Temlik Sözleşmesine Rağmen İcra Takibi

Müvekkil şirketin X şirketine 1 adet çekten kaynaklanan toplam 60.000 Tl lik borcuna karşılık Müvekkil şirket, alacaklı X şirketi ile noterde temlik sözleşmesi yaparak alacaklı X şirketine resmi bir kurumdaki hakedişini temlik ediyor ve alacaklı şirket de bunu kabul ediyor. Buna rağmen çekteki alacağın zamanaşımına uğramaması için son gün alacaklı şirket söz konusu çeki takibe koyuyor. Takipten 2 gün sonra da hakedişlerin borca yeter kısmı alacaklı şirkete ödeniyor.Bu durumda borca itiraz hakkımız doğar mı? Temlik sözleşmesinin varlığı halinde söz konusu çekin icra takibine konu olmaması gerekmez mi?

En basit anlamıyla yenileme (tecdit); Yeni bir borcun ihdası suretiyle eski bir borcun ıskatıdır. Alacaklının kendisine yapılması lazım gelen bir eda yerine borçluya karşı yeni bir alacak elde etmesi; borçlunun da edayı yerine getirmeksizin alacaklıya karşı yeni bir borç taahhüt etmek suretiyle borcundan kurtulmasıdır. Alacağın eskisi yerine kaim olmasıdır. BK'nın 114/II. maddesinde (İBK 116/II) yer alan karineye göre, bir tecdit iddiasında olan kimse tarafların bu husustaki anlaşmasını (animus novandi=Tecdit kastı) ispat ile mükelleftir. Kural olarak açık bir anlaşma olmaksızın salt yeni bir senet düzenlenmesi tecdit anlamına gelmemektedir. Ancak, alacaklının eski senedi iadesi veya iade iradesini ortaya koyması veyahut da eski borç için ödeme makbuzu düzenlemesi, zımni tecdidi gösterir.
Somut olayda alacaklının kendine çek ile yapılması gereken ödeme yerine borçlunun alacağını temlik almasının zımni tecdid anlamına geldiği kanısındayım. Temlik sözleşmesinde de çekten söz edilmiş ise bunda kuşkuya yer yoktur diye düşünüyorum. Bu durumda borca itiraz hakkınız olduğu düşüncesindeyim. Kolay gelsin

Borcun tecdidi ile ilgili Yargıtay kararlarına ulaştım, temlik sözleşmesinin içeriğine baktım. Yargıtay tecdidin varlığı için açık bir irade beyanı arıyor. Temlik sözleşmesinde çekin numarası ve tarihi yazılı ayrıca, Kurumdan alacağın tahsili ile borcun sona ereceği yazılı. Bu durumda borcu tecdidinden bahsetmek zor görünüyor.

Temlik Sözleşmesinin borcun tasfiyesi amacıyla düzenlendiğinin içeren Yargıtay kararı sizce itirazıma dayanak yapılabilir mi?

T.C.

YARGITAY

19. HUKUK DAİRESİ

E. 2001/4632

K. 2002/1188

T. 18.2.2002

• MENFİ TESPİT DAVASI ( Temlik Bir Ödeme Vasıtası Olduğundan Kural Olarak Mevcut Bir Borcun Tasfiyesi Amacıyla Düzenlendiğinin Kabulü )

• TEMLİK ( Temlik Bir Ödeme Vasıtası Olduğundan Kural Olarak Mevcut Bir Borcun Tasfiyesi Amacıyla Düzenlendiğinin Kabulü-Aksini Savunanın Bunu İspat Etmesinin Gerekmesi )

• İSPAT YÜKÜ ( Temlik Bir Ödeme Vasıtası Olduğundan Kural Olarak Mevcut Bir Borcun Tasfiyesi Amacıyla Düzenlendiğinin Kabulü-Aksini Savunanın Bunu İspat Etmesinin Gerekmesi )

2004/m.72

ÖZET : Temlik bir ödeme vasıtası olduğundan kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla düzenlendiğinin kabulü gerekmektedir. Bunun aksini savunan davalının temliğin mevcut borcun dışında başka bir alacağın karşılığı olarak verildiği savunmasını usulüne uygun kanıtlaması gerekir.

