İşçinin Maaşının 1/3'ünün haczi mümkün mü ?

Müvekkil şirkete SGK tarafından maaş haciz müzekkeresi gönderildi. Müzekkerede AATUHK m.71 "Aylıklar, ödenekler, her çeşit ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar, emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkları tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir. Ancak haczonulacak miktar bunların üçte birinden çok dörtte birinden az olamaz." hükmüne dayanarak işçinin maaşının 1/3'ünün haczedilmesini talep etmektedir. Hatta eğer işçinin maaşı üzerinde daha önceden konulmuş bir haciz var ise 1/4'ü ile 1/3'ü arasındaki farkın SGK'ya ödenmesi gerektiğinden bahsedilmektedir.

Madde 35 - İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.

İş Kanunu madde 35 hükmü nedeniyle bunun mümkün olmadığını, alacaklarının sıraya alındığını bildiren bir cevap SGK'ya gönderilmiştir. Ancak SGK tarafından maaşın AATUHK m.71'e göre 1/3'ün işveren tarafından gönderilmesi gerektiği aksi takdirde aynı kanunun 58/5 maddesi gereğince borçtan işverenin sorumlu olacağı cevap olarak gönderilmiştir.

SGK'nın bu uygulaması yanlış değil midir ? Maaş hacizlerinde daha yeni tarihli ve özel kanun olan İş Kanunu m.35 hükmü dikkate alınması gerekmez mi ? Bu konuda gelinen aşamada neler yapılabilir ?

Haciz, 6183 sayılı Kanun gereğince amme alacağına ilişkin ise AATUHK m.71 uygulanır.

Haciz, amme alacağının tahsili ile ilgili olmayıp , işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanıyor ise, 4857 sayılı İş K. m. 35'e göre işlem yapılır.

YARGITAY

21. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2015/18398

Karar Numarası: 2015/21987

Karar Tarihi: 08.12.2015

ESAS NO : 2015/18398

KARAR NO : 2015/21987 Y A R G I T A Y İ L A M I

Davacı, almakta olduğu maaşının 1/3 kesilmesi işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.

K A R A R

Dava, davacının, dava dışı Özdoğanlar İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin kuruma olan prim, işsizlik sigortası primi ve damga vergisi borçları nedeniyle halen çalışmakta olduğu Ayla Enerji ve Mühendislik Hizmetleri San. Ve Tic. A.Ş.'den aldığı işçi aylığının 1/3'ü üzerine konan haczin 4857 sayılı Kanun'un 35. maddesine istinaden 1/4'ünden fazlasının kesinti yapılamayacağının tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, 4857 sayılı Kanun'un, 6183 sayılı kanundan sonra yürürlüğe girdiği, özel nitelikle iki kanun hükümlerinin uygulanmasında yeni tarihli olanın tatbik edilmesi gerektiği, somut uyuşmazlığa yeni tarihli kanun olan 4857 sayılı İş Kanunu'nun 35 inci maddesinin tatbikinin gerekeceği, bu hükme göre de işçinin ücretlerinden en fazla 1/4 kesinti yapılabileceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Dosyadaki kayıt ve belgelerden, dava dışı Özdoğanlar İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin kuruma olan (2009/5 - 2012/3) aylarına ilişkin prim, işsizlik sigortası primi ve damga vergisi borçları nedeniyle davacının mezkur şirketin müdürü olduğu belirtilerek halen almakta olduğu işçilik aylığının 1/3 'ü üzerinde Kurum'un 12/09/2014 tarih ve 1005120 sayılı yazısına istinaden haciz işlemi uygulanarak aylık kesintisi yapıldığı anlaşılmıştır.

4857 sayılı İş Kanunu'nun ' Ücretin saklı kısmı' başlıklı 35. maddesi;" İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır." denilmektedir. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 'Kısmen haczedilebilen gelirler' başlıklı 71. maddesi ise; " Aylıklar, ödenekler, her çeşit ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar, emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkları tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir. Ancak haczolunacak miktar bunların üçte birinden çok dörtte birinden az olamaz.

Asgari ücreti aşmayan aylık gelirlerin onda birinden fazlası haczolunamaz." hükmünü amirdir.

Somut olayda; davacının halen çalışmakta olduğu Ayla Enerji ve Mühendislik Hizmetleri San. Ve Tic. A.Ş.'den net olarak 1.139,41 TL işçi aylığı aldığı, davacının aldığı aylığın 2015 yılı net asgari ücret miktarından fazla olduğu, dava dışı Özdoğanlar İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin kuruma olan (2009/5 - 2012/3) aylarına ilişkin prim, işsizlik sigortası primi ve damga vergisi borçları nedeniyle davacının mezkur şirketin müdürü olduğu belirtilerek halen almakta olduğu işçilik aylığının 1/3 'ü üzerinde Kurum'un 12/09/2014 tarih ve 1005120 sayılı yazısına istinaden haciz işlemi uygulandığı, 4857 sayılı Kanun'un amacının " işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemek" olduğu, davacının aylığı üzerine konulan haczin 6183 sayılı Kanun gereğince amme alacağına ilişkin olduğu, işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanmadığı, 4857 sayılı Kanun'un amme alacağı bakımından uygulanmasının mümkün bulunmadığı, davalı Kurum işleminin hukuka uygun olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekir.

Mahkemece açıklanan doğrultuda işlem yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.