade anma günü olduğunu unutmayalım. (Işıl Yılmaz’dan alıntı) )

(TDK’den: “Güvercin eşini arıyor.”)

Not: Yukarıda yazdıklarımın hilafına evli kadınları ifade etmek için eş kelimesini sıklıkla kullanırdım; ancak bu konu sayesinde şu kanaate sahip oldum ki anlam bakımından karı kelimesi, eş kelimesinden daha isabetli bir tercih olacaktır.

Saygılarımla.

Benzer biçimde eski TCK'da "adam öldürme" suçu gibi bir ifade vardı sanırım, yeni TCk ile bu husus giderildi. Adam öldürme ifadesindeki "adamın" insan anlamında kullanıldığı iddia edilse de, gerek gündelik dil( kimse bir kadına adam demez)gerek etimolojik köken bakımından (adem ve havva ikilisinin erkek olanı)ifadenin erkek cinsiyetini ifade ettiği açıktır. Bu durum gizli bir cinsiyetçilik ihtiva etmektedir.

Alıntı: Yazan Muhsin KOÇAK modern çağın modern insanına yakışmayan bir üslup olarak değerlendiriyorum maalesef, başk yorum yapmayacağım...

Karı kelimesi neden beğenilmez. Neden kötüdür. Fonetiği mi hoş gelmez.Karı yerine tamamen başka ve yeni bir kelime bulup koysak ne değişecek. Anlattığı şey aynı olmayacak mı. Evlilikteki cinsiyeti kadın olan tarafa karı, erkek olan tarafa koca denir diye biliyorum ve ikisi birbirine çok uygun ses bakımından. Eş ya da kadın demek sorunludur ve kanun yazım tekniğine uymaz diye düşünüyorum.