Alıntı: Yazan Av.Şenel DELİGÖZ En basit anlamıyla yenileme (tecdit); Yeni bir borcun ihdası suretiyle eski bir borcun ıskatıdır. Alacaklının kendisine yapılması lazım gelen bir eda yerine borçluya karşı yeni bir alacak elde etmesi; borçlunun da edayı yerine getirmeksizin alacaklıya karşı yeni bir borç taahhüt etmek suretiyle borcundan kurtulmasıdır. Alacağın eskisi yerine kaim olmasıdır. BK'nın 114/II. maddesinde (İBK 116/II) yer alan karineye göre, bir tecdit iddiasında olan kimse tarafların bu husustaki anlaşmasını (animus novandi=Tecdit kastı) ispat ile mükelleftir. Kural olarak açık bir anlaşma olmaksızın salt yeni bir senet düzenlenmesi tecdit anlamına gelmemektedir. Ancak, alacaklının eski senedi iadesi veya iade iradesini ortaya koyması veyahut da eski borç için ödeme makbuzu düzenlemesi, zımni tecdidi gösterir. Somut olayda alacaklının kendine çek ile yapılması gereken ödeme yerine borçlunun alacağını temlik almasının zımni tecdid anlamına geldiği kanısındayım. Temlik sözleşmesinde de çekten söz edilmiş ise bunda kuşkuya yer yoktur diye düşünüyorum. Bu durumda borca itiraz hakkınız olduğu düşüncesindeyim. Kolay gelsin

Sayın Deligöz,
Alacağın Temliki bir borçlandırıcı işlem değil; bir tasarrufî işlemdir. Bu anlamda, alacağını borcuna karşılık temlik eden ile temlik arasında yeni bir borçlandırıcı işlem yapılmış olmaz.
"Bir tanımlama yapmak gerekirse; alacağın temliki, alacaklı ile onu devralan üçüncü şahıs arasında, borçlunun nzasına ihtiyaç olmaksızın yapılabilen ve sadece kazandırıcı bir tasarrufişlemi niteliğini taşıyan şekle bağlı bir akitir." (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2008/192 E. 2008/1692 K. 14/02/2008 T.)

Sayın Demir,
Müvekkiliniz alacağıını temlik etmekle, borcu ödemiş olur. Bu durumda ifa yerine edim sözkonusu olur. Böylece müvekkiliniz borcundan kurtulmuş olur. Yani takibe itirazın mümkün olduğunu düşünüyorum. Saygılar.

Sayın Yurtsever'in teşhis ve çözüm yolu önerisi daha doğru. Borçtan kurtulmuş durumdasınız. Görüşleriniz için teşekkürler

Alıntı: Yazan Av.Feridun Yurtsever Sayın Deligöz, Alacağın Temliki bir borçlandırıcı işlem değil; bir tasarrufî işlemdir. Bu anlamda, alacağını borcuna karşılık temlik eden ile temlik arasında yeni bir borçlandırıcı işlem yapılmış olmaz. "Bir tanımlama yapmak gerekirse; alacağın temliki, alacaklı ile onu devralan üçüncü şahıs arasında, borçlunun nzasına ihtiyaç olmaksızın yapılabilen ve sadece kazandırıcı bir tasarrufişlemi niteliğini taşıyan şekle bağlı bir akitir." (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2008/192 E. 2008/1692 K. 14/02/2008 T.) Sayın Demir, Müvekkiliniz alacağıını temlik etmekle, borcu ödemiş olur. Bu durumda ifa yerine edim sözkonusu olur. Böylece müvekkiliniz borcundan kurtulmuş olur. Yani takibe itirazın mümkün olduğunu düşünüyorum. Saygılar.

Temlik edilen alacak, aksine bir hüküm yoksa, ifa yerine edim değil, ifa uğruna edim sayılır ve borç ödendiği miktarda sona erer, ödenmezse sona ermez.